Publikacja Sieci Organizacji Młodzieżowych Warmii i Mazur ATOMY

February 16, 2018 | Author: Anonymous | Category: N/A
Share Embed


Short Description

Download Publikacja Sieci Organizacji Młodzieżowych Warmii i Mazur ATOMY...

Description

PIONIERZY WŚRÓD MŁODZIEŻY RELACJA Z DZIAŁAŃ SIECI ORGANIZACJI MŁODZIEŻOWYCH WARMII I MAZUR ATOMY

PIONIERZY wśród młodzieży Relacja z działań Sieci Organizacji Młodzieżowych Warmii i Mazur ATOMY

spis treści

PSOUU////////////////////////////////////// 70

Wstępniak /////////////////////////// 3

Budowanie mostów//////////////// 73

O sieci //////////////////////////////// 6

Stowarzyszenie na Rzecz Młodzieży////// 73

Polityka młodzieżowa//////////// 8

Partnerstwo Sztuk////////////////////////// 76

Animacja ///////////////////////////// 16 Informacja ////////////////////////// 26 Edukacja ///////////////////////////// 35 Zarządzanie///////////////////////// 40

organizacje:

TPD w Morągu ////////////////////////////// 78 Error///////////////////////////////////////// 81 Hufiec Elbląg ZHP/ ///////////////////////// 82

Metoda /////////////////////////////// 85 ESSA //////////////////////////////////////// 85 Alternatywa //////////////////////////////// 87 Dziurawa Skarpeta ///////////////////////// 90 Młodzieżowa Rada Powiatu Iławskiego/// 92

Pasja/ ///////////////////////////////// 94

STOPA ////////////////////////////////////// 48

Strefa Działań Kreatywnych/////////////// 94

Ełk Electronic Sport//////////////////////// 50

Kuźnia Pruska/ ///////////////////////////// 97

Mazurskie Płuca Rapu ///////////////////// 50

Jumper Steps /////////////////////////////// 99

ESER PIONIER ////////////////////////////// 51

SEEiK ///////////////////////////////////// 101

NORA /////////////////////////////////////// 53

Stowarzyszenie AS /////////////////////// 102

Miejsce spotkań //////////////////// 57

Wśród lasów i jezior////////////// 104

LGD Ziemia Lubawska////////////////////// 57

Kreolia //////////////////////////////////// 104

Fundacja Rodowo ////////////////////////// 59

Szałstry ////////////////////////////////// 106

Elbląg Europa ////////////////////////////// 62 roZruSZnik////////////////////////////////// 65 Morąskie Stowarzyszenie Wspierania Rodzin ///////////////////////// 69

załącznik: Młodzież jako potencjał////////////////// 108 Youth Organizations’ Network of Warmia-Masuria Region ATOMY///////// 109 Youth as a potential///////////////////////110

Redakcja i korekta//////////////////// Opieka merytoryczna////////////////

Anna Śledzińska

Fotografie /////////////////////////////

część I: Łukasz Sienkiewicz, Adam Bryczkowski, część II: ze zbiorów organizacji członkowskich

WSTĘPNIAK

Spinacz ///////////////////////////////////// 75

Zarządzanie///////////////////////// 48

Monika Pabijańska

3

Djembe Team Morąg /////////////////////// 70

PROJEKT GRAFICZNY I SKŁAD //////////

Data publikacji/ ///////////////////////

Kontakt//////////////////////////////////

Dystrybucja////////////////////////////

Kooperatywa.org

Sieć Organizacji Młodzieżowych Warmii i Mazur [email protected], www.atomywsieci.pl

2012 r.

Publikacja dystrybuowana bezpłatnie

Licencja /////////////////////////////////

c  b  a CC-BY-SA

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Sieć ATOMY jest na swój sposób pionierska. Po raz pierwszy organizacje młodzieżowe z całego województwa mają przestrzeń do integracji, wymiany informacji i nauki. W trakcie realizacji projektu szybko okazało się, że choć jest wiele narzędzi współpracy sieciowej, na których można się wzorować, to niewiele jest takich, które dotyczą młodzieży. Czy to jest powód dla którego zapraszam dziś do lektury? Zdecydowanie! Kwestia spojrzenia na młodzież, jako ważnej grupy odbiorców działań publicznych, jest podnoszona przez wiele organizacji. Coraz częściej jest dostrzegana przez władze państwowe (Strategia na rzecz młodzieży), regionalne (Sekretariat ds. Młodzieży Województwa Zachodniopomorskiego) i lokalne. Nadal są to jedynie wyjątki. Dlaczego zatem działania na rzecz młodzieży są organizowane ad hoc, mimo rekomendacji Unii Europejskiej i innych porozumień? Dlaczego w strategicznym planowaniu i skoordynowanych działaniach pomija się tak ważną grupę społeczną, która za chwilę wejdzie na rynek pracy (lub wyjedzie), zacznie decydować o społeczności obejmując ważne stanowiska (lub pozostanie bierna) i będzie – w jakimś sensie – odpowiedzialna za losy każdego z nas? Nie znajdujemy odpowiedzi na te pytania. Nie o odpowiedź jednak chodzi, ale o to, by sprawić, żeby ta sytuacja się zmieniła. To jest powód, dla którego działa Sieć. Czy Pan i Pani będziecie zainteresowani tym co znajduje się w środku? Myślę, że

każdy znajdzie w niej coś dla siebie. W pracach nad publikacją nieustannie myśleliśmy o trzech grupach odbiorców: ▪▪ osobach decyzyjnych – wszystkich, którzy zamierzają wesprzeć działania na rzecz młodzieży i dla których Sieć może być partnerem ułatwiającym pracę; ▪▪ organizacjach młodzieżowych – wszystkich, które chcą zbudować podobną Sieć; ▪▪ partnerach – wszystkich, którzy są zainteresowani współpracą z Siecią. Jeśli odnajdują się Państwo w jednej z tych trzech grup, zapewniam że lektura będzie przydatna. Kluczowe pytanie, na jakie wypada odpowiedzieć, to: czy będzie ciekawie? Ta lektura jest zaproszeniem do świata ATOMów, w pionierską podróż po tworzeniu i zarządzaniu wojewódzką Siecią, która działa na rzecz najbardziej wymagającej grupy społecznej: młodzieży. Czasami podróż będzie przyjemna, czasem – tak jak w naszej pracy – pojawią się ostrzeżenia i wyboje. Jednak z pewnością lepiej jest przeżyć tę drogę w zaciszu własnego gabinetu, pokoju, czy fotelu przy kominku i wyciągnąć wnioski, niż odczuwać to, czego nauczyliśmy się realizując ten projekt, na własnej skórze. Czego się nauczyliśmy? Wchodząc w świat młodzieży z Warmii i Mazur warto zastanowić się jaki on jest. Wielokrotnie podczas konsultacji prosiliśmy o refleksje nad definicją określenia „młodzież”. Opcji pojawiało się wiele.

WSTĘPNIAK Na poziomie deklaratywnym młodzież uważa się za aktywną, przedsiębiorczą, wyjątkową grupę, która może wszystko. W praktyce bywa, że okazuje się bierna, zdystansowana i odległa. Jaka jest prawda? Młodzież to świat wielu atomów: aktywnych i biernych, kreatywnych i schematycznych, odważnych i zamkniętych w sobie. Dotychczas jednak młodzież postrzegana była w wielu opracowaniach i dokumentach jako problem. ATOMY przyjęły inną perspektywę: postrzegania młodzieży jako potencjał. I okazało się, że to wszystko zmienia. Skoro wszystko się zmienia, nie jest łatwo zarządzać taką Siecią, szczególnie, gdy towarzyszy temu zbawienne, ale i odpowiedzialne zadanie jakim jest rozliczanie projektu. O tym dlaczego ATOMY

5 w myśleniu rozgraniczają Sieć i projekt ją finansujący i jak się żyje będąc odpowiedzialną za tak duże działanie, opowiada w swoim pamiętniku Ania Śledzińska – koordynatorka Sieci ATOMY i zarazem koordynatorka projektu. Nasz apel o skoordynowane i przemyślane działania młodzieżowe znajduje odzwierciedlenie w kolejnym rozdziale: POLITYKA MŁODZIEŻOWA. Znajduje się tam opis procesu tworzenia wojewódzkiego dokumentu na rzecz młodzieży: „Kierunków polityki młodzieżowej”. Nie byłoby to efektywne bez współpracy w tym zakresie z Samorządem Województwa, który owym działaniem wpisał województwo warmińsko-mazurskie na listę województw dbających o młodych.

się w Sieci w kilku obszarach: modelu zarządzania, metod pracy, tworzenia miejsca, budowania mostów oraz działania na wsi. Być może ktoś, dzięki temu, odnajdzie partnera. A być może ktoś zdecyduje się na włączenie do Sieci. Kto wie? Niezależnie od wyniku, każda podróż zaczyna się od małego kroku. Na początek tym małym krokiem jest odkrycie Sieci samej w sobie – jaka jest, jak powstawała i jaki jest pomysł na jej dalsze losy. Miłej lektury! Monika Pabijańska

W modelu pracy ATOMów wszystko zaczyna się od INFORMACJI. O tym, jak nią zarządzać, co jest wyzwaniem, a co przyjemnością i kim jest siewca idei, mówi artykuł poświęcony informacji młodzieżowej. Kolejnym przystankiem w naszej podróży jest spotkanie z animatorami Sieci i odkrywanie wraz z nimi magicznego świata ANIMACJI organizacji młodzieżowych. To w tym świecie zachodzi proces najlepiej wspominany przez odbiorców Sieci: integracja. O przyjemnościach i wybojach na drodze animacji opowiadają animatorzy Sieci: Ada, Masza, Karol i Paweł. I wreszcie stacja, która jest najlepiej oceniana przez członków sieci: EDUKACJA. Dzięki dwóm sztandarowym szkołom ATOMów: Szkole Coachów i Szkole Animatorów, na Warmii i Mazurach jest teraz więcej kompetentnych osób, które potrafią i chcą pracować z młodzieżą. Na zakończenie czeka jeszcze ciekawy przegląd organizacji członkowskich Sieci: odkrywanie ich drogi rozwoju, sukcesów, porażek i motywów włączania się do sieci. Jednocześnie każda z organizacji prezentuje pewną wartość dodaną, którą dzieli

7

O SIECI

1 września 2012 r. ATOMY poszły do szkoły. To oczywiście przenośnia, ale przy okazji minął rok odkąd powołano Sieć. Wyszła ona z okresu przedszkolnego, gdzie uczyła się podstawowych umiejętności i dawno już zapomniała o żłobkowym, gdzie uczyła się raczkować. Jak minął pierwszy rok działalności?

Sieć, a od siebie samych – wiedzę na temat potrzeb i oczekiwań organizacji młodzieżowych. Kiedy pojawiła się możliwość finansowania – zasiedli do pracy. Po kilku miesiącach otrzymali decyzję o dofinansowaniu projektu. Sieć narodziła się we wrześniu 2011 roku, kiedy przyjęto przygotowany wspólnie regulamin współpracy.

Żłobek

Przedszkole

Na początku była potrzeba. Grupa inicjatywna, która doprowadziła do powołania ATOMów spotykała się w ramach działań Sieci HEROLD. To co zaobserwowali członkowie tej grupy w działaniach HEROLDA dla organizacji działających na rzecz rozwoju lokalnego, postanowili przenieść na grunt organizacji młodzieżowych. Z HEROLDA czerpali wiedzę jak tworzyć i rozwijać

Początki były wyzwaniem. Zapraszanie organizacji młodzieżowych do współtworzenia Sieci nie było łatwe. Nie dlatego, że brakowało chętnych, ale dlatego, że projekt, który wspierał Sieć finansowo, miał ograniczone możliwości. W każdym z czterech subregionów województwa wybrano animatorów. To oni odpowiadali za zapraszanie organizacji i animację na swoim terenie. Bez nich nie udałoby się doprowadzić do dzisiejszego stanu Sieci – mówi Ania Śledzińska, koordynatorka Sieci – to oni działają w terenie, więc najbardziej wiedzą, czego potrzeba organizacjom i jaką ofertę stworzyć.

Szkoła Sieć ATOMY to dziś 30 środowisk młodzieżowych. To nie tylko organizacje młodzieżowe, ale też grupy nieformalne działające przy innych organizacjach oraz Młodzieżowe Rady Miasta. Wraz z początkiem prac nad „Kierunkami polityki młodzieżowej” ATOMY otworzyły się na wszystkie podmioty młodzieżowe i pracujące na rzecz młodzieży. Dziś to silna reprezentacja młodych z województwa, którzy jak się okazuje mają duży potencjał.

Niedocenionym zasobem młodych jest przede wszystkim aktywność kulturalna: teatr ognia czy gra na bębnach, to tylko te najbardziej powszechne. Najbardziej docenianym działaniem w Sieci jest… integracja. Sam fakt, że młodzież z różnych zakątków województwa może się spotkać, czerpać od siebie nawzajem i nawiązywać kontakt jest największą – dotąd nieistniejącą – wartością. Jednak Sieć, to nie tylko młodzież. To także pracownicy młodzieżowi, czyli wszyscy którzy pracują z młodzieżą lub na jej rzecz. Jednym z większych działań w Sieci są szkoły. Te kształcące liderów młodzieżowych i te kształcące umiejętności pracy z młodzieżą, na przykład sztukę coachingu. Wsparcie dla pracujących z młodzieżą jest dla członków Sieci na tyle istotne, że stało się odrębnym obszarem priorytetowym w strategii na rzecz młodzieży. To ostatnie było najważniejszym działaniem Sieci w ostatnich miesiącach. „Kierunki polityki młodzieżowej” – to dokument wyznaczający nie tylko potrzeby i cele strategiczne w obszarze rozwoju młodzieży, ale też przyszłe działania i możliwości Sieci. Było to o tyle istotne, ponieważ z końcem marca 2013 roku kończy się dofinansowanie w ramach projektu. Był to zatem najwyższy czas na planowanie dalszej przyszłości Sieci.

Epilog Sieć rozwija się dalej. Stoi przed nią wybór nowych władz i pomysłów na kontynuację Sieci. Obecna jest świadomość, że bez finansowania dalsze działania stoją pod znakiem zapytania. Zarząd Sieci pracuje nad tym, by stworzyć różne scenariusze na kontynuację działań. W lutym 2013 r., podczas konferencji podsumowującej projekt, wybrane zostaną nowe władze Sieci. Czy Sieć będzie istnieć dalej? Obserwujcie na stronie: www.atomywsieci.pl

9

POLITYKA MŁODZIEŻOWA

Roadmap – o tworzeniu polityki młodzieżowej w ATOMach ↓ Tworzenie kierunków polityki młodzieżowej 2011

 race grupy inicjatywnej pracowników młodzieżowych; p dostrzeżenie potrzeby stworzenia programu na rzecz młodzieży

luty 2012

k onsultacje w Morągu w ramach dialogu usystematyzowanego prezydencji unijnej

czerwiec 2012

r ozmowy z Samorządem Województwa; decyzja o współpracy przy wytyczaniu "Kierunków polityki młodzieżowej w woj. warmińsko-mazurskim"

lipiec 2012

I spotkanie: Region okiem ATOMów; zbieranie danych

sierpień 2012

zlot ATOMów w Kaczym Bagnie; konsultacje

sierpień 2012

strajk młodzieży w Elblągu; konsultacje

wrzesień 2012

II spotkanie: Eksperyment ATOMów; analiza danych

październik 2012

 iędzynarodowe seminarium dotyczące polityki młodzieżowej m (Palermo, Włochy); zbieranie dobrych praktyk

październik 2012

III spotkanie: Akcelerator atomowy; wyznaczanie celów i działań

grudzień 2012

IV spotkanie: Potencjał atomowy; analiza ryzyka

grudzień 2012

publikacja dokumentu: "Kierunki polityki młodzieżowej"

Start z wysokości Jak to się dzieje, że instytucje działające na rzecz młodzieży nie współpracują ze sobą? To pytanie legło u podstawy prac w kierunku programu na rzecz młodzieży. Grupa pracujących z młodzieżą, ekspertów i specjalistów przygotowała wstępną diagnozę

i stanowisko w tej sprawie. Ostatecznie, po konsultacji z Marszałkiem Województwa, Panem Jackiem Protasem, postanowiono, że będą to Kierunki Polityki Młodzieżowej w województwie warmińsko-mazurskim. Dokument miał wytyczać trendy w polityce młodzieżowej w województwie.

Region okiem ATOMów – historia o pierwszym ziarenku Pierwsze spotkanie zorganizowano w lipcu 2012 r. pod hasłem „Region okiem ATOMów”. Ponad 60 osób rozmawiało na temat sytuacji i wsparcia, jakie otrzymuje młodzież. Na sali obecni byli młodzi pochodzący z różnych miejsc z całego województwa oraz reprezentanci administracji i organizacji pozarządowych. Jednym z elementów spotkania były konsultacje organizowane przez prezydencję unijną, dotyczące włączania społecznego. Główną obserwacją z konsultacji było niedostosowanie języka dokumentów regionalnych i krajowych do potrzeb młodych. Mniejszym zainteresowaniem cieszyła się praca w grupach, których nazwy były abstrakcyjne dla młodzieży, takie jak uczestnictwo młodzieży w życiu społecznym czy zdrowie. Większym te, które bezpośrednio dotyczą młodych i jednocześnie dotykają wielu problemów: rynek pracy

i przedsiębiorczość, edukacja oraz informacja młodzieżowa. Cenną dla nas obserwacją jest potrzeba kreowania konkretnych przekazów, których oczekuje młodzież – mówi Anna Śledzińska, koordynatorka Sieci ATOMY. Na sali dało się słyszeć także wiele opinii podobnych do wypowiedzi Marcina, uczestnika spotkania: „Wszystko o czym rozmawiamy, to zamknięte koło. Trzeba by zobaczyć co jest pierwszym ziarenkiem i zacząć od znalezienia na to rozwiązania”. Warsztaty miały charakter interaktywny – uczestnicy budowali kolby problemów, układali puzzle dobrych praktyk i generowali rozwiązania w trakcie burzy mózgów. Wszystkie metody zostały opisane i umieszczone na stronie sieci. ⇢Zobacz ⇢ na www.atomywsieci.pl w zakładce "Publikacje" pt. „Narzędzia konsultacji” ⇢⇢Pobierz raport ze spotkania „Region okiem ATOMów” ze strony www.atomywsieci.pl w zakładce „Naszym zdaniem”

Polityka młodzieżowa

11

Eksperyment ATOMów, czyli kilka refleksji o planowaniu w praktyce 4–5 września miało miejsce drugie spotkanie grupy roboczej pod hasłem: „Eksperyment ATOMów”. Tym razem w mniejszym gronie i z dodatkowym zadaniem określenia regulaminu prac grupy i jej misji. Najkrótsze podsumowanie spotkania? Zdjęcie dwumiesięcznego Adasia z napisem „Zależne od młodzieży”.

MISJA GRUPY ROBOCZEJ Grupę tworzą wolontariusze i pracownicy organizacji młodzieżowych, przedstawiciele władz i instytucji regionalnych Warmii i Mazur, eksperci i specjaliści. Działamy na rzecz młodzieży, dla której region jest miejscem rozwoju. Dążymy do wytyczenia i wdrożenia polityki młodzieżowej. Wyróżnia nas odwaga i ambicja do podejmowania nowych wyzwań, przecierania szlaków. Naszymi wartościami są: ▪▪ różnorodność ▪▪ tolerancja ▪▪ otwartość

Kryteria selekcji informacji

To właśnie inicjatywa młodzieżowa i potencjał młodzieży stały się fundamentami prac. Już przed spotkaniem było jasne, że praca będzie ambitna. Na uczestników czekało morze informacji zebranych przez wiele miesięcy podczas warsztatów i konsultacji. Pierwszym krokiem był wybór kryteriów selekcji informacji.

▪▪ Przejrzystość – dana jest jasna, czytelna; ▪▪ Regionalność – problem występuje na poziomie regionalnym; ▪▪ Trwałość – długość trwania problemu, wyzwania, potrzeby; ▪▪ Powszechność – skala występowania problemu, wyzwanie, potrzeby; ▪▪ Oddziaływanie – czy dany problem, wyzwanie, potrzeba oddziałuje na inne; ▪▪ Trendy – czy problem, wyzwanie, potrzeba narasta czy maleje; ▪▪ Młodzieżowość – czy dotyczy młodzieży i/lub pracowników młodzieżowych.

Odrzucono wiele danych na temat sytuacji młodzieży w województwie. Było to pierwsze doświadczenie przeżywania straty. Jednak prawdziwa strata dopiero nadchodziła. Materiały posegregowano na słabe i mocne strony oraz szanse i zagrożenia, a następnie uszeregowano według obszarów tematycznych. 1. Edukacja 2. Praca 3. Informacja 4. Przestrzeń dla młodych 5. Głos młodzieży 6. System wsparcia dla młodych 7. Zależne od młodzieży Kolejnym zadaniem był wybór obszarów priorytetowych. Każdy z uczestników reprezentował jeden obszar, a jego zadaniem było obronić temat w starciu z innymi. Rozpoczęła się nierówna walka. Dlaczego nierówna? Ponieważ zdarzały się sytuacje kiedy, sam zainteresowany nie chciał bronić

własnego obszaru w konkurencji z innym. Uważał bowiem, że to konkurent powinien mieć priorytet. Ostatecznie zwycięzcami zostali: 1. Przestrzeń dla młodych (obszar broniony przez Ewę z Rady Młodzieżowej z Węgorzewa) 2. Głos młodzieży (obszar reprezentowany przez Damiana z Wolontariackiego Ośrodka Wsparcia z Ełku) 3. System wsparcia dla młodzieży (obszar reprezentowany przez Anię, Koordynatorkę Sieci ATOMY). Rozstanie z pozostałymi obszarami było wyzwaniem. Postulowano poświęcenie 80% uwagi wybranym obszarom i 20% tym, które zamierzano odrzucić. Pojawił się też pomysł uwzględnienia dwóch obszarów: „Informacja” oraz „Zależne od młodzieży” jako jednych z elementów pozostałych obszarów (tzn. by uwzględniać informacje i zaangażowanie młodzieży w każdym

Polityka młodzieżowa

13

z wybranych obszarów priorytetowych). W końcu, po intensywnej wymianie opinii wszyscy zgodzili się, że opcja numer 1: 100% uwagi na trzy główne priorytety, to najlepsze rozwiązanie. Wybór obszarów priorytetowych potwierdził kierunek budowy polityki młodzieżowej wokół potencjału młodzieży, nie jej problemów.

Akcelerator ATOMowy uruchomiony! 17–18 października grupa robocza spotkała się po raz trzeci. Tym razem wyzwaniem było określenie celów strategicznych i ich wskaźników. Ze względu na wagę i późniejsze znaczenie ustaleń ze spotkania, otrzymało ono nazwę: „Akcelerator ATOMowy”. Pierwszego dnia członkowie grupy roboczej poznali zasady formułowania i klasyfikacji celów. Wprowadzeniem była zabawa szkoleniowa, w której zadaniem było dokonanie istotnych wyborów życiowych (wybór szkoły, praktyk, miejsca pracy) dla dwóch postaci: Warmii i Mazura. Uczestnicy pracowali w dwóch grupach. Po każdym wyborze określali cele, kształtując tym samym umiejętność ich formułowania. Przykłady życiorysów oparte były na dwóch realnych postaciach, a byli nimi Bill Gates i Joe Flom. Szkice życiorysów zostały zaczerpnięte z książki Malcolma Gladwella „Poza schematem”. Warunki ramowe sukcesu na podstawie „Poza schematem” M. Gladwella: ▪▪ Samodzielność ▪▪ Zamiłowanie do pracy ▪▪ Praktyka ▪▪ Dostęp do know-how ▪▪ Umiejętność wyrażania swojego zdania ▪▪ Wykształcenie ▪▪ Mobilność ▪▪ Kontakt z animatorem ▪▪ Otwarta szkoła

Wyzwania Na mapie drogowej tworzenia kierunków polityki młodzieżowej największy entuzjazm można było zaobserwować podczas pierwszego spotkania. Jak w każdym procesie pracy z grupą – wraz z liczbą spotkań, malało zaangażowanie, a nawet zainteresowanie niektórych jej członków. Jednocześnie było to merytorycznie najłatwiejsze spotkanie. Choć uczestniczyło w nim aż 60 osób i wymagało współpracy wielu członków z zespołu, to jednak zarówno krótki czas poszczególnych warsztatów, interaktywne formy, jak i cel spotkania sprawiły, że było najłatwiejsze w przeprowadzeniu. Prawdziwe schody zaczęły się na trzecim spotkaniu, kiedy należało określić cele i działania w programie. Wyzwaniem było pogodzenie marzeń z realnymi możliwościami działania w perspektywie 5 lat. Zaskoczeniem była deklaratywność uczestnictwa niektórych członków grupy. Mimo, że wejście do grupy było dobrowolne, to niektórzy deklarując uczestnictwo w spotkaniach, unikali aktywnego udziału w nich. Odkryciem były też niektóre opinie podczas ewaluacji poszczególnych spotkań.

Pokazywały, że często główną motywacją uczestnictwa w spotkaniach jest integracja. Warto więc brać pod uwagę także taką przyczynę zaangażowania i tworzyć przestrzeń do wypełniania tej potrzeby. Od samego początku prace nad kierunkami polityki młodzieżowej symbolizowało hasło „młodzież jako potencjał”. Prawdopodobnie taka perspektywa – dotąd niespotykana i innowacyjna – była przyczyną wielu wyzwań jakie pojawiły się na naszej mapie drogowej. Innowacyjna forma dokumentu, jaką zaproponowano, została przez niektórych oceniona jako infantylna. Teksty różniły się od tych, które na co dzień krążą po urzędach. Do tej pory wszystkie dokumenty dotyczące młodych wynikały z analizy problemów i stanowiły próbę odpowiedzi na nie. Długo szukano złotego środka by ostateczny dokument „Kierunki Polityki Młodzieżowej” był jasny i przejrzysty zarówno dla młodzieży, jak i dla decydentów. Podobne wyzwanie było związane z metodami, jakie proponowano podczas spotkań. Te, które były atrakcyjne dla młodzieży – nie angażowały części decydentów (nie wszystkich!); zaś te, do których decydenci byli przyzwyczajeni, były nieciekawe dla młodzieży. W pewnym momencie pojawiła się myśl, żeby rozdzielać uczestnictwo młodzieży i decydentów i konsultować zawartość dokumentu osobno. Ostatecznie tak też zorganizowano ostatnie spotkania w ramach programu, jednak zadbano o to, by zarówno w jednym jak i w drugim uczestniczyli reprezentanci obu grup – mając jednocześnie świadomość, że metody pracy będą inne. Mimo tych wyzwań miłą niespodzianką było ostatnie spotkanie (14 grudnia), podczas którego przedstawiciele administracji samorządowej nie tylko wyrazili poparcie dla naszych prac, ale też wykazali gotowość do włączenia się w konkretne zadania podczas wdrażania postanowień dokumentu.

Krytyczne pytanie, które towarzyszyło przez cały okres prac brzmiało: „co się dalej stanie z tym dokumentem?”. Pojawiało się ono w różnych odsłonach: „co możemy zrobić, by „Kierunki Polityki Młodzieżowej” były wdrażane?”; „po co my to robimy, skoro i tak trafi na półkę?”. Mimo, że przez cały proces dbano o wyjście naprzeciw tej obawie, to pytanie stało się symbolem ostatniego spotkania poświęconego analizie ryzyka. Ostatecznie zawsze mogliśmy wrócić do deklaracji Marszałka Województwa, Pana Jacka Protasa. Zobowiązał się w niej uwzględnić rekomendacje w Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Województwa oraz przekazać je do samorządów lokalnych. Aby wzmocnić to zobowiązanie, 5 grudnia 2012 roku zorganizowano spotkanie z Marszałkiem.

Polityka młodzieżowa Kłopoty z językiem, konieczność używania innych sformułowań w dialogu z decydentami, innych z młodzieżą, wyzwania związane z różnymi metodami pracy do jakich jesteśmy przyzwyczajeni, to tylko wierzchołek góry lodowej. Pod wodą ukrywa się największy dylemat, który pojawiał się na każdym etapie prac i który warto rozważyć w całej grupie roboczej, zanim prace zostaną rozpoczęte: czy jestem gotowa/gotów na pracę na poziomie regionalnym? Może się wydawać, że poziom regionalny to tylko trochę więcej i trochę szczerzej niż lokalny. Uczestnicy myśleli: „Jeśli jestem animatorką/em na własnym podwórku – na poziomie regionalnym będę robić to samo, tylko z innymi grupami i w całym województwie. Jeśli mam doświadczenia w pracy z władzami lokalnymi, to równie dobrze poradzę sobie we współpracy z regionalnymi”. Nic bardziej mylnego! Poziom regionalny (i prawdopodobnie każdy wyższy poziom) to zupełnie inny świat. Inne myślenie, inny język, inne uwarunkowania. Takie doświadczenia grupa robocza mogła poczuć na własnej skórze, kiedy część jej członków: Ania, Monika, Masza, Magda i Karol wyjechała do Palermo na seminarium dotyczące polityki młodzieżowej. Podczas

15 czterech dni pobytu zadaniem uczestników było stworzenie programu na rzecz młodzieży na poziomie europejskim. Wyzwanie stanowiło przede wszystkim dogadanie się i zrozumienie na takim poziomie by stworzyć coś uniwersalnego, dobrą praktykę strategię, którą można by wykorzystać w każdym kraju. Trzeba było przestać myśleć o tym, co ma się blisko siebie, a zacząć myśleć bardziej ogólnie, wpaść na pomysł i dobrze go przekazać. Tak, zdecydowanie to było wyzwanie – mówi Magdalena Bejnar, członkini grupy roboczej, Przewodnicząca Młodzieżowej Rady Miasta z Węgorzewa. Tworzenie polityk z włączaniem młodzieży jest ciekawym i ambitnym wyzwaniem. Pod uwagę trzeba wziąć nie tylko proces grupowy, motywacje uczestników i potencjalne konflikty, ale też różnorodność języka, doświadczeń i oczekiwań uczestniczących stron. Odpowiedź na pytanie czy warto, nasuwa się sama. Podczas zlotu Sieci ATOMY w Morągu w listopadzie 2012 r., w trakcie którego odbywała się Szkoła Czarodziejstwa i Magii. Uczestników odwiedzili delegaci z Ministerstwa Magii. Zadaniem było zaplanowanie działań, które doprowadziłoby do przekształcenia Ministerstwa. Po prezentacji stanu obecnego i pożądanego młodzież przystąpiła do prac. Był to pomysł grupy roboczej polityka młodzieżowa na zorganizowanie pierwszych konsultacji całości prac. Wypracowane wyniki w 90% odpowiadały rozwiązaniom zapisanym w „Kierunkach Polityki Młodzieżowej”. Pozostałe 10% nowych propozycji zostało uwzględnione jako efekt konsultacji. Gdyby młodzież nie współtworzyła tego dokumentu – nie osiągnięto by takiego efektu. Doświadczenie z Morąga obaliło jeszcze jeden mit: młodzi potrafią rozmawiać i planować na szczeblu regionalnym. Wystarczy lekko przekuć język i podejść do konsultacji kreatywnie.

Komentarz eksperta Bardzo się cieszymy, że kolejny region podejmuje się wypracowania podstaw polityki młodzieżowej. Zapewne przekonaliście się, że nie jest to sprawa prosta. Wymaga współpracy wielu grup – zarówno młodzieży, jak i tych wszystkich, którzy mają wpływ na nasze codzienne życie. Niemniej, odnosząc się do doświadczeń jakie zdobyliśmy podczas kilkuletniej działalności w Zachodniopomorskim myślę, że warto podjąć się tej pełnej wyzwań, ale żmudnej drogi. Młodzież musi być słyszana i zauważana. W Polsce dopiero się tego uczymy i pokazujemy, jak ważne jest dbanie o rozwój młodych osób. Jako Sekretariat ds. Młodzieży Województwa Zachodniopomorskiego możemy Was zapewnić o naszej chęci pomocy i współpracy. Trzymamy za Was kciuki i życzymy powodzenia! Niech Wasza ATOMowa energia opanuje każdego! Sekretariat ds. Młodzieży Województwa Zachodniopomorskiego (www.mlodziez.wzp.pl)

17

ANIMACJA

O wielofunkcyjnych omnibusach, czyli podróż do świata animatorów We wrześniu 2012 r. odbyło się spotkanie animatorów Sieci ATOMY. Doszło do niego po spotkaniu ewaluacyjnym projektu, na którym zdecydowaną większość czasu poświęcono organizacjom członkowskim i ich aktywności. Spraw zgłaszanych przez animatorów było tak wiele, że postanowiono zorganizować osobne, całodniowe spotkanie poświęcone tylko animacji. Jak wygląda życie animatora? Zajrzyjmy do ich teatru na próbę generalną. Plan teatru: ▪▪ Sala organizacji członkowskiej Sieci – ESER PIONIER, Olsztyn, spotkanie poświęcone modelowi animacji Aktorzy: ▪▪ Ada Sałak – animatorka subregionu Morąg ▪▪ Masza Rajchel– animatorka subregionu Olsztyn ▪▪ Karol Paszkowski – animator subregionu Ełk ▪▪ Paweł Kulasiewicz – animator subregionu Elbląg Reżyser: ▪▪ Maciek Bielawski – trener, moderator Pomocnik reżysera: ▪▪ Dariusz Ignatowicz – administrator projektu

Ja, przestrzeń i spadek – trudne początki animatora Animator zaczyna pracę. Dostaje zadanie wyłonienia organizacji młodzieżowych, które chciałyby włączyć się w działania Sieci. Wie, co w trawie piszczy. Wie, kto jest „do wzięcia”. Ale też dobrze zna te środowiska, do których warto wejść, by zainspirować do działań. Następuje etap rozglądania się po okolicy i pierwsze próby wciągania do Sieci. Jakie kryteria przybrać? –– Nie ma znaczenia staż stowarzyszenia. Na przykład Alfa – jest młodym stowarzyszeniem, a bardzo dużo się w nim dzieje – pojawia się głos z sali. –– To prawda. Królewiacy – mimo, że założyli się 3 czerwca, to już mają za sobą duży festyn – dopowiada Ada. Wkrótce okazuje się, że najlepszym kryterium jest… nos animatora. Dlatego tak ważne jest rzetelne dobieranie osób na to stanowisko oraz tworzenie przestrzeni do ich rozwoju1. 1 Hasło „Człowiek najlepsza inwestycja” jest powszechnie znane dzięki Unii Europejskiej. Trend, aby inwestować w ludzi jest obecny w strategiach największych korporacji, nie tylko Europejskiego Funduszu Społecznego. Rola, jaką przyjmie animator/animatorka w dużej mierze zależy od fazy rozwoju organizacji. Zgodnie z modelem sytuacyjnym przywództwa Kena Blancharda, w zależności od gotowości organizacji animator/animatorka będzie stosować różne strategie działania dostosowane do tego, jak „rozpozna teren”. Więcej o modelu sytuacyjnym przywództwa: http:// www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/38/id/808 Jeśli przyjmiemy za punkt wyjścia, że animowanie to pobudzanie do działania, to animator/animatorka będzie przyjmować różne role: ▪▪ Eksperta – czyli autorytetu w danej dziedzinie, ▪▪ Doradcy – czyli tego, który daje propozycje i wywiera wpływ na podejmowanie decyzji, ▪▪ Organizatora, ▪▪ Coacha, który wspiera w rozwoju w momencie zmiany, ▪▪ Mentora – mądrego i doświadczonego nauczyciela. ▪▪ Stróża pilnującego realizacji przedsięwzięcia. Pewnie jest jeszcze kilka, których tu nie wymieniono. Faktycznie, bycie Animatorem/Animatorką wymaga elastyczności i dużych kompetencji. A jaka to przestrzeń do rozwoju :-)

Krok 1 Rozeznanie wstępne. Zadania: ▪▪ przegląd stron internetowych (informacje o organizacji, jej aktywności, realizowanych przez nich inicjatywach ▪▪ weryfikacja list rankingowych (opcjonalnie) ▪▪ przegląd portali społecznościowych ▪▪ rozmowy z otoczeniem organizacji (liderzy innych organizacji, kluczowe osoby w środowisku, przedstawiciele instytucji) ▪▪ konsultacje z własnym zespołem, otoczeniem wsparcia (inne organizacje wsparcia, sieci) ▪▪ wywiad środowiskowy z odbiorcami działań tej organizacji ▪▪ analiza materiałów informacyjno-promocyjnych (ulotki, foldery, kroniki) ▪▪ obserwacja ▪▪ wizja lokalna ▪▪ analiza dokumentów lokalnych dot. organizacji pozarządowych, ich współpracy z samorządami lokalnymi –– W dyskusji często pojawia się, że jakaś organizacja nie jest zmotywowana do pracy. Być może gdybyśmy mocniej docisnęli rekrutację mielibyśmy bardziej zmotywowane organizacje? – zastanawia się Maciek. Jednak zdarza się też tak, że animator dostaje spadek – kilka organizacji do opieki po swoim poprzedniku. I wtedy zaczyna się bitwa – o dokumenty, o ustalenia, o plany, o niepowtarzanie działań i tłumaczenie co będzie przydatne, a co nie. Masza i Paweł (animatorzy z Olsztyna i Elbląga), którzy zgłaszają najwięcej trudności z motywacją organizacji – otrzymali organizacje je w spadku. Zdaniem Maszy bardziej rozbudowana rekrutacja nic nie pomoże.

Animacja –– W innym województwie organizacje z listy rezerwowej, które dostały się do projektu działają fajniej, niż te z pierwszego naboru. To tak jak z człowiekiem. Czasem jest chemia, czasem nie – mówi Masza. Wykluwa się pierwszy filar fundamentu animacji: emocje2. Wniosek? Animacja polega na relacjach człowieka z człowiekiem, nie z organizacją, za którą on stoi. Dlatego sama osoba animatora ma wpływ na to, jak będzie się rozwijać współpraca i kto znajdzie się w sieci3.

2 filary animacji W końcu wyłaniają się zainteresowane organizacje. Dochodzi do pierwszego kluczowego spotkania. Animator ma już cząstkową wiedzę na temat organizacji, jej działalności i postrzegania w społeczności lokalnej. Czym może służyć? Okazuje się, że nie tak łatwo zainteresować ofertą. „Najpierw musimy się poznać, obwąchać” – słyszy animator. Tak dzieje 2 Animator/Animatorka podczas pierwszego spotkania z organizacją (a dokładniej: z człowiekiem organizacji, czyli konkretną osobą w tej organizacji) oprócz opisanych i wypowiedzianych zasad współpracy, zawiera kontrakt psychologiczny, znany w psychologii organizacji i zarządzania. Kontrakt psychologiczny to jest to, co „wnosi” na to spotkanie ze sobą każda ze stron w warstwie emocji, nastawień, oczekiwań, przekonań. I to, co „działa” poza jawnymi umowami. Dlatego pierwsze spotkania są najczęściej kluczowe dla dalszej współpracy. O kontrakcie psychologicznym: http://psychika.net /2008/08/specyfika-kontraktu-psychologicznego-w. html, http://www.kadry.abc.com.pl/czytaj/-/artykul/ kontrakt-psychologiczny 3 „Ścieżka budowy partnerstwa Forum Animatorów Społecznych Warmii i Mazur opiera się w głównej mierze na przekonaniu, iż partnerstwo opiera się przede wszystkim na ludziach, a dopiero później na instytucjach, za którymi ci ludzie stoją. Zatem budowanie partnerstwa to w dużej mierze praca na procesie grupowym i na relacjach międzyludzkich (…). Motto modelu to: gramy na ludzi, prowadzimy dialog z instytucjami” Źródło: Kamil Kulpa, Piotr Omalecki, Partnerstwo lokalne według Forum Animatorów Społecznych Warmii i Mazur, [w:] Na drodze do zmiany. Oblicza animacji społecznej Regionalnych Ośrodków EFS, Warszawa 2012, s. 56-69.

19 Krok 2 Analiza potencjału. Zadania: ▪▪ poznanie potrzeb organizacji ▪▪ określenie potencjału organizacji (zasoby, doświadczenie) ▪▪ wywiady indywidualne i grupowe ▪▪ analiza dokumentów (statut, fiszki, procedury wew.) ▪▪ wykorzystanie różnych narzędzi diagnozy: analiza SWOT, mapa zasobów i potrzeb, drzewo problemów, narzędzie „BORIS”, analiza interesariuszy, ćwiczenia dot. ról w zespole itp. ▪▪ dokonanie analizy potencjału organizacji ▪▪ określenie głównych kierunków wsparcia ▪▪ wskazanie przez organizację osób do współpracy w poszczególnych zakresach ▪▪ wspólne wypracowanie kontraktu, zasad współpracy

się w większości procesów. Fundamentem współpracy jest zaufanie –– W pierwszym etapie procesu bardzo ważna jest integracja – twierdzi Masza – ja mam „swoje” organizacje od dwóch miesięcy i nadal jesteśmy na etapie budowania zaufania. Dopiero teraz mogę zaproponować jakieś inne działania4. Mimo to animator czuje na plecach oddech projektu – ogromnego arkusza 4 „Jesteś obcy – środowisko lokalne potrzebuje czasu, aby Cię zaakceptować, 'oswoić'. Masz do wykonania określoną pracę i musisz znaleźć sojuszników… na początku zetkniesz się z różnymi ludźmi i powinieneś do nich 'trafić' – nie będzie łatwo, ale pomyśl o nich pozytywnie i postaraj się zrozumieć, jakie zamieszanie wprowadzasz w ich życie, jaka niepewność i niepokój przychodzą z Tobą…” Źródło: Animator skuteczny. Poradnik dla animatorów i wszystkich tych, którzy chcą coś zmienić w swojej społeczności lokalnej, (red.) Maria Czerkawska, Krzysztof Mika, Instytut Spraw Publicznych, 2008

excelowskiego, gdzie będzie musiał wykazać godziny doradcze (czyli godziny, na podstawie których rozliczana jest praca Animatora w projekcie). –– Wyzwaniem są ograniczenia projektowe – często coś, co byłoby efektywne, nie może być zastosowane ze względu na wytyczne projektu – żali się Karol, animator subregionu Ełk. –– Nieraz jest tak, że to ja muszę myśleć co zaproponować moim organizacjom, a oni się zgodzą na wszystko. To jest strasznie męczące w mojej pracy. Mam wewnętrzny konflikt, bo może sami kiedyś by doszli do tego, co im potrzeba, ale wówczas ja nie wyrobię godzin doradczych – wtóruje Ada z subregionu Morąg. Z pomocą przychodzi Maciek. Okazuje się, że nie trzeba wyrabiać przymusowych godzin doradczych z organizacjami, które nie są na to gotowe. –– Nie warto tych etapów przyspieszać sztucznie. To jest przestrzeń dla organizacji na refleksję nad sobą – mówi. Kolejny filar fundamentu: elastyczność – działaj tylko wtedy, jeśli organizacja jest na to gotowa. Po przejściu etapu zapoznania rozpoczyna się rozmowa o działaniach. Pierwsze spotkania nie są łatwe – to czas kiedy animator poznaje organizację, a ona jego5. 5 W Ścieżce partnerstwa Forum Animatorów Społecznych pierwsze etapy współpracy to TKANIE SIECI RELACJI i BUDOWANIE PLATFORMY WSPÓŁPRACY. Służą one przede wszystkim gruntownemu poznaniu

W organizacji są żołnierze i ci co pracują – opowiada Karol – Żołnierze są akcyjni, nie włączą się w wielogodzinne planowanie ścieżki animacji. Tymczasem często, to właśnie oni są nieocenionym źródłem informacji o stanie organizacji. Powstaje pytanie czy na pierwsze spotkanie zapraszać wszystkich z organizacji czy wybrańców. To jednak zależy od struktury organizacyjnej. W jednej organizacji nie będzie problemu z uczestnictwem wszystkich, dla innej będzie to niedopuszczalne. Zadaniem animatora jest, podczas się, zacieśnieniu więzi, zbudowaniu zaufania i poczucia bezpieczeństwa, poprzez dbanie o przestrzeń do słuchania i rozmowy, szczerą i otwartą wymianę informacji. Są też czasem na dokonanie refleksji i wyciągnięcie wniosków. Ważna jest tu dbałość o proces –„nic na siłę”, „nie dociskamy kolanem”. O czym warto bezwzględnie pamiętać? Animator/Animatorka oraz człowiek/ludzie organizacji są równorzędnymi partnerami tego procesu. Źródło: Kamila Kulpa, Piotr Omalecki, Partnerstwo lokalne według Forum Animatorów Społecznych Warmii i Mazur, [w:] Na drodze do zmiany. Oblicza animacji społecznej Regionalnych Ośrodkow EFS, Warszawa 2012.

Animacja pierwszych spotkań, poznać strukturę i kulturę organizacyjną organizacji i oprzeć o nią swoją pracę. Trzeba wiedzieć kogo angażować w działania, kto powinien uczestniczyć w pracach i kto ma głos decyzyjny. Na tym etapie ważne są także analizy. Nie tylko powszechnie znana SWOT, ale też na przykład analiza biograficzna6. –– Stowarzyszenie Edukacji Ekologicznej i Kulturalnej organizuje działania dla środowisk żydowskich. Analiza biograficzna pozwala pozyskać takie informacje – opowiada Maciek 6 Inne pomocne narzędzia analizy to: analiza pola sił Kurta Lewina szeroko stosowana w psychlogii zarządzania i coachingu oraz zmodyfikowana analiza SWOT skoncentrowana na rozwiązaniach. Analiza Sił Pola Kurta Lewina Krok pierwszy: Człowiek/Ludzie organizacji określają zmianę, jaką chcą osiągnąć, opisują dokładnie wizję pożądanego przyszłego stanu. Potem z pomocą animatora/animatorki określają siły wspomagające, motywujące do działania oraz siły przeszkadzające, hamujące ich na drodze do pożądanej zmiany (min.10 czynników w każdym z obszarów). Krok drugi: Zastanawiają się, w jaki sposób można zniwelować lub obejść siły hamujące, a w jaki sposób zwiększyć działanie sił wspierających, motywujących. Krok trzeci: Określają następne kroki w kierunku pożądanej zmiany oraz mocne strony, zasoby, które będą pomocne w osiągnięciu celu. Więcej: 7 nawyków skutecznego działania, C.Covey, Wyd. Rebis, 2006, http://pl.scribd.com/ doc/70906138/102/ANALIZA-POLA-SI%C5%81 Analiza SWOT skoncentrowana na rozwiązaniach Opiera się na klasycznej analizie SWOT, jednak jej atutem jest to, że kieruje uwagę i myśli w kierunku zmiany. 4 pola analizy są formułowane następująco: SILNE STRONY (W czym jesteś dobry? Jakie są Twoje silne strony, jaki jest Twój potencjał i potencjał Twojej organizacji?) RZECZY/ASPEKTY, KTÓRE JUŻ DZIAŁAJĄ (Co już działa w Twojej organizacji, jeśli chodzi o: sposób pracy, komunikację, realizację zamierzeń, działania projektowe itd.?), PRZYSZŁOŚĆ IDEALNA (Jak wygląda przyszłość idealna dla Twojej organizacji? Jakie ma możliwości?), NASTĘPNE MAŁE KROKI (Jakie są następne małe kroki, które zbliżą Ciebie i organizację do „przyszłości idealnej i pomogą ją osiągnąć?) Źródło: Autorska propozycja Elizy Zadłużnej, opracowana na podstawie materiałów szkoleniowych PAJP autorstwa Michaela Kimminga, niepublikowane materiały szkoleniowe Szkoły Coachów Inicjatyw Młodzieżowych Sieci Organizacji Młodzieżowych Warmii i Mazur ATOMY, Kacze Bagno 2012.

21 Krok 3 Planowanie. Zadania: ▪▪ zwiększenie i ukierunkowanie wiedzy o samorozwoju wśród przedstawicieli organizacji ▪▪ wybór kluczowych problemów/ potrzeb, którymi mamy zająć się w ramach współpracy i wsparcia ▪▪ określenie kierunków zmian ▪▪ stworzenie planu pracy

Plan A i Plan B Nadchodzi czas planowania7. –– Najważniejsze to nie działać po omacku. Plan pracy animatora to ważne narzędzie, które pozwala wiedzieć dokąd zmierzamy i co tak naprawdę robimy– podkreśla Maciek. Wszyscy są zgodni co do wagi planu pracy. Okazuje się jednak, że plan merytoryczny to tylko plan A. Moderator podpowiada, że konieczne jest także zaplanowanie działań w czasie – konkretne spotkania w konkretnych datach (plan B – kalendarzowy). Wnet pojawiają się okrzyki sprzeciwu: ale jak zaplanować pracę animacyjną w czasie? Czy to jest w ogóle możliwe?8 –– Normalnie bym powiedział, że nie, ale z punktu widzenia monitoringu i ewaluacji, dobrze jest mieć taki plan i zobaczyć 7 Richard Bolstad, nowozelandzki coach, powołując się na badania opisywane w książce „59 sekund” Richarda Wisemana twierdzi, że żeby skutecznie osiągać swoje cele nie wystarczy go sobie dobrze wyobrazić, poczuć, zaangażować swoje emocje do stworzenia preferowanej wizji przyszłości. Mówi: „Popatrz na płytę DVD. Ona działa tylko wtedy, kiedy zacznie się kręcić. I tak samo jest z celem. Nie osiągniesz go, dopóki nie zaczniesz po prostu robić tego, co sobie zamierzyłeś. To najprostsze rozwiązanie z możliwych. Nie ma w tym wielkiej filozofii. Po prostu rób to. Konsekwentnie" Źródło: http://coaching.focus.pl/2012/11/22/lekcja-komunikacji/#more-2692 8 „Droga do celu to nie połowa przyjemności, to cała przyjemność” jak powiedział Jan Paweł II

jaki jest progres – podpowiada Darek, odpowiedzialny za monitoring projektu. –– Na każdy obszar wyznaczamy sobie określoną ilość godzin i wiemy jaki jest stosunkowy procent naszego zaangażowania na rzecz konkretnych działań. Osoba kontrolująca nas może wskazać, że na coś poświęcamy za dużo czasu – wyjaśnia Maciek. Ratunkiem wydaje się być zasada, że plan jest tylko planem – można go modyfikować w zależności od potrzeb i możliwości. Nikt nie spierał się co do tworzenia planu A – merytorycznego – planowania kroków animacji. W końcu udało się także przekonać wszystkich do opracowania planu B – kalendarzowego9, czyli planowania godzin doradczych w czasie10. –– W planie pracy warto uwzględnić co się stanie jak członkowie organizacji nie będą terminowi, jak nie będą się wywiązali ze zobowiązań – przypomina na koniec Ma9 Metoda Project Evaluation and Review Technique (PERT) pozwala na obiektywne oszacowanie, ile zajmie wykonanie jakiegoś zadania. Została ona opracowana na potrzeby programu budowy atomowych łodzi podwodnych przez marynarkę wojenną USA, ale nieźle sprawdza się także w cywilnych zastosowaniach. Wzór na oszacowany czas wykonania zadania (TE) wygląda następująco: TE = (O + 4E + P) ÷ 6 O – to optymista, czyli ktoś, kto zna się na zadaniu wystarczająco dobrze, by nie wymyślać całkowicie nierealnego terminu. Często, choć nie zawsze, jest to szef. E – to ekspert – ktoś doskonale znający się na danej pracy i umiejący ją wykonać w razie potrzeby. P – to pesymista. Zgodnie z tezami Goldratta, taką osobę bardzo łatwo znaleźć – to po prostu ten pracownik, któremu ma przypaść w udziale wykonanie danego zadania. Każdą z tych osób pytamy, ile czasu zajmie dana praca, podstawiamy dane do wzoru i otrzymujemy w miarę obiektywny szacunek. Źródło: http://coaching.focus.pl/2012/01/26/walka-o-deadline/ 10 Jak powiedział Sofokles „Cel zamierzony, a cel osiągnięty nigdy nie jest tym samym”. To naturalne, że wraz z rozwojem dialogu, wzajemnym poznawaniem się oraz rozwojem pomysłu, pojawiają się nowe treści. Najważniejsze, aby mieć „na oku” zawsze konkretny i dokładny i szczegółowy obraz pożądanej przyszłości. To -jak mówi się w coachingu pozwoli „złapać flow” - „płynąć na fali”.

sza, która przez całe spotkanie mocno nawiązuje do budowania relacji i ustalania zasad współpracy – Służy to, nie tylko temu, żeby dyscyplinować organizację, za co w zasadzie są odpowiedzialni, ale przede wszystkim po to, żeby na każdym kroku podkreślać rolę animatora, jako osoby wspierającej, nie wyręczającej.

Jutro zmienia wszystko Plan ułożony. Animator i organizacja przystępują do jego realizacji i… pojawia się nowy wątek, potrzeba, pomysł, zmiana zdania, nowy ogłoszony konkurs i wszystko się zmienia11. –– Wyzwaniem jest pojawianie się nowych elementów na trzecim i kolejnych spotkaniach. Co wtedy z tym robić? Uwzględniać? Z moich doświadczeń wynika, że po uwzględnieniu wszystko się rozmywa – twierdzi Karol12. –– W trakcie pracy nie zmieniamy celów – odpowiada Maciek – pomaga w tym stworzenie planu prac i odwoływanie się do niego.

Napiszesz projekt…i go złożysz! Ale co tak naprawdę robi animator?13 Sami animatorzy mają trudności w ujęciu tego 11 Adam Łazarski w magazynie Coaching (styczeń 2012) pisze, że do niektórych projektów dobrze pasują „sztywne” harmonogramy, inne znacznie lepiej realizuje się według reguł elastycznych (agile project management). Wybór właściwej metody przypomina pracę coacha, który dobiera techniki rozwoju do potrzeb konkretnej osoby. Źródło: http://coaching.focus.pl/2012/01/26/walka-o-deadline/ 12 Wspieranie jest przydatne nie tylko człowiekowi/ ludziom organizacji. Animator/Animatorka też go potrzebuje. Wtedy superwizja pracy przez kolegów lub specjalistów z zewnątrz może być pomocna. O superwizji w pracy trenera: http://www.grupatrop. pl/index.php/publikacje/159-pokaz-sie-mocsuperwizji-cz-i-rodzaje-superwizji 13 „Animować to: ▪▪ asystować w drodze. ▪▪ szybko reagować na trudności. ▪▪ prostować ścieżki wiodące do celu”.

Animacja jednym słowem, którym nie jest animacja. Wymieniają jednym tchem: informowanie, kierowanie, edukacja, inspiracja, obserwacja, integracja. Najczęściej pojawia się wsparcie w tworzeniu projektów, działania integracyjne oraz przekazywanie informacji i inspirowanie do uczestnictwa w różnych wydarzeniach. Innymi słowy animator jest wielozadaniowym omnibusem, który musi się liczyć z różnymi potrzebami organizacji. Nie ma reguły co do zakresu wiedzy i umiejętności animatora: W jednej organizacji nie wiedzą co to jest sponsoring, w drugiej co to jest grant – twierdzi Masza. Animator powinien być także przygotowany na wydarzenia ekstremalne. –– Umawiamy się na spotkanie, ja jadę, w połowie drogi okazuje się, że nie mogą, więc wracam – mówi Masza. Powracająca (głównie dzięki Maszy) kwestia relacji i zakresu wsparcia udzielanego przez animatora powinna być jasno określona na początku współpracy, ale też uświadamiana na każdym kroku. Już na pierwszym spotkaniu warto zawrzeć kontrakt współpracy. A później nawiązywać do niego. Zdaniem Maćka wyręczanie organizacji w pisaniu projektów wykracza poza animację. –– Animator powinien, w razie pojawienia się problemów w pisaniu projektów, stworzyć sytuację edukacyjną, która pomoże ten problem rozwiązać14. Powinien mieć świadomość potrzeb organizacji i szukać metod do ich zaspokojenia. Jeśli organizacja ma potrzebę: chcemy zaktywizować młodzież z naszej wsi; i stoi przed nią problem: nie znamy metod, to zadaniem animatora jest dostarczenie rozwiązania, na przykład: zlot jako przyŹródło: Animator skuteczny. Poradnik dla animatorów i wszystkich tych, którzy chcą coś zmienić w swojej społeczności lokalnej, (red.) Maria Czerkawska, Krzysztof Mika, Instytut Spraw Publicznych, 2008 14 „Prawdziwy przyjaciel to nie ten, który odwala za ciebie całą robotę, lecz ten który uświadomi ci, że wszystko masz zrobić sam”. Edward Stachura

23 Krok 4 Wspieranie. Zadania: ▪▪ tworzenie sytuacji sprzyjających integracji, budowaniu więzi i relacji z organizacją ▪▪ organizowanie sytuacji edukacyjnych (warsztaty, wizyty, ▪▪ doradztwo, konsultacje) ▪▪ promocja dobrych praktyk (artykuły, prezentacje, dyskusje) ▪▪ pomoc w tworzeniu dokumentów, projektów, tworzeniu grup tematycznych ▪▪ budowanie współpracy, łączenie zasobów, partnerstwo ▪▪ spotkania indywidualne, grupowe ▪▪ praca metodą projektów ▪▪ organizacja wspólnych wydarzeń kład metody albo szansa na poznanie doświadczeń innych. –– Dobrze jest mieć w pamięci to, co interesuje organizację i kierować ją tam, gdzie pojawia się możliwość rozwoju dla niej – twierdzi Ada. –– Należy uważać na to, żeby nie zmęczyć materiału – szybko zauważa Karol – Chodzi o to, by nie kierować do jednej organizacji zbyt wielu ofert15. Przy omawianiu wsparcia Lokalnej Grupy Działania Ziemia Lubawska wraca sprawa dwóch ścieżek rozwoju dla różnych organizacji. Pojawia się wniosek o konieczności uruchomienia specjalistycznej oferty dla dojrzałych organizacji. 15 „Wyznaczanie celów i przygotowanie szczegółowego planu, aby je osiągnąć, działa tylko wtedy, gdy mamy tylko jeden cel i plan. Tworząc konkretne plany dla jednego celu, sprawiamy że sukces jest bardziej prawdopodobny (...)”. Czy tworzenie szczegółowych planów może pomóc zrealizować organizacji więcej zadań? Z badań psychologa Amy Dalton wynika, że nie. Uczestnicy przeprowadzonego przez nią eksperymentu byli znacznie mniej skuteczni, jeśli planowali wiele zadań. Źródło: Journal of Consumer Research

Animacja Są też przeciwne sytuacje. Czasem zdarza się, że organizacja nie widzi roli dla animatora poza integracyjną, ewentualnie informacyjną. –– Często sytuacja, w którym możemy pomóc organizacji, to gdy pojawia się w niej problem z komunikacją – mówi Masza – Dopiero spotkanie z animatorem jest miejscem, w którym członkowie organizacji uświadamiają sobie, że w ogóle mają problem komunikacyjny16. Krok 5 Ewaluacja. Zadania: ▪▪ określenie celów i grupy badawczej ▪▪ przygotowanie narzędzi ▪▪ wywiady, dyskusja, warsztaty, wspólne oglądanie dokumentów towarzyszących wsparciu np. fiszki, umowy partnerskie, zdjęcia ▪▪ wspólna analiza realizacji planu pracy ▪▪ przypomnienie etapów wsparcia z podkreśleniem osiągniętych efektów/rezultatów ▪▪ zbieranie danych ▪▪ opracowanie danych ▪▪ wnioski i rekomendacje ▪▪ ponowna ocena potencjału organizacji ▪▪ ocena skuteczności wsparcia i realizacji planu wsparcia organizacji 16 Trudności w komunikacji pojawiają się szczególnie w sytuacji, kiedy organizacja przechodzi zmiany np. zapoczątkowane przez kontakt z animatorem/animatorką. Wg badań AchieveGlobal – największej na świecie firmy doradczo-szkoleniowej - ludzie przyjmują w sytuacji zmiany 4 różne postawy, które wiążą się z różnym stylem komunikacji: Nawigator zmiany, Krytyk, Obserwator i Ofiara. Ta wiedza może pomóc więcej zrozumieć i być inspiracją zarówno dla animatora/animatorki, jak i ludzi ze wspieranej organizacji. Źródło: Personel i Zarządzanie, Nr 5, maj 2009, Arkadiusz Siechowicz, Starszy, Konsultant AchieveGlobal http://www.achieveglobal.pl/files/zasoby-wiedzy/przywodztwo/jak_komunikowac_zmiany_w_organizacji.pdf

25 Animatorzy kolejno wymieniają narzędzia przydatne w ich pracy: 4. Kontrakt – ważne jest ustalenie wzajemnych oczekiwań wobec współpracy na wszystkich jej etapach; 5. Cykl życia organizacji – przydatne jest opracowanie tego, co dzieje się w otoczeniu organizacji i na jakim etapie rozwoju podmiot jest obecnie; –– Własny nos (znów!) – animator powinien mieć nosa do tego, co może być powodem braku uczestnictwa w różnych działaniach, by mieć szansę rozwiać obawy. Ada tak wspomina powody nie włączania się w działanie ze strony jednej z organizacji: Był Zlot w Morągu, Zlot w Elblągu – cały czas im coś wypadało. A potem okazało się, że to chodzi o to, że czują się za starzy.

Ewaluacja współpracy Czas oceny współpracy, to nie tylko sprawdzenie check-listy co zostało zrobione, a czego nie udało się zrealizować. –– Podczas ewaluacji warto prześledzić cały proces, przypomnieć co się zadziało, zaznaczyć efekty. Jak nadamy temu taką rangę, to grupa staje się dumna z osiągnięcia, z siebie i swojej pracy – radzi Ada17. 17 Pomocnym narzędziem może być Linia Rozwoju stosowana w podejściu skoncentrowanym na rozwiązaniach. Krok pierwszy: Człowiek/Ludzie organizacji wracają myślą do początku – decyzji o przystąpieniu do sieci. Potem kierują swoją uwagę do „tu i teraz”. Animator/Animatorka zadają pytania otwarte poszerzające i pogłębiające temat. Krok drugi: Z pozycji obserwatora i z pewnej perspektywy przyglądają się przebytej drodze. Krok trzeci: Osoba/Ludzie organizacji przenoszą się w przyszłość – np. za rok. Odpowiadają sobie na pytania: gdzie będziemy? Jakie będzie nasze nastawienie? Co osiągnęliśmy? Jakie nowe cele pojawiają się teraz? Dobrze jest cały proces przenieść do realnej przestrzeni. Źródło: Autorska propozycja Michaela Kimminga, niepublikowane materiały szkoleniowe Szkoły Coachów Inicjatyw Młodzieżowych Sieci Organizacji Młodzieżowych Warmii i Mazur ATOMY, Kacze Bagno 2012.

–– Z punktu widzenia animatora, interesujące jest zebranie informacji zwrotnej od grupy: co pomagało jej członkom, co utrudniało ich pracę, gdzie czuli wsparcie, a gdzie go zabrakło – podpowiada Maciek.

Kurtyna18 Czasem organizacje odchodzą, bo zrealizowały już cele wyznaczone wspólnie z animatorem. Czasem stają się na tyle silne, że są w stanie działać dalej same. A czasem zmieniają się ich priorytety lub (nie bójmy się tego powiedzieć) po prostu podmiot przestaje istnieć. Zawsze jednak rozstanie jest dla animatora trudne. Kilkumiesięczna praca zbudowała relacje, którą teraz należy zmienić. Co działa? ▪▪ podziękowanie za wspólną pracę; ▪▪ prezenty; ▪▪ wzmocnienie, dodanie energii; ▪▪ wspólne uświadomienie przebytej drogi; ▪▪ zmiana relacji na bardziej partnerskie – określenie gotowości do wsparcia przy poszanowaniu prywatności19. –– Nadal zostaję do dyspozycji, ale już wiedzą, że telefon o 22:00 z prośbą o sprawdzenie wniosku na 8:00 rano, jest nie na miejscu – opowiada Masza. 18 „Animacja to bieg długodystansowy całym zespołem, dlatego adekwatnie do przebytej drogi, nie daj się zwieść tendencji, by forsować tempo na finiszu jak sprinter dobiegający do mety na 100 metrów. Choć masz wiele energii w sobie, Twoje zadanie to przekazanie pałeczki, a nie wybicie z rytmu współtowarzyszy biegu”. Źródło: Animator skuteczny. Poradnik dla animatorów i wszystkich tych, którzy chcą coś zmienić w swojej społeczności lokalnej, (red.) Maria Czerkawska, Krzysztof Mika, Instytut Spraw Publicznych, 2008. 19 W każdej cywilizacji przejściu z wieku dziecięcego do dorosłości towarzyszyły różnorodne obrzędy, rytuały. Jak można wykorzystać fakt zakończenia współpracy dla wzmocnienia („namaszczenia”) organizacji i tworzących ją ludzi? Warto nadać swojemu odejściu pewne znaczenie symboliczne. Źródło: Animator skuteczny. Poradnik dla animatorów i wszystkich tych, którzy chcą coś zmienić w swojej społeczności lokalnej, (red.) Maria Czerkawska, Krzysztof Mika, Instytut Spraw Publicznych, 2008.

Krok 6 Podsumowanie. Zadania: ▪▪ podziękowanie za wspólną pracę ▪▪ wzmacnianie, dodawanie energii ▪▪ gotowość do dalszego wsparcia, w miarę możliwości ▪▪ utrzymywanie kontaktu ▪▪ rozstanie się w miłych okolicznościach Po kilkugodzinnym spotkaniu animatorzy wydają się być zmęczeni. Wiemy już, że treści spotkania nie rozwikłały wszystkich wyzwań i dylematów animatorów. Co ciekawe, wiemy też, że nie wszystkie pytania zostały zadane na spotkaniu, że będą konieczne kolejne spotkania, warsztaty i szkolenia, które zwiększą umiejętności animatora. Jednak gdzie szukać takich spotkań? Czy po zakończeniu projektu animatorzy wciąż będą mogli zwiększać swoje umiejętności? To pytanie pozostawiamy otwarte z nadzieją, że zawód pracownika młodzieżowego stanie się rozpoznawalny, a wsparcie dla takich osób dostępne i powszechne20.21 Komentarze eksperta Marta Burdalska, psycholog, animatorka

20 „Najpiękniejsza rzecz, najcudowniejszy los, jaki może spotkać człowieka to móc zarabiać na życie robiąc to, co się kocha” Abraham Maslow. 21 Na zakończenie „Jeśli coś działa, rób tego więcej. Jeśli coś nie działa, rób coś innego. Jeśli coś się nie zepsuło, nie naprawiaj. Nie komplikuj. Życie jest naprawdę proste”. Steve de Shazer, Insoo Kim Berg, autorzy Podejścia Skoncentrowanego na Rozwiązaniach.

27

INFORMACJA

1.Pytanie, czyli jak zacząć?

Informacja młodzieżowa „Chcę spotkać młodzież z całej Europy! Jak kupić najtaniej bilet do Palermo? Poszukuję przykładów funkcjonujących programów na rzecz młodzieży w regionie! Czy to w porządku, jeśli organizatorzy wymiany młodzieżowej każą nam kupować obiad za własne pieniądze?”. Na podobne pytania odpowiadali konsultanci Regionalnego Punktu Informacji Młodzieżowej Sieci ATOMY. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że informacją młodzieżową może się zajmować każdy. Jak funkcjonuje informacja młodzieżowa? Jakie zadania ma przed sobą konsultant? Przekonajmy się. „Wierzymy, że młodzież zasługuje na rzetelną informację i powszechny do niej dostęp. Chcemy jak najlepiej docierać z informacją” – mówi Anna Śledzińska,

koordynatorka Sieci ATOMY. To przekonanie doprowadziło do opracowania standardów informacji – praktycznego przewodnika dla osób, które chcą rozwijać informację młodzieżową. Dokument stanowi także kierunkowskaz w codziennej pracy. Poniżej prezentowany jest wyciąg z dokumentu, który w pełnej wersji można pobrać ze strony www.atomywsieci.pl.

Modelowo Pewnego dnia ATOMowa kadra, zajmująca się informacją młodzieżową, zasiadła i podjęła próbę spisania tego, co się dzieje z informacją od momentu pojawienia się zapytania do skutecznego dostarczenia odpowiedzi. Modelowo wygląda to tak jak na rysunku poniżej:

1. Pytanie

2. Szukanie i analiza

4. Sprzedaż

3. Przekształcanie

Na początku jest pytanie (otrzymywane jakimkolwiek kanałem: bezpośrednio, przez telefon, mailowo, lub przez osobę trzecią). W pierwszym odruchu istnieje pokusa natychmiastowej odpowiedzi. Jednak w tym momencie warto ustalić dwa elementy: ▪▪ Po pierwsze: czy zadający pytanie należy do mojej grupy odbiorców? Innymi słowy, czy informacja jakiej udzielę dotyczy informacji młodzieżowej? ▪▪ Po drugie: czy rozumiem pytanie tak samo, jak zadający pytanie? To pierwsze pozwala zidentyfikować czy pytanie leży w zakresie naszych obowiązków (albo raczej: czy będziemy w stanie na nie odpowiedzieć). To drugie zwiększa efektywność komunikacji. Doprecyzowanie pytania i zbadanie czy poprzez słowa pytający wyraża swoją rzeczywistą potrzebę zwiększa skuteczność naszej pracy.

Pytanie Co zrobić, jeśli odbiorca informacji nie jest „nasz”? Często praca pracownika informacji młodzieżowej jest finansowana z konkretnych projektów, gdzie określona jest grupa docelowa. Jeśli odbiorca nie jest z grona adresatów, których określiliśmy, odsyłamy go do innego punktu informacji. Z pomocą przychodzi Sieć EURODESK, która jest siecią europejskiej informacji młodzieżowej, a w Polsce jest to jedyna funkcjonująca sieć informacyjna skierowana do młodzieży. Jeśli pozwalają na to czas i środki, warto zadbać o sprawdzenie, czy osoba została dobrze obsłużona w miejscu, które polecaliśmy.

Pytanie Czym jest informacja młodzieżowa? Konsultanci informacji młodzieżowej często stoją przed pytaniem: czym jest informacja młodzieżowa? Na potrzeby pracy w Sieci ATOMY uznano, że informacja młodzieżowa, to taka, która jest przedmiotem zainteresowania młodzieży. Innymi słowy: jeśli młodzież o coś pyta – to jest to! Z drugiej strony – jeśli mówimy o informacji wychodzącej z punktu informacyjnego – to w zakresie informacji młodzieżowej znajduje się wszystko to, co pozwala młodej osobie rozwijać się w różnych obszarach: nauki, pracy i życia społecznego.

Informacja 2.Szukanie i analiza – jak wybierać źródła i decydować o ich użyciu? Jeśli odbiorca należy do naszej grupy docelowej i pytanie dotyczy zakresu informacji młodzieżowej, rozpoczynamy proces szukania odpowiedzi. Źródeł informacji jest wiele (część z polecanych przez ATOMY jest skatalogowana w Standardzie Informacji Młodzieżowej na www.atomywsieci.pl). Jednak to, co jest najbardziej istotne, to kryteria selekcji informacji, czyli proces, który pozwoli nam dostarczyć czytelną i bezpieczną informację. W standardzie wyróżniono 3 kryteria. Informacja powinna być: ▪▪ aktualna – ze względu na źródło informacji; ze względu na datę; ▪▪ młodzieżowa – ze względu na obszar zainteresowań młodzieży; ▪▪ legalna – ze względu na tematykę (np. unikanie promowania treści nazistowskich); ze względu na działanie, którego dotyczy (np. udostępnianie informacji dotyczących narkotyków).

3.Przekształcanie – jak zwiększać atrakcyjności informacji? Przekształcanie informacji to etap, który pozwala na zwiększenie atrakcyjności i przejrzystości informacji. Inaczej odbierana jest informacja zawierająca skopiowany fragment ze źródła, który jest nieczytelny i pisany specjalistycznym językiem, a inaczej taka, która została przygotowana pod odbiorcę, by ten w jak największym stopniu ją zrozumiał. Przekształcanie informacji to jednocześnie największe wyzwanie w pracy konsultanta. To tutaj kryją się największe zagrożenia jego wpływu na przekaz. Aby ocenić czy informacja spełnia standardy warto przygotować sobie listę kontrolną. Co powinno się na niej znaleźć?

29 Czy udzielana informacja jest krótka, rzeczowa i przedstawiona w zrozumiały sposób? Ponieważ już wyżej wspominano, że definicje poszczególnych słów są bardzo istotne, w Standardzie znalazło się także wyjaśnienie określonych przymiotników dotyczących tego, jaka powinna być informacja: ▪▪ rzeczowa – odpowiada na pytanie stawiane przez młodzież lub odnosi się do potrzeb informacyjnych młodzieży; ▪▪ indywidualna – odbiorca traktowany jest indywidualnie, a odpowiedź na zadane pytanie zaspokaja jego konkretne potrzeby; ▪▪ krótka – zawiera tylko istotne informacje; ▪▪ zrozumiała – przekazana w języku dostosowanym do odbiorcy; ▪▪ atrakcyjna – mówiąca językiem młodzieży i jeśli to możliwe, wykorzystywane są formy atrakcyjne dla młodzieży z wykorzystaniem metod edukacji nieformalnej.

Czy informacja jest neutralna, nie zawiera opinii? Dużym zagrożeniem jest przekazywanie informacji zawierającej konkretny przekaz perswazyjny. Dotyczy to głównie przekazów reklamowych (np. wskazywanie konkretnych marek) i marketingowych (np. zachęcanie do skorzystania z konkretnego źródła informacji) oraz politycznych (np. prezentacja tylko wybranego stanowiska). W praktyce szczególną uwagę należy zwracać na ten aspekt udzielając informacji np. o noclegach czy restauracjach. Może się jednak zdarzyć, że młoda osoba prosi wprost o informację zawierającą opinię (na przykład: „jakie stanowiska ma Partia X na temat równości płci?”). Wówczas dopuszczalne jest przedstawienie takiej informacji, jednak z wyraźnym zaznaczeniem, że zawiera ona subiektywną opinię. Czy informacja zawiera kontakt do osoby udzielającej informacji? W przekazywanej informacji zawsze powinien znaleźć się kontakt do konkretnej osoby, która jej udziela. W ten sposób tworzymy możliwość dalszych konsultacji, jeśli coś będzie dla odbiorcy niezrozumiałe. Jeśli informacja jest udzielana mailowo to zawsze się przedstawiam. Daję możliwość skontaktowania się ze mną drogą mailową, telefoniczną, ale również poprzez Skype’a lub Facebook’a tak, żeby każdy wybrał najodpowiedniejszą dla siebie formę – tłumaczy Damian , konsultant Regionalnego Punktu Informacji. Na zadane pytanie staram się odpowiedzieć w ciągu 2 dni. Jeśli znalezienie odpowiedzi wymaga przygotowań, to informuję o tym i podaję konkretną datę, kiedy doślę odpowiedź. Staram się, by to nie trwało dłużej niż 5 dni – dodaje. Często powodem, dla którego młodzi ludzie nie sięgają po informacje jest strach przed zadaniem pytania lub nieśmiałość ze względu na to, że nie wiadomo kim jest osoba, która będzie udzielała

odpowiedzi albo co ona sobie o mnie pomyśli. Na pytania z zakresu, który znam dogłębnie, odpowiadam od ręki. To często zachęca do zgłębiania informacji i zadawania kolejnych pytań, bo pytający czuje, że nawiązał kontakt z żywą osobą po drugiej stronie – mówi Paweł animator z Elbląga. Czy informacja jest estetyczna? Dotyczy to w szczególności informacji pisanej. Poprawnie sformatowany i czytelnie ułożony tekst, opatrzony atrakcyjną grafiką (zdjęciem, mapką itp.) zwiększa prawdopodobieństwo odczytania i przyswojenia informacji. Czy informacja zachęca do przekazania informacji zwrotnej na temat usługi? Każda osoba, która skorzysta z informacji udzielanej przez konsultantów jest naszym klientem. Udzielenie informacji w tym rozumieniu staje się usługą. Dlatego ważne jest by otrzymywać informację zwrotną na temat udzielanej usługi. Warto wiedzieć, czy udzielona informacja była dla odbiorcy użyteczna. Zdaniem Maćka Bielawskiego, ewaluatora ATOMów zachęcanie młodych ludzi do przedstawienia informacji zwrotnej jest integralną częścią rozwoju jakości usług informacji internetowej. Młodzi ludzie powinni być świadomi, że ich opinia wpływa na jakość świadczonych usług.

4.Sprzedaż, czyli jak sprzedawać informację młodzieżową Wielokrotnie przekonaliśmy się, że najlepszym przekaźnikiem informacji są ludzie, których znamy i którym ufamy. Najważniejszym kanałem informacji, który najczęściej pojawiał się w rozmowach z młodzieżą, jest animator. Mając bezpośredni kontakt z młodzieżą w swoim otoczeniu jest on w stanie szybko przekazać adekwatną do potrzeb wiadomość.

Informacja Równie dobrym kanałem są media społecznościowe. Należy jednak uważać by informacje „wrzucać” w odpowiednich momentach. Z naszych doświadczeń wynika, że do młodzieży najlepiej dociera informacja ranna (ok. 8:00–10:00) oraz w godzinach popołudniowych (po 18:00). Nie sprawdza się przekazywanie informacji w piątki wieczorem oraz sobotnie ranki. W Standardzie Informacji Młodzieżowej znajduje się wiele opisanych kanałów informacyjnych wraz z radami, jakie elementy działają najskuteczniej.

Informacja to nie wszystko Dostarczanie odpowiedzi na zadane pytania nie jest jedynym celem informacji młodzieżowej. Zależy nam, by młodzi ludzie, którzy do nas docierają umieli następnym razem sami dotrzeć do odpowiedzi. Dlatego zawsze wskazujemy na źródło informacji. Jeśli informacje zaczerpnęliśmy ze strony internetowej, to podajemy linka do źródła. Gdy informacji udzielamy podczas bezpośredniego spotkania i korzystamy przy tym ze źródeł internetowych, to pomagamy poruszać się po stronie, jej zakładkach. Czasami odsyłamy do konkretnych instytucji lub organizacji, które specjalizują się w danej tematyce – mówi Ania, pomysłodawczyni edukacyjnego aspektu informacji w Sieci. Celami Sieci ATOMY są między innymi rozwijanie innowacyjnych metod pracy z młodzieżą oraz upowszechnianie aktywności młodzieży. Informacja młodzieżowa może być wykorzystana jako punkt zaczepienia do rozbudzenia zainteresowania młodzieży i zwiększenia ich uczestnictwa w życiu publicznym. Doradztwo jest sposobem ułatwienia skorzystania z udzielonej informacji i wyrobienia nawyku korzystania z niej. Doradcą może być sam konsultant informacji młodzieżowej. Ważne jednak by sam był świadom, kiedy w jakiej roli występuje – dodaje Ania.

31 Odpowiadanie na pytania i dalsze doradzanie, to jedynie część pracy konsultanta. Jeśli miałbym określić proporcje między informacją, z którą staram się docierać do młodzieży, a zapytaniami, które przychodzą do mnie same to byłoby to 3:1 – mówi Damian. Obecnie większość czasu w RPI poświęcane jest na promocję informacji, która może być wartościowa dla młodzieży. Dlatego znajomość narzędzi i kanałów promocji informacji młodzieżowej jest równie istotna.

Profil osobowości: zasiewacz idei To odpowiednie miejsce na to, by odpowiedzieć sobie na pytanie: kim jest pracownik informacji młodzieżowej? Spójrzmy wstecz. Z pewnością jest to osoba, która zna wiele źródeł informacji i potrafi zweryfikować ich wiarygodność. Potrafi przekazać neutralną i pełną informację dbając o jej wymiar edukacyjny. Zna różne kanały dotarcia z informacją do odbiorcy, skutecznie dobierając najlepszy. Nie przepuszcza żadnej okazji do „wciśnięcia” informacji w program każdego spotkania z młodzieżą. Jeśli jest taka potrzeba – potrafi doradzić lub skierować do odpowiedniego doradcy. Potrzeba ta może być zweryfikowana tylko poprzez ewaluację, którą przeprowadza konsultant. Jaką osobą jest konsultant informacji młodzieżowej? Z doświadczeń ATOMów wynika, że najlepszymi sprzedawcami informacji są osoby lubiane, sympatyczne, otwarte i przede wszystkim takie, które żywo interesują się informacją, którą przekazują. Najlepszym siewcą idei jest więc osoba, która żyje potrzebami i problemami młodzieży, której przekazuje informacje. A najlepiej jeśli sam konsultant korzysta z działań, których informacja dotyczy (na przykład była uczestnikiem wymiany młodzieżowej, czy wolontariuszem EVS). Aspekt współpracy rówieśniczej jest bardzo silny w kontekście informacji młodzieżowej. Warto więc zadbać o to, by w zespole informacji młodzieżowej były osoby różnorodne.

Informacja

33

Odpowiedź na pytanie: kim jest konsultant informacji młodzieżowej nie jest łatwa. Z pewnością jednak jest to osoba otwarta, zorientowana w dostępnych źródłach informacji i szybko poruszająca się w sieci. Właśnie – jakiej sieci?

Sieci w sieci Gdy mówimy o sieci, chodzi nie tylko o sieć internetową, która jest największym źródłem informacji. Czasem jednak Internet nie zna odpowiedzi, albo jest ona na tyle egzotyczna, że potrzebujemy innych źródeł. Wówczas z pomocą przychodzi cenne narzędzie pracy konsultanta: sieć kontaktów. Sieci można odnaleźć w wielu miejscach: wśród organizacji zrzeszających się wokół tematu, regionu lub działania; ale też wśród sieci informacji, których w Europie jest wiele. W pracy ATOMów najważniejszą siecią, która zapewnia nie tylko informacje, ale również możliwość znalezienia partnera do projektu czy wolontariusza do swojej organizacji, jest EURODESK.

Eurodesk to sieć informacji europejskiej dla młodzieży. W krótkim czasie jest w stanie dostarczyć najbardziej egzotycznej informacji. Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ po drugiej stronie komputera do dyspozycji jest ok. 1000 punktów, obsługiwanych przez konsultantów ze wszystkich krajów europejskich. Regionalny Punkt Informacji (RPI) Sieci ATOMY podjął się wyzwania tworzenia Sieci Centrów Informacji Młodzieżowej (CIM). Damian Ciachorowski – konsultant RPI przez 4 miesiące podróżował po 5 miastach, w których znajdują się siedziby organizacji zainteresowanych utworzeniem CIM i konsultował pomysły organizacji na rozwój informacji młodzieżowej. Największym wyzwaniem była praca na różnych poziomach. W Olsztynie informacja młodzieżowa jest bardzo rozwinięta, podczas gdy w Ełku osoba odpowiedzialna za rozwój tej gałęzi sama jest nowa w III sektorze – mówi Damian. Podczas spotkań badano potrzeby organizacji, ich przewagę na tle innych organizacji, a także planowano sam proces

↓ Przebieg procesu tworzenia Sieci Centrów Informacji Młodzieżowej

ZBIERANIE INFORMACJI

▪▪ Dokumenty Eryica oraz Komisji Europejskiej ▪▪ Zlot Atomów w Kaczym Bagnie (27-28.08.2012) ▪▪ Strajk Młodych w Elblągu (29.08.2012) ▪▪ Eurodesk Multipliers Seminar 2012 (27-28.09.2012)

ANALIZA

▪▪ Analiza organizacji zaangażowanych w proces ▪▪ Stworzenie Indywidualnych Planów Rozwoju organizacji w kontekście powstania Centrów Informacji Młodzieżowej ▪▪ Standardy informacji młodzieżowej ▪▪ Ścieżka rozwoju wolontariusza CIM ▪▪ Narzędzia komunikacji ▪▪ Promocja CIM ▪▪ Wizyta studyjna ▪▪ Konsultacje społeczne z młodzieżą i ekspertami

WNIOSKOWANIE

▪▪ Określenie kierunków rozwoju ▪▪ Wyznaczenie celów strategicznych

PLAN WDROŻENIA

▪▪ Plan wdrożenia kierunków i celów strategicznych na najbliższe lata

powoływania Sieci CIM i projektowano jej strukturę. Poniższa tabela przedstawia przebieg procesu tworzenia Sieci. Prawdopodobnie gdzieś po drodze lub właśnie teraz w Twojej głowie zaświtała myśl: czy to wszystko naprawdę jest takie skomplikowane? Jeśli masz takie wątpliwości przyjrzyj się tym trzem sytuacjom i zastanów się, jak byś się zachował/a. Odpowiedzi znajdziesz na końcu. 1. Pojawia się zapytanie dotyczące funduszy na ochronę dziedzictwa kulturowego w projektach tworzonych i realizowanych przez młodzież. Gdzie sięgniesz po informacje? 2. Osoba poszukuje informacji, jak można zorganizować wyjazd na praktyki w ramach program Erasmus. Przekonuje się, że w Punkcie Informacji otrzyma jedynie wskazówki jak to zrobić – to do niej będzie należała organizacja wyjazdu. Jej zapał gaśnie. Co robisz? 3. Trafiasz do organizacji, która chce prowadzić Punkt Informacji Młodzieżowej, jednak w sposób nieformalny i luźny. Będą po prostu informować młodzież, która i tak pojawia się w ich siedzibie. Nie chcą jednak wprowadzać standardów – uważają to za stratę czasu. Jak ich przekonasz? Odp. 1: Zdarza się, że pojawiają się zapytania z wąskiej, specjalistycznej dziedziny, na które być może w danym okresie czasu, szczególnie jeśli poszukiwane są fundusze, może nie być odpowiedzi. Wówczas zadaniem konsultanta jest rozszerzenie perspektywy osoby pytającej i wskazanie na inne fundusze, które mogą stanowić odpowiedź na zapytanie. Na przykład fundusz nie musi dotyczyć ochrony dziedzictwa kulturowego. Takie działanie może być sfinansowane także przez program „Młodzież w działaniu”. Odp. 2: Często pytający traktują Punkt Informacji Młodzieżowej, jako miejsce które zorganizuje za nich wyjazd, odnajdzie organizację goszczącą w związku z wolontariatem europejskim czy przygotuje do

odbycia praktyk za granicą. Kiedy przekonują się, że to po ich stronie leży organizacja takiego wyjazdu – zniechęcają się. Wówczas rolą konsultanta jest doradztwo jak można wykorzystać otrzymaną informację lub przekierowanie danej osoby do animatora, który wesprze w działaniach. Odp. 3: Każda organizacja jest inna. Jedna będzie żywo zainteresowana jakimś tematem ze względu na swoją misję – inna nie. Każda jednak po odnalezieniu indywidualnych korzyści dla siebie zaangażuje się w działanie. Zadaniem Konsultanta jest zdiagnozowanie tych indywidualnych korzyści i prezentacja, jak dana inicjatywa przyczyni się do ich spełnienia.

Informacja

35

EDUKACJA

Komentarz eksperta Inicjatywę ATOMY powitałem z radością. Wszelkie działania na rzecz popularyzacji informacji młodzieżowej uważam za bardzo cenne. Z satysfakcją stwierdzam, że jest ich coraz więcej – to dobrze! Może w końcu przyniosą skutek i decydenci zechcą się bliżej zapoznać z ideą informacji młodzieżowej i korzyściami jakie przynosi. Zapewniam, że warto! Wystarczy spojrzeć na przykłady innych państw. We Francji, Austrii, Belgii, Szkocji, Finlandii, Hiszpanii i wielu innych krajach europejskich, informacja i doradztwo dla młodzieży są jednym z filarów polityki młodzieżowej. We wszystkich tych państwach struktury, działania i projekty z zakresu informacji młodzieżowej są wspierane finansowo ze środków publicznych. Niestety, to co w Europie jest „oczywistą oczywistością”, w Polsce ciągle budzi zdziwienie i lekceważenie. Informacja młodzieżowa jest też obecna na poziomie europejskim. Stowarzyszenie ERYICA (Europejska Agencja Informacji i Doradztwa dla Młodzieży) zrzesza państwa posiadające krajowe struktury informacji młodzieżowej. Dzięki członkostwu w stowarzyszeniu konsultanci informacji młodzieżowej mają dostęp do najnowszych badań i rozwiązań związanych z informacją i doradztwem młodzieżowym. ERYICA opracowała też podstawowe zasady i wytyczne dla Centrów Informacji Młodzieżowej. Polska jest największym europejskim krajem, które nie jest członkiem stowarzyszenia. Zapewne nie wszyscy wiedzą, że prawo młodzieży do informacji i doradztwa zapisane jest w wielu międzynarodowych i europejskich dokumentach – Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka ONZ, Europejskiej Konwencji Praw Człowieka Rady Europy, Konwencji Praw Dziecka, Białej Księdze Komisji Europejskie w sprawie młodzieży. To m.in. na podstawie tych dokumentów rządy wielu państw wspierają informację młodzieżową. Jako koordynator Eurodesk Polska od kilku lat prowadzę działania promujące informację młodzieżową i uświadamiające jej wartość. Jestem głęboko przekonany, że profesjonalny system informacji młodzieżowej jest jednym ze sposobów na rozwiązanie problemów młodzieży i stanowiłby wsparcie dla wielu innych działań. Stworzenie struktur informacyjnych i doradczych dla młodzieży jest w więc w dobrze rozumianym interesie państwa polskiego. Tylko osoby dobrze poinformowane są w stanie dokonywać właściwych wyborów, korzystać z istniejących możliwości i w pełni wykorzystywać swój potencjał. Wawrzyniec Pater, koordynator programu Eurodesk w Polsce

Umiejętności kluczowe w pracy z młodzieżą 30 wyszkolonych coachów, animatorów i liderów, współpraca ze specjalistami, trwałe przyjaźnie, to krótkie podsumowanie działań w obszarze edukacji Sieci ATOMY.

Szkoła Coachów – innowacja na Warmii i Mazurach w pracy z organizacjami Coaching to metoda rozwoju jednostki lub grupy, w której narzędziem są trafnie postawione pytania. To grupa lub jednostka jest ekspertem najlepiej znającym się na swoim obszarze. Prowadzący (coach), poprzez zadawanie odpowiednich pytań, pomaga znaleźć odpowiedzi grupie lub jednostce. To nowa metodą pracy, która wcześniej nie była stosowana przez instytucje wsparcia w województwie Warmińsko Mazurskim opowiada Maciek Bielawski, przewodniczący Sieci Herold. Szkoła Coachów Sieci ATOMY była pierwszym tego rodzaju cyklem w województwie. Jeśli jedynym narzędziem, jakiego używasz jest młotek, to wszystko wygląda jak gwoździe. Z tą przestrogą Masłowa uczestnicy szkoły coachów poznawali nowe narzędzia i nowe podejście do pracy z młodzieżą oparte na wykorzystaniu potencjału oraz odkrywaniu i wykorzystywaniu zasobów. Początkowo wyzwaniem dla uczestników było przyjęcie nowego punktu widzenia. Wyzbycie się problemowego spojrzenia na młodzież rodziło nawet opory: Przecież

ważne jest by dogłębnie poznać problematykę, z jaką zmierza się młodzież by dobrze odpowiedzieć na ich potrzeby! wtórowali za sobą niemalże wszyscy uczestnicy pierwszego zjazdu Szkoły Coachów. Oswojenie się z nowym patrzeniem na te same sprawy przyprawiło uczestników o pierwszy efekt WOW! Takie spojrzenie rozszerzyło horyzonty, uwolniło myśli i zrodziło nowe rozwiązania! Uczestnictwo w szkole coachów mogę nazwać podróżą w głąb siebie. W co ja wierzę, jak ja podchodzę do spraw w codziennym życiu, a tym samym w pracy z młodzieżą – podsumowuje Ada, potwierdza Arek i zaraz po nich inni uczestnicy. To rzeczywiście głęboka praca na swoich postawach, proces, który trwał przez całą szkołę – tłumaczy Kamila – Wierzę, że na stałe odbił piętno na sposobie podejścia do wyzwań – dodaje. Umiejętności coachingowe stwarzają pracownikom młodzieżowym nowe możliwości. Wielu z uczestników [Szkoły Coachów] w swojej pracy występowała w roli doradców lub animatorów – mówi Kamila Kulpa, liderka procesu edukacji. Gdy rozpoczynali pracę z nową organizacją występowali jako eksperci, dzielili się swoją wiedzą, instruowali grupy jak mają postępować. Teraz mogą wybrać rolę w zależności od tego na jakim poziomie jest grupa, czego oczekuje i jaką ma motywacje – kontynuuje. Wymaga to jednak wysokiej świadomości ze strony uczestników. Jednym z elementów procesu było rozróżnienie ról, w jakich się występuje i umiejętne przechodzenie z jednej w drugą. Umiejętność ta była

37 ćwiczona na wszystkich zjazdach. Do końca szkoły wiele osób nie było wciąż przekonanych czy w przyszłości będą występować w roli coacha. W chwilach zwątpienia pomagał powrót do słów trenerów z pierwszego zjazdu, że decyzje o tym, w jaki sposób i czy w ogóle będziemy używać narzędzi coachingowych podejmiemy sami i najlepiej zrobić to na zakończenie szkoły, gdy będziemy mieć już pełny obraz roli coacha. To trudna sztuka, którą trzeba długo ćwiczyć – mówi Ania, uczestniczka procesu. Najlepszą metodą zrozumienia nowego podejścia było postawienie się samemu w roli coachowanego. Uczestnicy szkoły mieli okazję nie tylko przetrenować nowe umiejętności na sobie nawzajem, ale także skorzystać z usług doświadczonego coacha w indywidualnej pracy nad własnym rozwojem. Jakie efekty przyniosła szkoła? Ada podejście coachingowe wprowadziła do programu szkoleń z motywowania dla animatorów młodzieżowych. Metody coachingowe dały niesamowite efekty podczas szkolenia. Większe niż metody, których używałam do tej pory – mówi Ada. Paweł – animator Sieci w Elblągu – używa coachingu we wsparciu grup młodzieżowych, w tworzeniu projektów przy poszukiwaniu odpowiednich działań prowadzących do osiągnięcia założonego celu. Natomiast Arek, nauczyciel z Pisza, dzięki podejściu coachingowemu odkrył drzemiący w uczniach potencjał: Ja zacząłem wprowadzać wiedzę ze szkoły już po pierwszym zjeździe. Oddałem uczniom decyzje o tym czy chcą robić coś ciekawego czy nie. I powoli były pierwsze głosy, że warto coś zorganizować, robić coś po lekcjach… Więc co chcecie robić? Od czego zaczniecie? Co do tego potrzebujecie? Moi uczniowie z zawodówki mają ogromny potencjał! Kiedyś myślałem, że nic im się nie chce, a teraz ledwo nadążamy w stowarzyszeniu z organizacją imprez i akcji animacyjnych! Są też tacy,

którzy poszli o krok dalej: Ja prowadzę autocoaching. Sama umiem przeanalizować sytuację i podjąć decyzję w sprawach, które kiedyś mnie stopowały, nie znajdowałam z nich wyjścia – twierdzi Ania. Coaching to nie tylko metoda pracy z młodzieżą. Są szkoły, które postulują by traktować coaching jako filozofię życia wyrażającą się we wszystkich jego płaszczyznach: prywatnej i zawodowej. W największym skrócie coaching sprowadza się do pracy na potencjale. Uczestnicy Szkoły Coachów wyznaczyli także kierunki innych działań w Sieci. Między innymi prace nad kierunkami polityki młodzieżowej odbywały się pod hasłem: „Młodzież jako potencjał”.

Szkoła Animatorów i Liderów Młodzieżowych Podobnie jak Szkoła Coachów – Szkoła Animatorów i Liderów Młodzieżowych zamknięta była w sześciomiesięcznym cyklu. Jej celem było zwiększenie umiejętności uczestników z zakresu animacji społeczności lokalnej i grup młodzieżowych. Ukoronowaniem Szkoły był Zlot ATOMów w sierpniu 2012 r. Był on jednocześnie sprawdzianem umiejętności absolwentów Szkoły Animatorów i Liderów Młodzieżowych – gospodarzy spotkania. To wtedy można było doświadczyć umiejętności nabytych przez uczestników Szkoły. Zaraz po przyjeździe goście zostali włączeni do gry terenowej, podczas której musieli się wykazać niejedną umiejętnością. Wśród zadań było między innymi strzelanie z łuku, gra na bębnach, wspinaczka, jazda na nartach i odnalezienie odpowiedzi na pytanie: jak nalać do dziurawego naczynia. W razie niewykonania zadania, na uczestników czekało zadanie dodatkowe: tańce, śpiewy i zagadki logiczne. Na nic zdał się wyścig z czasem. Skrzynię zawierającą nagrody dla drużyn można było otworzyć tylko wspólnymi siłami – przy udziale

39 przyjmuje praktyczną formę współpracy. Przedstawiciele różnych organizacji uczestniczący w szkole poznają kadry innych organizacji, z różnych miejscowości. Jest to podstawą trwałych partnerstw, skuteczniejszych i bardziej pożądanych niż partnerstwa instytucjonalne. Organizacja szkół daje kompleksową wiedzę z zakresu podejmowanej tematyki. Poprzez stosowane formy daje możliwość poznania teorii, przećwiczenia nowo poznanej wiedzy i poznania jej zastosowań

w praktyce, poprzez obrazujące przykłady i odniesienia do realnych sytuacji. Taki sposób edukacji daje wiele większe rezultaty niż tradycyjne wykładanie teorii. Szkolenia były prowadzone na trzech płaszczyznach: zwiększania wiedzy, umiejętności i kształtowania postaw. To ostatnie ze względu na to, że wymaga długiego okresu czasu, mogło mieć miejsce jedynie w cyklu. Potwierdza to słuszność wyboru cyklu szkoleniowego dla jednej grupy, jako metody zwiększenia umiejętności.

Komentarz eksperta

wszystkich zespołów uczestniczących w grze. Morał z tego taki: w zespole siła! Nie obyło się także bez wyzwań. Uczestnikami zlotu były różne grupy oraz osoby indywidualne. Byli tam absolwenci Szkoły Coachów, absolwenci Szkoły Animatorów i Liderów Młodzieżowych oraz inni członkowie Sieci. Każda z grup miała inny pomysł na wieczór. Zadaniem organizatorów zlotu było pogodzenie tych oczekiwań i sprawienie, by każdy poczuł się usatysfakcjonowany. Absolwenci Szkoły przekonali się jak ważna jest komunikacja podczas organizacji takich spotkań i że tak naprawdę ich umiejętności zostaną wzmocnione dopiero w działaniu podczas podobnych inicjatyw. Podczas ewaluacji spotkania, uczestnicy zlotu zgodnie stwierdzili, że zlot był sukcesem Animatorów.

Wsparcie na różnym poziomie Członkowie Sieci ATOMY mieli także możliwość skorzystania ze szkoleń dostosowanych do ich potrzeb i oczekiwań. Za organizację szkoleń odpowiadał każdy animator

w swoim subregionie. Tematyka spotkań wynikała z zapotrzebowania organizacji z subregionu. I tak, w Ełku zorganizowano szkolenia z zakresu: zarządzania czasem, komunikacji w grupie czy tworzenia tekstów promocyjnych; w Elblągu z BHP w organizacji czy zarządzania, a w Olsztynie z zakresu różnorodności. Dzięki możliwości organizacji szkoleń możemy dać animowanym przez nas organizacjom wsparcie, które wykracza poza naszą wiedzę – mówi Karol, animator Sieci z Ełku. Dopasowanie tematyki szkoleń do potrzeb gwarantuje efektywne wykorzystanie zasobów i pełną salę.

Okiem organizatora Zespół ATOMów zdecydował, że obie szkoły organizowane były w formie cykli. Dzięki temu, uczestnicy zapoznali się ze sobą i nawiązali relacje. Wieczorami mieli czas poznać się lepiej, wymienić się doświadczeniami i planować wspólne działania. To właśnie te więzi sprawiają, że sieciowanie

Myślę że to jedna z najbardziej oczekiwanych i trafiająca idealnie w potrzeby inicjatywa edukacyjna, jaką udało się zrealizować na Warmii i Mazurach w ostatnim czasie. Bardzo się cieszę ze jako lider procesu edukacji mogłam zając się jej organizacją i przygotowaniem. Jako pracownicy młodzieżowi opiekujemy się różnymi grupami młodzieży, pracujemy z wolontariuszami, harcerzami, grupami nieformalnymi, młodzieżą z MKIS, uczestnikami projektów, lokalnymi społecznościami. Każda z tych grup jaki każdy młody człowiek potrzebuje indywidualnego podejścia i przemyślanych metod pracy. Coaching od kilku lat mocno się rozwija w naszym kraju i stał się popularną formą wsparcia w rozwoju. Wraz z zespołem trenerskim, który zaprosiłam do współpracy, zdecydowaliśmy się na przygotowanie programu Szkoły Coachów Młodzieżowych w oparciu o Terapię Skoncentrowaną na Rozwiązaniach. Podejście to w coachingu pozwala skoncentrować się nie na problemie, ale na szukaniu rozwiązań przybliżając nas tym samym do celu który chcemy osiągnąć. Coach nie pomaga a wspiera, nie doradza a uważnie słucha i umiejętnie zadaje pytania, które pozwalają klientowi zrozumieć i zaplanować kroki i działania prowadzące go do zamierzonego stanu. Podczas pięciu sesji weekendowych uczestnicy szkoły poznawali i ćwiczyli narzędzia coachingowe. Była to intensywna i procesowa szkoła, która zmieniła bardzo dużo w postawach i podejściu uczestników do pracy z młodymi ludźmi. Wierząc, że to klient jest ekspertem od swojego życia i że coaching zaczyna się gdy pojawia się pytanie, a opór jest rozwojowy – grupa uczyła się jak skalować, pytać o cud, zachęcać do spojrzenia z różnych perspektyw, komplementować i wielu innych praktycznych narzędzi coachingowych. Przy okazji niesamowicie się zżyła i dzieliła doświadczeniami. Dla mnie była to niezwykła podróż i wielka przyjemność towarzyszyć uczestnikom i obserwować cały ich proces uczenia się. Kamila Kulpa, liderka procesu edukacji Szkoły Coachów

41

ZARZĄDZANIE

Z pamiętnika koordynatorki Koordynowanie tak dużym przedsięwzięciem (czy myślimy tutaj o Sieci czy o projekcie) wymaga wielu umiejętności, wiedzy, ale też cierpliwości. Czasem szala się przelewa i powstaje potrzeba spowiedzi. Dlatego naszej koordynatorce, w trosce o jej spokój wewnętrzny, zaproponowaliśmy tworzenie pamiętnika, któremu mogłaby powierzyć swoje myśli.

Wpis 1: SIEĆ a projekt sieciujący Ludzie często pytają: czemu tak często odróżniamy projekt ATOMY od Sieci ATOMY. Mało kto rozumie to rozróżnienie… Prowadzenie projektu pozwoliło obmyślić struktury, zaprojektować jak Sieć będzie wyglądała, stworzyć cele i zdecydować, czy ma to być formalna Sieć czy tylko nieformalne spotkania. Z drugiej strony projekt był impulsem do tego, by ułożyć takie kwestie jak: podejmowanie decyzji, reprezentacja Sieci oraz reprezentacja interesów młodzieży na zewnątrz. Jednak zarządzanie projektem to nie tylko obsługa Sieci, ale też realizacja działań merytorycznych. To cały plan działań, który akurat obecnie jest finansowany przez projekt. Rozróżnienie między jednym, a drugim pozwala nam myśleć perspektywicznie. Zabezpiecza nas przed porzuceniem działań wraz z końcem projektu. A co najważniejsze, tworzy przestrzeń do współuczestnictwa. Choć projekt koordynowany jest przez Stowarzyszenie Elbląg Europa, to nie jest tak, że tylko ta jedna organizacja, która zainicjowała Sieć ma głos decyzyjny. Model

zarządzania Siecią jest otwarty na inne organizacje. Jeśli chcą, mogą się zaangażować, niezależnie od tego kto prowadzi finansowe działania. Dla mnie najważniejsze są działania merytoryczne. A prowadzenie projektu umożliwia nam ich realizację. W przyszłości może nie być takiego finansowania. Musimy być przygotowani także na to. W końcu rozróżnienie: Sieć i projekt, to odpowiedź na naszą potrzebę wychodzenia naprzeciw realnym potrzebą młodzieży w województwie. Grantodawca daje nam możliwość działania jedynie na rzecz organizacji młodzieżowych. Nie ma w tym miejsca na aktywność nieformalną. My uznaliśmy, że jest potrzebne angażowanie wszystkich młodych ludzi bez względu na to gdzie działają: przy szkole, przy kościele, czy jako grupa nieformalna. Ze względu na ograniczenia formalne, ich uczestnictwo w projekcie jest ograniczone – w Sieci nie. Ale to też jest, ze względu na który, mam tak dużo pracy.

Wpis 2: POCZĄTKI Dzisiaj ktoś mi powiedział, że jest w stanie napisać projekt w tydzień. W porównaniu z naszym wielomiesięcznym planowaniem, wydaje się to śmieszne. Powołanie Sieci wynikało z kilku lat doświadczeń pracowników młodzieżowych na Warmii i Mazurach, także moim. Było kilka punktów zwrotnych. Na przykład wizyta w Irlandii w centrach informacji młodzieżowej, pokazała, jak można zorganizować i sfinansować pracę na rzecz młodzieży. Moje uczestnictwo

w przedstawicielstwie naszego regionu w Radzie Młodzieżowej Euroregionu Bałtyk także wiele wniosło. To tam zobaczyłam jak nawiązywać partnerstwa, ale też jakie problemy mogą się pojawić. Młodzi ludzie angażowani do współpracy muszą czuć, że działanie jest ich, że to jest fajne i dobrze się w tym czują. Dopiero wówczas można ich zaprosić do wyrażania swojego zdania, czy do refleksji nad swoim zdaniem. Przez ostatnie lata wpływ miała także sieć Herold, która dała duże możliwości rozwoju. Organizacja spotkań, wymiana doświadczeń, podejmowanie decyzji – tego wszystkiego się uczyliśmy. Tam też poznałam ludzi działających z młodzieżą w innych zakątkach województwa. To, co przeżywamy na spotkaniach Herolda chcieliśmy przenieść na grunt młodzieżowy. Niektóre zadania, które realizujemy i narzędzia, które wykorzystujemy, to czysta kopia działań

Herolda. Zebraliśmy dobre praktyki i dostosowaliśmy je do potrzeb młodzieży. Uczestnictwo w Sieci HEROLD było bardzo ważne dla Sieci ATOMY. Grupa inicjatywna Sieci Młodzieżowej swoje pierwsze spotkania miała właśnie podczas uczestnictwa w wydarzeniach Herolda. Nasz pomysł dojrzewał przez dwa lata. Kiedy pojawiła się okazja na sfinansowanie pomysłu, po prostu przelaliśmy to na papier.

Wpis 3: KOORDYNATORKA Czasem myślę sobie na ile możliwe jest powierzenie koordynacji takiego projektu komuś, kto nie uczestniczył w przygotowaniach do niego. Liczę na to, że można. Ale wiem, że to jest trudne. Nie chodzi o pisanie projektu, ale o bycie w grupie inicjatywnej przez dwa lata przygotowań. Kim jest osoba zarządzająca takim projektem? Niedospaną, czasem zestresowaną

Zarządzanie osobą, która jednak czerpie ogromną satysfakcję z tego, że Sieć aktywnie działa i że są realne efekty tego działania dla poszczególnych członków. Za każdym sukcesem kryje się wyzwanie, na które trzeba odpowiedzieć. Ze strony wyzwań należy zwrócić uwagę na poprawne zaprojektowanie stanowisk. Mimo chęci i obowiązku określenia czasu, jaki będą nam pochłaniać obowiązki, to nie da się go oszacować. Określanie czasu pracy na poszczególnych stanowiskach pochłonęło dużo pracy. Mimo to, nadal pojawiają się zadania, których nie przewidzieliśmy na początku. Ale tak naprawdę wynika to z tego, jak bliski jest to temat projektu i pracy z młodzieżą. Ten emocjonalny związek i zaangażowanie sprawia, że nie mogę odpuścić wykonania zadania na niższym poziomie niż ten w mojej głowie. Eh… Mówi się, że lider jest sam. Na starcie rzeczywiście tak czułam. Mimo długości i głębokości narzędzi diagnozy sytuacji i potrzeb; ilości spotkań konsultacyjnych i rozmów, słychać było zarzuty, że coś, co wpisaliśmy w projekt jest tylko w mojej głowie. Choć to, co znajdowało się w projekcie wynikało ze wspólnych ustaleń, ludzie po prostu zapominali, że byli autorami tych pomysłów. Jest też druga strona medalu, którą zdecydowanie bardziej wolę. Jeśli jest taka potrzeba, to każdy angażuje się w stu procentach. Jeśli komuś z zespołu potrzebna jest pomoc to inni przychodzą i siedzą do wieczora i w weekendy. Wtedy docenia się zespół jaki tworzymy.W takich sytuacjach nawet sympatycy sieci, którzy nie są w ścisłym zespole projektowym, włączają się w pomoc. Największą dumę czuję, gdy uda mi się zaprosić do współpracy specjalistów i ekspertów. Także wtedy, gdy dołączają do nas ludzie, którzy nie tylko chcą pracować, ale decydują się na współpracę, ponieważ rozpoznają to co robimy jako coś wartościowego, co warto wspierać.

43 Wpis 4: SPRAWOZDAWCZOŚĆ Tyle pracy, tyle godzin włożonych w tworzenie instrukcji, wyjaśnienia i regulaminów i… nikt z tego nie korzysta. No dobrze: zależy na kogo trafi. Korzystanie z zewnętrznego finansowania ma znaczącą słabą stronę – wiele dokumentacji. Karty czasu pracy, sprawozdania, protokoły, raporty. Ale to jeszcze nie wszystko. Nie tylko trzeba je mieć, ale trzeba je mieć wypełnione tak, by instytucja nas rozliczająca zrozumiała ich zapisy. A to oznacza posługiwanie się tym językiem i tymi słowami, które wpisaliśmy do wniosku. Niektórym wydaje się, że wszystko jedno co wpiszą – będzie dobrze. A ja mam przed sobą wniosek o dofinansowanie i konkretne określenia. To, co dla nas nie ma znaczenia na poziomie udzielania wsparcia, ma znaczenie dla instytucji rozliczającej. Koordynacja takim projektem zdecydowanie zwiększa umiejętności z zakresu zarządzania różnorodnością. Od niektórych słyszę, że te instrukcje do dokumentów pomagają im się wdrożyć, szczególnie jak ktoś pracuje z nami na odległość. Z drugiej strony, wiem że inni nawet ich nie przeczytali. Co wtedy? To moje kolejne zadanie: dopytywanie. I to jest minus projektu – bo bez niego robilibyśmy to intuicyjnie, ci którzy „są w środku” i tak wiedzieliby co i jak robić i dopracowalibyśmy to w działaniu, ale grantodawca wymaga od nas precyzyjnych informacji z każdego ruchu. I to tak, by było to zrozumiałe dla niego.

Wpis 5: ZESPÓŁ Jak tworzyć zespół? Nadal szukam odpowiedzi na to pytanie. Kiedy potrzebowaliśmy specjalistów organizowaliśmy wolny nabór. Pierwsze propozycje współpracy były skierowane do grupy inicjatywnej przygotowującej projekt. To w tej grupie upatrywaliśmy zespół projektowy. Z myślą o niej zaprojektowana była Szkoła Coachów. Jednak

Zarządzanie niektórzy ludzie w których wierzyliśmy, po prostu odeszli. Mimo tego, to z grupy inicjatywnej projektu pochodzi najwięcej kadry, która czuje cele Sieci. Budowanie zespołu to jedna z trudniejszych sztuk. Duch zespołu to coś nad czym wciąż pracujemy i pewnie nigdy nie przestaniemy. Jednocześnie pochłania najwięcej czasu i energii. Co robić, gdy ktoś się nie wywiązuje z obowiązków? Średnie pytanie do siebie samej. Zwykle po wielu ponagleniach robię to sama. Chociaż zanim ustalimy jakieś zadanie, to je analizujemy i wspólnie wyznaczamy daty. Umawiamy się na wczesne zgłaszanie trudności, jeśli się pojawią. Nie zawsze to działa. Wtedy dopytuję, wspólnie wyciągamy trudności, ustalamy działania. Zdarza się też tak, że mimo tego znów nie ma zrealizowanych efektów. I kółko zaczyna się od nowa. Gdzieś jest jakiś poziom irytacji… Nieodłącznym elementem zespołu są też sympatycy i wolontariusze. Wolontariat sprawdza się przy działaniach akcyjnych, na przykład podczas przygotowania zlotów Sieci. Wtedy wspierało nas kilkanaście osób: znakowali teren, drukowali materiały, organizowali pobyt dla gości. Pojawiały się też inicjatywy oddolne wolontariuszy: zaproponowali fabułę do jednej z gier terenowych i później ją poprowadzili. Moim marzeniem jest, by wolontariusze byli zaangażowani na stałe, nie tylko akcyjnie. To jest miejsce, gdzie można nabyć wiele kluczowych umiejętności. Wyobrażam sobie, że prowadzenie biura Sieci (regionalnej!) to jest zadanie dla ludzi, którzy chcieliby się sprawdzić w takim obszarze. Taki wolontariat, to przestrzeń dla osób, które chciałyby nauczyć się jak planować pracę, prowadzić dokumentację dużego projektu i jak się kontaktować z ludźmi. No i komunikacja. Łatwo nie jest, jednak to ciekawe wyzwanie. Mamy bardzo kompetentnych ludzi w terenie i jeśli są trudności,

45

to są one komunikowane telefonicznie czy mailowo. Jednak jest to efekt wielomiesięcznej współpracy. Na początku bardzo potrzebne było spotkanie inicjujące działania. Zjechaliśmy się do Elbląga na dwa dni i przedstawiliśmy co mamy do zrobienia, kto będzie to robił, jakie są obowiązki, ale też możliwości. Z Elbląga ludzie wyjeżdżali ze spójną wizją Sieci w głowach. Co kwartał organizujemy spotkania monitoringowe, ze względu na wymogi projektu, ale to by było za mało. Spotykamy się również na wydarzeniach merytorycznych: szkoleniach, zlotach, spotkaniach grup roboczych i wtedy, przy okazji, omawiamy sprawy zarządcze. Patrząc wstecz, to co mogłabym zmienić, to bardziej zaakcentować, że Sieć ma

charakter REGIONALNY i że spotkaliśmy się nie tylko po to, żeby kultywować to, co lokalne (co jest bardzo ważne!), ale też żeby planować i działać na poziomie regionu. Pierwsze rozczarowania, jakie pojawiły się w zespole – także moje – dotyczyły właśnie oderwania od spraw lokalnych. Już nie mogę uczestniczyć w wielu spotkaniach lokalnych, które mnie motywowały i napędzały. Wiem, że to było trudne także dla innych.

Wpis 6: ORGANIZACJE To, że w Sieci mamy takie cudowne organizacje. to zdecydowanie zasługa całego zespołu. Ja dostarczałam animatorom danych z ich regionu, które jednak stanowiły tylko uzupełnienie tego co sami wiedzieli, bo to oni są w tych środowiskach.

To oni podejmowali decyzję kogo zaprosić do Sieci. W każdej małej gminie czy sołectwie powinien być taki animator/animatorka. Zaskoczeniem dla mnie było emocjonalne przywiązanie organizacji do animatorów. Zdarzało się, że po zmianach na stanowisku animatora, organizacja wycofała się z Sieci. Zdarzały się odejścia. Dopiero teraz zbieram takie informacje, że organizacja wchodząc do Sieci dopiero ustalała swoje cele, które teraz się zmieniły. Może rozwiązaniem byłoby, gdyby organizacja istniała od jakiegoś czasu przed wejściem do Sieci? Nie, nie ograniczałabym tego. To jest ryzyko pracy z młodymi organizacjami. Mam nadzieję, że nikt nie zaprzeczy, że jest na nie zawsze miejsce. Myślę, że spełniliśmy oczekiwania organizacji. Najbardziej rozpoznawalną potrzebą jest integracja: spotykanie się i poznawanie co robią inni w wiosce obok, ale też ci kilkaset kilometrów dalej. To się dzieje wszędzie. Nie ważne czy to jest szkolenie czy praca grupy roboczej. Poznają inne działania, wracają do domu i zaszczepiają je w swoim środowisku.

Wpis 7: EPILOG Decyzja o sfinansowaniu jakiegoś działania przy wykorzystaniu środków zewnętrznych zmienia wszystko. Są instrukcje, regulaminy, wytyczne, dokumenty wewnętrzne, które organizacja realizująca projekt musi posiadać. To jest rzecz na którą się godzimy. To nie jest „kopiuj-wklej” i dokument odkładany do szafy, to trzeba po prostu wdrażać i się tego pilnować. Jeśli ktoś odnajdzie ten pamiętnik, to warto by wiedział, że najważniejszy jest zespół. Ludzie, których łączy dążenie do tego samego celu i czerpią radość z dobrze wykonanej roboty. Warto poświęcić energię, na zaproszenie odpowiednich ludzi, dla których będzie to nie miejsce pracy, ale też rozwoju.

Zarządzanie

„ATOMOWE” ORGANIZACJE Komentarz eksperta Potrzeba – projekt – wniosek – realizacja działań – zmiana społeczna = sukces Nie ma problemu – nie ma projektu Na początku jest problem, potrzeba, która dotyczy grupy osób, danego środowiska. Ważne, by była to autentyczna potrzeba, którą obrazują liczne badania, statystyki, wnioski ze zrealizowanych inicjatyw, przeprowadzonych rozmów, zorganizowanych spotkań, debat. Musi być też grupa inicjatywna (osoby, organizacje), która dostrzega potrzebę zmiany i daje impuls do działania. W efekcie powstaje projekt – autorski, będący przemyślaną całością powiązanych ze sobą zadań, dążący do osiągnięcia określonych efektów, wywołania pozytywnej zmiany wśród osób, do których jest kierowany. Czasem projekty są duże, złożone, angażujące wielu partnerów, a co za tym idzie wymagające określonych środków pieniężnych. Wówczas potrzebne jest planowanie – precyzyjne określenie niezbędnych zasobów ludzkich, rzeczowych, finansowych, czasowych. Wyłania się z tego oferta, wniosek, aplikacja – podlegające ocenie. Kiedy już otrzymamy środki na realizację naszego projektu, musimy zaplanować jego skuteczną realizację. To etap, który często jest najtrudniejszy. W mojej ocenie najważniejsze są tu dwa elementy: profesjonalny, zaangażowany zespół, który współpracuje ze sobą, wspiera się, inspiruje do działania, utożsamia się z ideą projektu oraz poczucie wyzwania, rozumiane jako chęć zrobienia czegoś ważnego, przełomowego, istotnego dla osób biorących udział w projekcie. Projekt, który doprowadził do osiągnięcia wszystkich wskaźników, ale nie wywołał zmiany społecznej jest niepowodzeniem. Najważniejsi są ludzie, uczestnicy i ich opinie, relacje, komentarze. Jeżeli w rozmowach po zakończeniu projektu doceniają jego ideę, utożsamiają się z nią, mówią że był on potrzebny, że coś zmienił w ich życiu, to możemy śmiało mówić o sukcesie. W mojej ocenie projekt „ATOMY” przeszedł pomyślnie przez każdy z tych etapów. Prawdopodobnie można zidentyfikować kilka elementów, które można było zrobić lepiej, sprawniej, bardziej profesjonalnie. Ale najważniejszy jest efekt końcowy: istnienie w województwie warmińsko-mazurskim sieci kilkudziesięciu organizacji młodzieżowych, których łączą silne więzi i relacje, mających wiele pomysłów na wspólne działania, włączających się w politykę młodzieżową. Teraz trzeba tylko odpowiednio ukierunkować tą energię i chęć działania, co jest dużym wyzwaniem i odpowiedzialnością. Maciej Bielawski, przewodniczący Sieci HEROLD

49

ZARZĄDZANIE

ZARZĄDZANIE: PRACA Z RÓŻNORODNOŚCIĄ – Stowarzyszenie STOPA STOPA – od grupy młodzieżowej do funduszu lokalnego Potraficie sobie wyobrazić prawnika, fizjoterapeutę, pedagoga, mechanika samochodowego, budowlańca i kolejarza działających na rzecz jednego stowarzyszenia? Co mogłoby stanowić wspólny mianownik dla osób o tak odmiennych profesjach? Odpowiedź na to pytanie zna Ełckie Stowarzyszenie Aktywnych „STOPA”.

Różnorodny repertuar STOPA to ludzie, którzy przebyli już szlak amatorski i są na drodze do pełnej profesjonalizacji. Początkowo była to grupa „młodzieniaszków”, którzy chcieli realizować swoje pasje. Potrzebowali do tego solidnych „butów”, czyli osobowości prawnej. Aktualnie stowarzyszenie skupia 17 sformalizowanych członków, jednak sympatyków oraz osób wspierających jest zdecydowanie więcej. Aby pozostać w STOPIE musisz mieć silną osobowość. Są organizacje, które zrzeszają ludzi o podobnym systemie wartości. U nas każdy pochodzi z innego świata. Zabawnie jest, kiedy każdy z nas ma coś innego w głowie, a pomimo tego wszyscy razem dążymy do jednego celu – komentuje Karol Paszkowski, jeden z członków stowarzyszenia. Dewiza organizacji jest prosta. Jeśli chcesz działać lokalnie,

Ełckie Stowarzyszenie Aktywnych STOPA

Obszar działalności: Inicjatywy młodzieżowe, animacja społeczna, rozwój lokalny, turystyka. Miasto: Ełk Adres: Biuro: ul. Małeckich 3/30 Siedziba: ul. Gdańska 23/2 19-300 Ełk Dane kontaktowe: tel. 604 839 783 e-mail: [email protected] www.stopa.org.pl Rok założenia: 2005 spróbuj przez chwilę skoncentrować się na swojej społeczności, na tym co jest dookoła ciebie. Nie myśl, że na drugim brzegu rzeki trawa jest zawsze bardziej zielona. Zacznij działać, zamiast narzekać.

STOPA wytycza szlaki W regionie ełckim STOPA jest „parasolem” nie tylko dla organizacji pozarządowych, ale też dla społeczności lokalnych. Przełomowych momentów w rozwoju stowarzyszenia było kilka. Największe zmiany wprowadzali nowi ludzie, którzy stawali się kolejnymi „paluchami” STOPY. Każdy z nich wnosił coś od siebie, przyczyniając się do tworzenia mozaiki talentów. Rokiem dynamicznego rozwoju był 2009, kiedy swoją działalność rozpoczęło Ełckie Centrum Organizacji

Pozarządowych. Zwieńczeniem tego okresu było uzyskanie statusu OPP22. STOPA od 2010 roku prowadzi też konkurs grantowy Działaj Lokalnie. Został on stworzony, aby wspierać ludzi, chcących działać na rzecz swojej społeczności. W ramach tego programu przekazywane są granty w wysokości min. 61 000 zł rocznie, na działalność społeczną na terenie powiatu Ełckiego.

Kulturalnie STOPA angażuje się także w inicjatywy kulturalne. Ma swoje 20 minut w jednym z najlepszych ełckich mediów lokalnych: Radio 5, w trakcie których przekazywane są wieści z sektora. Są również projekty, które zajmują szczególne miejsca w sercach członków stowarzyszenia. Takim jest: „Projekt Studencki Ikar”, którego inicjatorem był Karol Paszkowski. Powstał on w ramach zaliczenia przedmiotu: marketing w edukacji, jednak dzięki wielkiemu zaangażowaniu Karola projekt urósł do bardzo dużej rangi. 80 osób zaangażowało się w organizację jednego przedsięwzięcia kulturalnego. Składało się ono z 3 spektakli w ramach „Dnia kultury rosyjskiej”. Karol wspomina z dumą swój projekt. Przedsięwzięcie było kontynuowane w następnych latach i w 2009 roku miał miejsce „Student show”, który cieszył się równie dużą popularnością i zaangażowaniem studentów.

ATOMY źródłem inspiracji STOPA to ambitna organizacja. Z wizją przyszłości połączona jest nieustanna profesjonalizacja. Stowarzyszenie chce zabezpieczyć swoją przyszłość i stać się niezależnym od źródeł unijnych funduszem lokalnym, który mógłby wpływać na rozwój oraz 22 Jest to status Organizacji Pożytku Publicznego z którym wiążą się pewne przywileje jak np.  prawo do otrzymywania 1% podatku od osób fizycznych lub zwolnienie z niektórych podatków (np.dochodowy), ale także obowiązki dotyczące przede wszystkim określenia przez organizację przejrzystości działań

poprawę warunków życia lokalnych środowisk. Jednym z narzędzi profesjonalizacji jest uczestnictwo w sieciach. W 2008 roku STOPA stała się członkiem Sieci Organizacji HEROLD, której celem jest wymiana doświadczeń organizacji pozarządowych działających na rzecz rozwoju lokalnego. Jedynym z owoców współpracy z Siecią Herold jest również Sieć Organizacji Młodzieżowych ATOMY. Stała się ona dla stowarzyszenia źródłem kulturalnych inspiracji, informacji i promocji. Dzięki niej STOPA może wspierać młodzież, pokazywać młodym ludziom różne możliwości, które do tej pory były dla nich nieosiągalne oraz pomagać im w rozwoju. To opłacalna inwestycja. Być może pewnego dnia to właśnie oni będą siłą napędową STOPY. STOPA ma wiele do zaoferowanie w zamian. W jej szeregach znajduje się silna i wytrwała kadra, której zakres wiedzy opiera się na nie tylko na licznych dyplomach i certyfikatach, ale przede wszystkim na praktyce. Ponadto kolejne sukcesy STOPY przyciągają następnych wolontariuszy, dzięki czemu jednocześnie w szeregach Sieci pojawiają się kolejne, kreatywne i inspirujące jednostki. Laura Murkowska

Zarządzanie Grupa nieformalna Ełk Electronic Sport Gry komputerowe nie muszą powodować wyizolowania gracza z życia społecznego. Wręcz przeciwnie, mogą one stać się doskonałym pretekstem do spotkania w większym gronie. Tak właśnie pomyśleli założyciele grupy Ełk Electronic Sport, działającej w ramach Ełckiego Stowarzyszenia Aktywnych STOPA. Postanowili oni wykorzystać przestrzeń między komputerem a człowiekiem i przełamać stereotyp gracza, który nie wychodzi z domu. Wszystko zaczęło się od popularnej gry komputerowej, która opiera się na walce terrorystów z antyterrorystami. Została stworzona z myślą o grze

Grupa nieformalna

Ełk Electronic Sport

reprezentowana przez Ełckie Stowarzyszenie Aktywnych STOPA w Ełku

51 w sieci, gdzie walczą ze sobą dwie drużyny. A parę zespołów w jednym miejscu, walczących ze sobą na zasadzie rozgrywek, to już doskonała szansa do wyjścia z domu i integracji z ludźmi o podobnych zainteresowaniach. Grupa zainicjowała Turniej Counter Strike, przyczyniając się tym samym do rozwoju e-sportu w mieście i okolicach. Dzięki temu młodzi ludzie, pasjonaci gier komputerowych z całej Polski, mogą wymieniać się doświadczeniami, rozwijać swe umiejętności oraz wspólnie dobrze się bawić. Monika Szenfer

Grupa nieformalna Mazurskie Płuca Rapu Grupa hip-hopowa, której założyciele mają duże ambicje i jasno określony cel. Działają w ramach Ełckiego Stowarzyszenia

Aktywnych STOPA. Połączyła ich miłość do muzyki oraz chęć tworzenia i działania na rzecz społeczności lokalnej. Rozpowszechniają kulturę hip-hopową organizując koncerty w Ełckim Centrum Kultury. Wydarzenia muzyczne odbywają się przynajmniej raz na kwartał, a ich organizatorzy zapowiadają, że już niebawem Ełk stanie się mazurską stolicą rapu! – Pomysł pojawił się bardzo spontanicznie – czytamy na facebookowej stronie grupy nieformalnej – po krótkim czasie dołączyli do nas sponsorzy, bez których nie byłoby mowy o jakimkolwiek koncercie, bo pomimo sprzedaży biletów, wsparcie finansowe jest niezbędne! Mazurskie Płuca Rapu z powodzeniem zapraszają do współpracy najlepszych artystów polskiej sceny hip-hopowej. Można tylko podziwiać tak wielki zapał i zaangażowanie młodzieży w rozwój swych zainteresowań i zaszczepianie ich z tak dużym powodzeniem wśród rówieśników. Monika Szenfer

reprezentowana przez Ełckie Stowarzyszenie Aktywnych STOPA w Ełku

Obszar działalności:

Obszar działalności:

Promowanie e-sportu i zespołowych gier komputerowych.

Rozpowszechnianie kultury hip-hopowej.

Miasto:

Morąg

Ełk Adres: ul. Małeckich 3/30 19-300 Ełk Dane kontaktowe:

Miasto: Adres: ul. Małeckich 3/30 19-300 Ełk Dane kontaktowe:

e-mail: [email protected] http://www.facebook.com/pages/EłkElectronic-Sport/257243047649020

tel. 789 220 086 e-mail: [email protected] ww.facebook.com/pages/MazurskiePłuca-Rapu/277798715581327

Rok założenia:

Rok założenia:

2011

2011

Obszar działalności: Wspieranie i rozwój młodzieży. Miasto: Olsztyn Adres: ul. Warmińska 14/21 10-545 Olsztyn Dane kontaktowe: tel./fax (89) 722 81 87 tel. 693 949 984 e-mail: p  [email protected], [email protected] www.eserpionier.eu Rok założenia:

Grupa nieformalna

Mazurskie Płuca Rapu

Europejskie Stowarzyszenie Edukacji i Rozwoju PIONIER

ZARZĄDZANIE: MODEL BIZNESOWY – Europejskie Stowarzyszenie Edukacji i Rozwoju PIONIER PIONIERZY Stowarzyszenie powstało w 2006 roku na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Różnorodność – to słowo najlepiej opisuje organizację. Początkowo trudno było członkom sprecyzować konkretny cel organizacji. Organizacja działała na wielu płaszczyznach. Jedno jest pewne: z Europejskim Stowarzyszeniem Edukacji i Rozwoju „Pionier” (ESER PIONIER) już nigdy nie będzie się kojarzyła monotonia.

2006

Zarządzanie

53 Projektor bazuje na pomysłowości i energii studentów. Dzięki temu oferta edukacyjna uczelni realizujących program zyskuje na atrakcyjności. Początki nie były łatwe, bowiem po dwóch miesiącach pracy i braku rezultatów zawisła nad PIONIERem groźba utraty koordynacji. Ostatecznie udało się i z każdym kolejnym miesiącem osiągano coraz lepsze wyniki. Program pochłania duże zasoby osobowe, jednak daje też możliwość nawiązania wielu nowych kontaktów. Zaangażowanie i ciężka praca PIONIERa została uhonorowana nagrodą Najlepszego Regionalnego Ośrodka Programu Projektor w Polsce w 2011 roku.

Innowacyjny model zarządzania

Pomysł na siebie Jednym z największych działań PIONIERA jest koordynacja ogólnopolskiego programu „Projektor – wolontariat studencki”. Jego celem jest poprawa sytuacji dzieci mieszkających w mniejszych miejscowościach oraz na wsiach. Studenci, którzy biorą udział w programie dzielą się swoimi pasjami, zachęcają do rozwoju w określonych kierunkach i zachęcają do określenia, tzw. „pomysłu na siebie”. Dzięki temu tworzy się wyjątkowa przestrzeń dla twórczego działania, poznawania nowych ludzi, dzielenia się pasjami i inspiracjami.

Pionier to nie tylko program Projektor. Działalność organizacji skupiona jest wokół wielu inicjatyw, promujących głównie wolontariat. Przy takiej różnorodności najważniejsza jest organizacja pracy. Organizacja opiera się na pracy w zespole z ludźmi, którzy doskonale się znają i zawsze mogą na siebie liczyć. Ich kontakty nie ograniczają się tylko do pracy, są także grupą przyjaciół i znajomych. Zespół stara się nie dopuszczać do kryzysowych sytuacji, a problemy sygnalizować z wyprzedzeniem. W stowarzyszeniu działa system managerski wzorowany na tym, jaki jest stosowany w komercyjnych przedsiębiorstwach. Dzięki temu każdy z członków stowarzyszenia doskonale zna swoje miejsce i rolę. Wypracowane są ścieżki komunikacji, których należy przestrzegać. Każda nowa osoba w szeregach PIONIERA zapoznawana jest z systemem organizacji, który przypomina piramidę. Skuteczny członek osiąga kolejne szczeble kariery, na których powierzane są coraz bardziej odpowiedzialne zadania. Taki sposób delegowania zadań minimalizuje ryzyko utraty kontroli nad danym projektem. Pionierzy

starają się dążyć do profesjonalizmu i garściami czerpać ze sprawdzonych rozwiązań przyjętych się w biznesie. Jeśli jednak dochodzi do nieplanowanych sytuacji, zawsze mogą liczyć na wsparcie Przewodniczącego – Przemysława Rajchela, który ma długoletnie doświadczenie zarówno w działalności pozarządowej, jak i w biznesie.

Być wzorem – także w Sieci Ważnym momentem w rozwoju organizacji było przystąpienie do Sieci Organizacji Młodzieżowych ATOMY. Dzięki niej ESER PIONIER stał się inną organizacją. Do tej pory działał głównie na małym, dobrze znanym obszarze w gronie tych samych odbiorców. ATOMY stały się dla PIONIERA oknem na świat. Członkowie stowarzyszenia poznali nowych ludzi, organizacje, które mają inny profil, a także inne sposoby działania. Dzięki temu mogli spojrzeć na pewne aspekty z zupełnie innej perspektywy. Nawiązały się przyjaźnie i partnerstwa, które są fundamentem obecnych wspólnych działań. W zamian, PIONIER oferuje kreatywność, różnorodność i chęć działania. Dzięki kilkuletniej i aktywnej działalności w Olsztynie organizacja ta zyskała doskonałą wiedzę na temat miasta, jego specyfiki oraz możliwości. Każdy, kto chciałby przeprowadzić w Olsztynie jakieś działanie, może liczyć na pomoc i wsparcie ESER „PIONIER”. Jak nazwa organizacji wskazuje, Europejskie Stowarzyszenie Edukacji i Rozwoju „PIONIER” stawia na dalszy rozwój i edukację. Przez lata jego członkowie ograniczali się do działalności na terenie Olsztyna – teraz ich ambicja wykracza jednak poza te granice. Dziś przygotowują się na rozszerzenie działalności na całe województwo i nie tylko. Mają oni poczucie, że stanowią w Sieci ATOMY silny i znaczący zasób. ESER „PIONIER” chce udowodnić swoją wartość, stając się wzorem dla innych organizacji. Laura Murkowska

ZARZĄDZANIE: CENTRUM I SATELITY – Nowatorski Ośrodek Rozwoju Artystycznego ’Ego sum qui sum’ – NOR-y NORA (Nowatorski Ośrodek Rozwoju Artystycznego) to grupa młodych, aktywnych i ambitnych osób, która stawia sobie jako cel spełnianie potrzeb samorealizacji. W ten sposób, budując zintegrowaną wspólnotę, chcą się dzielić własnymi doświadczeniami i umiejętnościami. Realizują działania artystyczne, kulturalne, wolontariat i wspierają inicjatywy młodzieżowe. Tak powstaje miejsce, które jednoczy ze sobą młodzież podchodzącą do życia

Stowarzyszenie Nowatorski Ośrodek Rozwoju Artystycznego NORA w Bartoszycach

Obszar działalności: Rozwój społeczności lokalnej. Miasto: Bartoszyce Adres: ul. Hubalczyków 2/1 11-200 Bartoszyce Dane kontaktowe: tel. 534 301 413 e-mail: [email protected] www.nora.org.pl Rok założenia: 2009

Zarządzanie ambicjonalnie, nasiąkniętą ideami, mającą potrzebę uzewnętrzniania własnych dążeń i osiągania celów. Ludzie ci stają się opoką i wsparciem dla samych siebie, a zarazem impulsem i zastrzykiem kreatywności. NORA to 180m2, na których skupia się w działaniu ok. 50 osób. To przestrzeń, która chce wchłonąć człowieka i dać mu miejsce na rozpostarcie skrzydeł. Stowarzyszenie odciąga młodych ludzi od problemów codziennego życia, od ucieczki w nałogi, od stresu; w zamian dając możliwość rozwijania pasji i wyrażania siebie. Wielu członków tworzy własne nieformalne struktury. Realizują to, co im najbardziej odpowiada. Na tym polega sukces NORY: stworzenie mocnego fundamentu dla spontanicznego rozwoju poszczególnych, żyjących własnym rytmem, gałęzi kreatywnego działania. Przyjrzyjmy się im.

Tworzą możliwości Fonia Primo: Studio NORA. Co może zrobić Lipek, Kazik i Stefan, trzech chłopaków z zamiłowaniem do liryki melorecytowanej? Sami -niewiele. Początki ich rapowej drogi były podobne jak u wielu : tych nieznanych, którym nie udało się wypromować, jak i tych znanych jak Paktofonika. Innymi słowy, zaczynali od zwykłego komputera, mikrofonu dynamicznego i programu rejestrującego dźwięki. Choć nie brzmi to zbyt profesjonalnie, chłopaki za wszelką cenę chcieli „wygadać się mikrofonowi”, a bardziej precyzyjnie: zostać usłyszanymi. Tu z pomocą pojawia się właśnie NORA. Daje możliwość, sprzęt i miejsce. Wzbudza też chęć do rozwoju, do pójścia o krok dalej, dzięki czemu właśnie powstaje projekt, mający na celu animowanie młodzieży poprzez muzykę. „Logika Kontra System”, bo tak, analogicznie do pierwszych liter swoich pseudonimów, nazwali swój

55 skład, otrzymuje dofinansowanie w kwocie 5 000 złotych. Dzięki temu studio zostaje rozbudowane i angażuje w działanie około 15 osób zajmujących się nie tylko rapem. A wszystko zaczęło się od samych chęci. Secundo: HiddenScars Nazwa „HiddenScars” pojawia się po raz pierwszy w 2008 roku, a dokładniej w czerwcu, kiedy to odbył się pierwszy koncert zespołu. Własnymi siłami wyprodukowali oni swoje demo i utworzyli profil na Myspace.com. Dziś zespół ma na koncie ok. 40 koncertów, głównie na Warmii i Mazurach, jednak dźwięki ich muzyki można było usłyszeć również m. in. w Gdańsku, Toruniu, Grudziądzu czy Oświęcimiu. Jak sami mówią, zaistnienie na scenie muzyki Metal/Hardcore jest trudnym wyzwaniem, dlatego starają się grać jak najczęściej. Co mają wspólnego z NORą ? NORA przychodzi im z pomocą i oddaje miejsce na próby. Do sukcesu w danej dziedzinie ważne są: ludzie, pasja i miejsce. Ten trzeci element można zastąpić słowem „NORA”, bez której nie zainicjowałoby się reakcji łańcuchowej, której wynikiem są następujące sukcesy zespołu: I miejsce na ostródzkim festiwalu „Ost-Rock Underground ‚09”, I miejsce na „Muzyka Przeciwko Przemocy ‚09” w Olsztynie oraz Nagroda publiczności na festiwalu „Transmisja 2010” w Gołdapii. Wizja Tertio: DBCrew Założycielem grupy, która zajmuje się tanecznym hip hopem, jest Dawid Liedtke. Jak sam mówi, początki były trudne: zamiast luster – taniec do własnego cienia. Z czasem w sali zaczęły się pojawiać wyrzucone na śmietnik lustra. W ten sposób sala zaczęła nabierać profesjonalnych kształtów i wtedy Dawid postanowił założyć grupę taneczną pod nazwą „UDS”. Grupa ta składała się z ludzi chcących coś osiągnąć, nie

Zarządzanie zniechęcających się porażkami i pokonujących własne słabości. Aktualnie grupa przekształciła się w DBCrew i prowadzi zajęcia taneczne dla trzech grup wiekowych: do 7 lat, 12–15 lat, i 16+. Co z tym ma wspólnego NORA? To w niej udostępniono salę na próby. Quarto: Salamandra Korzenie tej grupy sięgają „Pracowni Autoekspresji ‘Teatr Wnętrza’” i Stowarzyszenia Wspierania i Rozwoju Inicjatyw „Dialog”. Założycielami są Grzegorz Dedo i Artur Ziemacki. Zainspirowani przedstawieniem pt. „Ognie Św. Elma” wystawianym

57 przez Androgyne Theatre z Wrocławia, zdecydowali się na zmianę nazwy. Tak powstaje teatr ognia: „Salamandra”. Pasja zaczyna przejmować władzę nad życiem, a ku zaskoczeniu członków, życie udaje się utrzymać dzięki tej pasji. Spełniając marzenie każdego artysty – robią co lubią i z tego, żyją. Pieniądze z występów inwestują w rozwój grupy. Powstaje strona internetowa i demo teatru nagrane na profesjonalnym sprzęcie. Idąc za ciosem, z powodu zalewu pytań o ofertę teatru, zostaje przeprowadzona rekrutacja do pierwszej grupy teatru z ogniem, na którą przyszło aż 30 osób. Fala pytań i ofert nie zatrzymuje się i po pół roku powstaje druga grupa. Kalendarz zdaje się mieć za mało dni na realizację zleceń. Ich spektakle oglądają widzowie wzdłuż brzegu Bałtyku, od Świnoujścia po Krynice Morską, a w ciągu dwóch tygodniu jest zapotrzebowanie na 12 pokazów (niemal jeden pokaz dziennie!).

A-to-oni w sieci Pod wpływem inspiracji innych grup z woj. warmińsko-mazurskiego na Atomowym Zlocie, NORA przystąpiła do Sieci ATOMY. Zetknięcie się z warsztatami teatralnymi, tanecznymi, fotograficznymi obecnymi na tym wzlocie pozwoliło NORZE wdrożyć te narzędzia u siebie i tym samym rozszerzyć możliwości kumulowane w stowarzyszeniu. Dzięki współpracy z ATOMami powstał projekt „Łap ten talent, rozwiń go i podaj dalej” realizowany w ramach programu „Młodzież w działaniu”. Dziś NORA to miejsce, gdzie rozwijane są różnie narzędzia z obszaru pracy z młodzieżą: spółdzielnia socjalna, klub integracji społecznej czy centrum młodzieżowe. Po okresie czerpania od Sieci, nadszedł czas czerpania z bogatych doświadczeń NORY. Adrian Pabijański

MIEJSCE SPOTKAŃ

MIEJSCE INICJATYW POZYTYWNYCH – Kacze Bagno Było ściernisko, jest San Francisco Dla wielu młodych ludzi wieś wydaje się być miejscem nudnym i zacofanym. Pora złamać ten stereotyp! Aktywiści z regionu Ziemi Lubawskiej są najlepszym przykładem na to, że obszary wiejskie posiadają ogromne możliwości rozwoju na wielu płaszczyznach: agroturystyka, regionalna żywność, kultura folklorystyczna oraz przede wszystkim integracja społeczna i aktywizacja mieszkańców.

Lokalna Grupa Działania Ziemia Lubawska

Wszystko zależy od ludzi Lokalna Grupa Działania Ziemia Lubawska (LGD) powstała na fundamentach innego podmiotu. Realizuje ona program „Leader” w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW), budując trój-sektorowe partnerstwo na rzecz rozwoju wsi z obszaru Ziemi Lubawskiej (w skład wchodzi 8 gmin wiejskich). Lokalna Strategia Rozwoju – podstawa działalności – została wypracowana wspólnie z mieszkańcami. Naszym zadaniem jest wspieranie aktywności mieszkańców oraz zdrowego stylu życia przez promowanie różnych form aktywności – mówi wiceprezes LGD Kamila Kulpa.

W poszukiwaniu liderów Nie sposób dokładnie opisać wszystkich działań realizowanych przez LGD. Z czystym sumieniem można przyznać, że są

Obszar działalności: Wielofunkcyjny rozwój wsi. Miasto: Kurzętnik Adres: ul. Grunwaldzka 39 13-306 Kurzętnik Dane kontaktowe: Tel./fax: (56) 491 81 63 e-mail: [email protected] www.lgdziemialubawska.pl Rok założenia: 2006

Miejsce spotkań oni przykładem do naśladowania dla innych tego typu organizacji. Jeden z pierwszych projektów „Tu na razie jest ściernisko” został doceniony i wpisany do katalogu dobrych praktyk programu EQUAL23. Założeniem projektu była praca u podstaw. Należało odszukać wśród społeczności lokalnej „perełek”, które w przyszłości staną się lokalnymi animatorami, rozbudzającymi w mieszkańcach potrzebę aktywności. Pierwsi aktywiści mieli możliwość uczestnictwa w różnorodnych warsztatach: teatralno-tanecznych, komunikacji interpersonalnej, gry na bębnie i lokalnej animacji. Mieli też szansę nauczyć się jak tworzyć własny projekt. W celu ożywienia turystyki powstał projekt „Młodzi Globtroterzy. Lokalni liderzy rynku turystyki lokalnej”. Odbyły się szkolenia przyrodnicze, turystyczne i agroturystyczne oraz warsztaty praktyczne w formie rajdów pieszo-rowerowych i krajoznawczych spływów kajakowych. Uczestniczyli w nich liderzy działający na rzecz rozwoju obszaru LGD Ziemi Lubawskiej, w tym młodzież, zainteresowana taką tematy-

59 ką i myśląca o związaniu swojej kariery zawodowej z turystyką. LGD prowadzi też Centrum Organizacji Pozarządowych i Wolontariatu. Zadaniem Centrum jest wspieranie innych organizacji i grup nieformalnych. Pracownicy informują o możliwościach działania, promują organizacje, doradzają, organizują szkolenia i wyjazdy integracyjne.

prawa: praw człowieka i obywatela, zasad równości szans i praw konsumenckich. Po części teoretycznej uczestnicy projektu spotkali się z adwokatem, notariuszem, komornikiem sądowym i sędzią sądu rejonowego, oraz uczestniczyli w rozprawach sądowych. Każdy uczestnik sprawował dyżur w utworzonym w ramach projektu punkcie konsultacyjnym dla organizacji pozarządowych.

Młodzież w akcji!

Miejsce inicjatyw pozytywnych

Wiele miejsca w działaniach LGD zajmują dzieci i młodzież. Główne kierunki działań to edukacja młodych liderów i animatorów, a także rozwój osobisty i kulturowy. Zajęcia prowadzone są we współpracy ze świetlicami wiejskimi, szkołami i innymi instytucjami. W odpowiedzi na potrzeby młodzieży powstał projekt „Młodzież w akcji – młodzieżowa szkoła liderów i animatorów”. Wszystkie zajęcia miały charakter praktyczny i warsztatowy. W ramach innego projektu: „Temida spod wiejskiej strzechy” uczniowie gimnazjum poszerzyli swoją wiedzę o tematy związane z prawem. Odbyły się zajęcia z podstaw

W LGD każdy znajdzie coś dla siebie: kobiety mogą się poznać i nauczyć jak aktywizować mieszkańców; lubiący się śmiać mogą wziąć udział w Przeglądzie Kabaretów „HIHIHAHA, a dla osób lubiących dobrze zjeść, LGD organizuje konkurs kulinarny „Kuchnia Ziemi Lubawskiej”. Jednak dla większości LGD Ziemia Lubawska jest znana jako Kacze Bagno – Miejsce Inicjatyw Pozytywnych. Jakie to miejsce? Trudno to określić w słowach, jednak gdyby miał je określać jeden przymiotnik byłby nim słowo: „magiczne”. Podczas rozmów z osobami, które odwiedziły Kacze Bagno, a wśród nich jest wiele członków Sieci ATOMY, to słowo pojawia się najczęściej. Mówi się o wyjątkowej atmosferze, innowacyjnych metodach pracy i niesamowitych gospodarzach, którzy w każdym wzbudzą chęci rozwoju.

Atomy wspierają pracowników młodzieżowych

23 Dobre praktyki to pomysły, które zasługują na szczególną uwagę i warto, by ktoś inny z nich skorzystał.

Obecnie organizacja większość czasu poświęca wspieraniu pracowników młodzieżowych. Bardzo przyczyniła się do tego Szkoła Coachów Młodzieżowych, którą LGD organizowało w ramach projektu „ATOMY w sieci”. Chcemy ulepszać działalność Centrum Organizacji Pozarządowych i Wolontariatu, który prowadzimy przy LGD, rozwijać wolontariat młodzieżowy i skupić się na konkretnych narzędziach wsparcia młodzieży wykorzystując do tego kontakty, wsparcie i wiedzę ATOMów – przyznaje

Kamila Kulpa. Do ATOMów dołączyliśmy po to, by nasza młodzież mogła korzystać z bogatej oferty szkoleń i warsztatów. Chcemy, by miała ona możliwość nauki i rozwijania nie tylko zainteresowań, ale także predyspozycji do aktywnego działania – dodaje. Kacze Bagno było miejscem wielu szkoleń, spotkań i zlotów w ramach Sieci ATOMów. Jak wyjątkowe jest to miejsce? Wystarczy przeczytać pozostałe teksty o organizacjach Sieci, by się przekonać, jak często się o nim pisze. Aleksandra Ławecka

CENTRUM SPOTKAŃ MIĘDZYNARODOWYCH – Fundacja Rodowo Ponad granicami Camp Rodowo to dziś nie tylko miejsce spotkań. To rozpoznawalna w regionie i w Europie marka. Jest doceniane nie tylko przez grantodawców, finansujących projekty, dzięki którym może działać, ale też inne organizacje z regionu i z Polski, które organizują tam swoje spotkania. Co tak silnie przyciąga do Rodowa?

Camp Rodowo Odwiedzając Camp Rodowo przenosimy się do innego świata. Wkraczamy do obiektu powstałego na bazie typowego mazurskiego siedliska. Budynki zostały odpowiednio dostosowane do potrzeb odwiedzających, jednak zachowano ich oryginalną formę i wygląd zewnętrzny. Tak powstało międzynarodowe centrum spotkań młodzieży. Jak mówią przestawiciele Camp Rodowo: projekt ten stanowi uwieńczenie naszych nadziei i pragnień tworzenia wielonarodowej „rodziny”.

Miejsce spotkań

61 wzgórz i łąk, a wokół roztacza się piękny ogród. Każdy kto poszukuje upragnionego spokoju, odkryje go w bezpośrednim kontakcie z naturą. Organizatorzy propagują ekologiczny tryb życia: posiadają zielnik, hodują kozy, a na łąkach pasą się krowy.

Z Camp Rodowo do fundacji

Camp Rodowo wyróżnia się propozycją alternatywnego, zgodnego z naturą sposobu na życie. Siedlisko znajduje się pośród

Fundacja Rodowo

Obszar działalności: Wspieranie międzynarodowych projektów młodzieżowych, wymian młodzieży, wolontariatu oraz działań w zakresie edukacji pozaszkolnej. Miasto: Sorkwity Adres: Rodowo 2 11-731 Sorkwity Dane kontaktowe: tel. (89) 742 81 02 fax: (89) 742 84 00 e-mail: [email protected] www.rodowo.pl Rok założenia: 2004

Obiektem zarządza Fundacja „RODOWO”, która kontynuuje działalność istniejącego wcześniej stowarzyszenia Międzynarodowe Centrum Spotkań Młodzieży – Camp Rodowo. Fundacja działa na rzecz rozwijania współpracy i kontaktów międzynarodowych (zwłaszcza w środowiskach młodzieżowych), wspierania edukacji pozaszkolnej młodzieży oraz rozwoju wolontariatu. Poprzez swoje działania fundacja promuje region Warmii i Mazur jako miejsce spotkań różnych kultur, narodów i religii. Rodowo ma dla nas symboliczne znaczenie, jako miejsce położone w wielokulturowym regionie, na pograniczu Warmii i Mazur, na pograniczu regionów, narodów, kultur, religii i języków naszego skrawka Europy – mówi Adam Halemba, Prezes Fundacji.

Międzynarodowe centrum spotkań młodzieży Camp Rodowo słynie przede wszystkim z międzynarodowych spotkań młodzieży. Młodzież z całej Europy wspólnie pracująca i aktywnie wypoczywająca na samotnym „siedlisku”, nawiązuje trwałe przyjaźnie i kształci kluczowe umiejętności miękkie. Młodzi Polacy, Niemcy i inne narodowości, w ciągu kilku dni tworzą „rodzinę”, w której w zapomnienie idą stereotypy, a standardowe wyobrażenia o innych narodowościach zostają zrewidowane. Pobyt młodzieży w Camp Rodowo finansowany jest dzięki wsparciu jednego z grantodawców. Są to między innymi: Program Młodzież w Działaniu, Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, Fundacja

im. Stefana Batorego, czy Fundacja im. Roberta Boscha. Projekty dotyczą głównie wymian młodzieżowych i work-campów. Jednak Camp Rodowo jest znana także z aktywnie działających wolontariuszy międzynarodowych. W 2012 roku Fundacja gościła aż 10 wolontariuszy między innymi z Niemiec, Francji, Białorusi i Turcji. Jako wolontariusz najpierw opiekowałem się grupami, które przyjeżdżały. Wdrażałem program, który był dla nich przygotowany. Były to głównie grupy z wymian polsko-niemieckich, ale były też wymiany polsko-francusko-niemieckie i warsztaty dla dorosłych – tak swoje zadania opisuje Adrien Van de Walle z Francji, jeden z wolontariuszy z 2011 roku. Organizacja prowadzi także lokalne i regionalne działania aktywizujące środowiska młodzieżowe i wspiera działania wolontariatu młodzieżowego, w tym Wolontariatu Europejskiego. Wszystkie inicjatywy lokalne dotyczą tematyki międzynarodowej. Poprzez wystawy fotograficzne, wieczory kulturalne, czy zajęcia nauki języków, Fundacja Rodowo przybliża społeczności lokalnej inne kraje i narodowości.

ATOMY w Sieci W sieci nie mogło zabraknąć najbardziej rozpoznawalnej międzynarodowo marki z Warmii i Mazur. Ze względu na swoje doświadczenie Fundacja aktywnie angażuje się w działania Sieci z zakresu polityki młodzieżowej. Camp Rodowo stanowiło też zaplecze do prac nad pierwszymi dokumentami Sieci. To tam wypracowano misję, wizję i plan działania Sieci. Ze względu na swój innowacyjny charakter i wypracowane przez lata efekty, Camp Rodowo jest jednym z dwóch miejsc stanowiącym dobrą praktykę w pracy z młodzieżą, w dokumencie: „Kierunki polityki młodzieżowej”. Jak pokazują doświadczenia Fundacji Rodowo międzynarodowe spotkania młodzieży to dobre narzędzie do kształcenia postaw proaktywnych i obywatelskich. W różnorodnym środowisku i urokliwym odosobnieniu rodzą się przyjaźnie, partnerstwa, a co najważniejsze znikają stereotypy i uprzedzenia. Takie spotkania to także źródło inspiracji do dalszych działań. Pewnego razu przyjechała grupa 60 wolontariuszy z Cypru, którzy podzielili się swoimi

Miejsce spotkań doświadczeniami tworzenia centrum kultury i stawiania własnymi rękoma domów dla ludzi, którzy stracili dach nad głową. Innowacyjne metody pracy sprawiają, że czas spędzony w Camp Rodowo jest niezapomnianym doświadczeniem zarówno dla uczestników, jak i gospodarzy. Warto korzystać z modeli, które przynoszą pożądane rezultaty w atmosferze zabawy i otwartości. Camp Rodowo jest niewątpliwie takim modelem. Adrian Pabijański

63 Stowarzyszenie Elbląg Europa

Obszar działalności: Działania na rzecz młodzieży, wsparcie dla organizacji pozarządowych, kultura i historia miasta Elbląg. Miasto:

CENTRUM ANIMACJI – Stowarzyszenie Elbląg Europa W55 – odbiór Różnorodność, niezależność i otwartość zawsze stanowiły siłę stowarzyszenia i do dziś są znaczącymi wartościami dla jego członków. Jak mówią sami przedstawiciele: postanowiliśmy założyć nową organizacje, ponieważ brakowało nam przestrzeni do realizacji tych wartości w naszych środowiskach. Jak wyglądały pierwsze kroki organizacji i czym dziś jest Stowarzyszenie Elbląg Europa?

Pierwsze kroki Od samego początku ideą stowarzyszenia było wspieranie różnego rodzaju oddolnych inicjatyw. Nawet najdziwniejsze pomysły, które miały służyć w rozwojowi lub aktywizacji mieszkańców Elbląga i okolic, otrzymywały wsparcie. W ten sposób środki na działania otrzymała grupa nieformalna związana z capoeirą czy pierwsza Młodzieżowa Rada Miasta w Elblągu. Podczas pierwszych działań okazało się, że w Elblągu jest wiele organizacji młodzieżowych – formalnych i nieformalnych, które

Elbląg Adres: ul. Warszawska 55 82-300 Elbląg Dane kontaktowe: tel./fax: (55) 643 43 12 e-mail: [email protected] www.elblageuropa.pl Rok założenia: 2003 działają niezależnie od siebie, często borykając się z podobnymi problemami. Tak narodziła się idea Federacji Młodych Elbląga czyli nieformalnej reprezentacji grup młodzieżowych. Stowarzyszenie Elbląg Europa pomagało w organizacji spotkań, przepływie informacji i realizacji pierwszych inicjatyw. Jedną z nich były tak zwane korpusy obywatelskie, czyli pomysł na prowadzenie lekcji obywatelskich w szkołach, podczas których członkowie młodzieżowych organizacji pozarządowych i grup nieformalnych opowiadali swoim rówieśnikom, jak rozwijać swoje zainteresowania oraz czym są organizacje pozarządowe i „trzeci sektor”. Kolejną inicjatywą był „Kombajn” – targi organizacji młodzieżowych – jeden dzień, w czasie którego w jednym miejscu i czasie można spotkać liderów organizacji

młodzieżowych i zobaczyć na żywo czym się zajmują. Ten pomysł udowodnił, że jest wiele do zrobienia na rzecz młodzieży, ale też wspólnie z młodzieżą. Na początku Elbląg Europa było organizacją „na walizkach”. Spotkania organizowane były właściwie w każdym możliwym miejscu, a działania miały charakter pojedynczych akcji. Momentem przełomowym dla organizacji był rok, w którym rozpoczęto prowadzenie Centrum Organizacji Pozarządowych w Elblągu. Określono wówczas trzy obszary działalności: wsparcie dla rozwoju trzeciego sektora, animacja i aktywizacja młodzieży oraz działania na rzecz propagowania historii i kultury regionu, zwłaszcza tematu lokalizacji na tych terenach wikińskiej osady Truso.

Fabryka Inicjatyw Młodzieżowych Działania kierowane są do wszystkich zainteresowanych, bez względu na wiek, płeć czy zainteresowania. Jednak to młodzież stanowi grupę, która najczęściej korzysta z oferty organizacji. Jeżeli ktoś ma pomysł,

ale nie wie jak go zrealizować, to właśnie Elbląg Europa jest miejscem, w którym znajdzie wsparcie. Już w trakcie realizacji pierwszych inicjatyw pojawił się pomysł stworzenia Fabryki Inicjatyw Młodzieżowych – miejsca, gdzie młodzi dla młodych, pod opieką animatorów mogą sami realizować swoje pomysły lub rozwijać swoje zainteresowania. Wówczas brakowało w Elblągu niezależnego, prowadzonego przez młodych miejsca spotkań. Dziś takie miejsce istnieje.

Miejsce spotkań Nazwaliśmy je W55 od ulicy Warszawskiej 55, przy której znajduje się nasz budynek – mówi Paweł Kulasiewicz, Prezes Stowarzyszenia. Wystarczy jeden wieczór spędzony w budynku stowarzyszenia, żeby przekonać się czym jest W55. W jednym z pomieszczeń grupa młodzieży przygotowuje się do kolędowania, w kolejnym trwają warsztaty decoupage, jeszcze w następnym odbywa się próba zespołu muzycznego. Każdego dnia, inny zestaw atrakcji czeka na odwiedzającą W55 młodzież. Jednak przestrzeń, którą tworzy Elbląg Europa, to nie tylko udostępniane pomieszczenia i sprzęty, ale też osobowość prawna, z której młodzież może skorzystać aplikując o środki.

Inspirator Sieci Stowarzyszenie Elbląg Europa jest inicjatorem i realizatorem projektu, którego celem było powołanie i rozwój Sieci Organizacji Młodzieżowych Warmii i Mazur. To w stowarzyszeniu wykluł się pomysł na przeniesienie swoich doświadczeń lokalnych na grunt regionalny. Z punktu widzenia młodzieży animowanej przez członków stowarzyszenia, Sieć otwiera nowe możliwości: wyjazdy, spotkania, szkoły i szkolenia. To duża dawka nowej energii dla społeczności skupionej wokół W55. Tomasz Franciuk / Paweł Kulasiewicz

Elbląski Oddział Abstrakcyjny To grupa młodych i energicznych ludzi, którzy chcą przerwać rutynę dnia codziennego i realizować szalone pomysły! Działają w ramach Stowarzyszenia Elbląg Europa. Oddział powstał rok temu na jednym z portali społecznościowych, a już dziś na swoim koncie ma wiele sukcesów i cały czas prężnie działa. Ich dewizą jest hasło: „Niech Elbląg ożyje, niech się dzieje”.

65 Chcą działać w swoim środowisku lokalnym i sprawiać by Elbląg był atrakcyjnym miastem dla młodych ludzi. Podczas, gdy wielu straciło nadzieję, mówiąc, że nic się nie dzieje, oni biorą sprawy w swoje ręce! Działalność rozpoczęli od zorganizowania wielkiej wojny na poduszki przed Bramą Targową – Pragniemy, aby wydarzenia, których jesteśmy inicjatorami cieszyły się coraz większą popularnością i jednocześnie jednoczyły elbląską młodzież – tłumaczą. Zajmują się przede wszystkim działaniem na rzecz społeczności lokalnej oraz promocją swego rodzinnego miasta. Chcą, by kojarzyło się ono z młodymi ludźmi, którzy robią coś kreatywnego, szalonego, ambitnego i abstrakcyjnego.  Monika Szenfer

SZKOŁA INNA NIŻ WSZYSTKIE – roZruSZnik roZruSZamy Was! Istnieje pewien charakterystyczny rodzaj nudy. Powszechnie znana jest wśród nas pod niedwuznacznym kryptonimem: „NUDA W SZKOLE”. Kto z nas jej nie doświadczył? Błagalne spoglądanie na ślimaczące się wskazówki zegara, kontemplowanie rozciągającego się krajobrazu za klasowym oknem, zamalowywanie ostatnich stron zeszytów w wymyślne esy-floresy… A wystarczyłoby przecież trochę roZruSZać towarzystwo, zintegrować się z nauczycielami, dostrzec w nich ludzi podobnych sobie i spędzić odrobinę czasu na wspólnej realizacji pasji.

Recepta na nudę Skuteczną receptę na zachęcenie uczniów do działania znalazła grupa nauczycieli z Zespołu Szkół Zawodowych (ZSZ) w Piszu, która założyła Stowarzyszenie o wdzięcznej

nazwie „roZruSZnik”. Celami Stowarzyszenia jest wspieranie rozwoju ZSZ w Piszu oraz rozwój twórczości, kreatywności i przedsiębiorczości młodzieży z powiatu piskiego. Sami o sobie mówią, że są aktywną grupą ludzi, wspierającą młodzież w pozytywnych działaniach oraz pobudzającą środowisko szkolne do aktywności społecznej. Od czasu, gdy zaczęli działać, żaden przysłowiowy Jaś powracający ze szkoły na pytanie swojej mamy o to jak było w szkole nie odpowiada: Jak zwykle. W stowarzyszeniu działają przede wszystkim nauczyciele otwarci i z ciekawymi pomysłami.

Największa chluba Nasza kadra ma już duże doświadczenie i kilka projektów za sobą – opowiada Arkadiusz Kapela, prezes stowarzyszenia. Dotychczas największą chlubę szkole przyniósł projekt „Branżowy język niemiecki”. Polegał na zorganizowaniu uczniom klas 1–3 zajęć specjalistycznego języka niemieckiego dla czterech odrębnych branż : hotelarstwa i turystyki; gastronomii, branży samochodowej oraz ogrodnictwa i florystyki. Zajęcia

Stowarzyszenie roZruSZnik przy Zespole Szkół Zawodowych w Piszu

Obszar działalności: Wspieranie młodzieży, aktywizacja środowisk szkolnych do działalności społecznej. Miasto: Pisz Adres: ul. G. Gizewiusza 3 12-200 Pisz Dane kontaktowe: tel./fax. (87) 423 20 52 e-mail: [email protected] www.rozrusznik.free.ngo.pl Rok założenia: 2008

Miejsce spotkań odbywały się od lutego 2009 do czerwca 2010 roku i zakończyły się specjalną konferencją multimedialną z udziałem lokalnych przedsiębiorców. Uczniowie stworzyli i rozpowszechnili na terenie powiatu branżowy mini słowniczek polsko-niemiecki. W projekcie wzięło udział 60 osób. Uczestnicy wyjechali także na międzynarodowe targi branżowe do Niemiec, odwiedzili firmy niemieckie związane ze swoim przyszłym zawodem. Ponadto uczniowie mieli szansę na nawiązanie kontaktów z przedsiębiorca-

mi i zorientowanie się w zagranicznym rynku pracy. Na standardowych zajęciach nie nauczę się operować po niemiecku takimi słowami jak „alternator”, „wymiana oleju”, „zatarcie silnika” czy „przegląd układu hamulcowego”, a przecież wielu klientów warsztatów samochodowych to turyści niemieccy. Nauka specjalistycznego języka pomoże mi także w znalezieniu pracy za granicą u zachodnich sąsiadów, jeśli nie dostanę pracy w Piszu – opowiada jeden z uczniów III klasy Technikum Hotelarskiego.

67 Szeroka oferta edukacyjna Stowarzyszenie „roZruSZnik” stale poszerza swoją ofertę edukacyjną, stara się pozyskiwać środki na rozbudowę i remonty bazy ZSZ w Piszu, organizować i finansować zajęcia oraz imprezy zarówno szkolne jak i pozalekcyjne. Przykładem takiego działania jest „Młodzieżowy obóz historyczny: piskie fortyfikacje”. Celem obozu było przybliżenie uczestnikom historii lokalnych fortyfikacji obronnych z czasów II Wojny Światowej, podniesienie umiejętności obozowych, dyscypliny, musztry, pracy w zespole, planowania działań i taktyki oraz maskowania w terenie. Na terenie obozu panowały bardzo surowe warunki, min. spowodowane kapryśną pogodą. Uczestnicy sami przygotowywali obóz, nocowali w namiotach wojskowych, sporządzali posiłki i pełnili całodobową wartę. A to wszystko po to, aby oderwali się od uzależniającego, wirtualnego świata gier komputerowych i Internetu oraz poczuli na własnej skórze lokalną historię. Był to pierwszy obóz paramilitarny tego typu w całym powiecie piskim. Przedsięwzięcie cieszyło się ogromnym zainteresowaniem zarówno ze strony uczniów, jak i lokalnych mediów. „roZruSZnik” stara się działać także w wymiarze międzykulturowym poprzez organizację obozów międzynarodowych. W 2011 roku spotkano się z młodzieżą z Białorusi24. W trakcie trwania obozu odbyły się min. warsztaty o tematyce historycznej, kulturowej, europejskiej, języków obcych, pomocy przedmedycznej, działalności wolontariackiej i harcerskiej. Ponadto uczniowie polscy oraz białoruscy mieli szansę wziąć udział w rejsie statkiem i wielu innych atrakcyjnych wycieczkach. Na uczestników czekały atrakcyjne upominki. 24 Spotkanie odbywało się w ramach projektu „Aktywna młodzież polsko-białoruska najlepszym rozrusznikiem nowoczesnej Europy – warsztaty młodzieżowe”.

My w ATOMach Pewnego razu przejechał śmieszny koleś z kucykiem i zaprosił mnie na rozmowę (mowa o Karolu Paszkowskim ze stowarzyszenia STOPA w Ełku). Zachęcił mnie do włączenia się w Sieć Organizacji Młodzieżowych ATOMY – opowiada Arkadiusz Kapela, prezes stowarzyszenia, nauczyciel języka niemieckiego w ZSZ w Piszu – Idea Sieci bardzo mi się spodobała, zresztą nie miałem nic do stracenia, mogłem jedynie na tym zyskać. W Piszu jest niewiele możliwości dla organizacji pozarządowych. ATOMY dały szansę podłączenia się do innych i wspólnego dzielenia się energią. Sieć przede wszystkim stworzyła szanse na nowe kontakty z ciekawymi ludźmi i organizacjami, oraz dostępu do źródeł informacji o programach i projektach. Punktem zwrotnym w historii stowarzyszenia z pewnością była szkoła Animatorów i Liderów organizowana przez ATOMY. Uczestniczył w niej Arkadiusz Kapela i od tego momentu zaczęła się nowa ścieżka animacyjna w „roZruSZniku”. Dzięki temu działalność „roZruSZnikowa” stała się bardziej prężna, zaczęto wykorzystywać nowe metody w pracy z młodzieżą oraz patrzeć na wiele problemów młodzieży z innej perspektywy. ATOMY dają szansę takim stowarzyszeniom na integrację młodzieży z województwa. Z Sieci często przyjeżdża do nas Karol Paszkowski i pomaga w organizacji różnych warsztatów, organizuje szkolenia dla

członków „roZruSZnika”, no i dzieli się informacjami oraz pomaga w pisaniu wniosków. W potrzebie nawet ATOMY użyczają własny sprzęt animacyjny, itp. – opowiada prezes stowarzyszenia. „roZruSZnik” w misję przyszłościową wpisuje dalsze wspieranie młodzieży i dzieci w działaniach poprzez organizację warsztatów, projektów edukacyjnych ale też pomoc w działaniach integracyjno-animacyjnych dla innych stowarzyszeń. Mamy też na oku kilka organizacji z okolicy, które chciałbym zaprosić do sieci ATOMY – mówi Arkadiusz Kapela. Planowane są również działania takie, jak np. pozyskiwanie środków unijnych na rozwój bazy szkolnej, nowoczesne sale, ciekawe zajęcia dla uczniów, staże i wyjazdy zagraniczne, stypendia naukowe oraz pomoc młodzieży w trudnej sytuacji życiowej. „roZruSZnik” jest otwarty na współpracę i nowe kontakty, czerpie garściami z oferowanej pomocy i osiąga wymierne skutki w realizacji swoich działań. I kto z was jeszcze pamięta o „NUDZIE W SZKOLE”? Laura Murkowska

Miejsce spotkań INNOWACYJNY DOM DZIECKA – Morąskie Stowarzyszenie Wspierania Rodzin

69 Morąskie Stowarzyszenie Wspierania Rodzin

Ciepło domowego ogniska Morąskie Stowarzyszenie Wspierania Rodzin (MSWR) powstało w 2005r. Członkowie Stowarzyszenia to głównie nauczyciele, wychowawcy, pracownicy administracji i obsługi placówki wielofunkcyjnej Dom dla Dzieci i Młodzieży „Promyk”. Stowarzyszenie prowadzi tę placówkę od 2008r. i jest to najbardziej rozpoznawalna działalność MSWR. Ludzie tworzący Stowarzyszenie to w większości osoby posiadające wykształcenie wyższe oraz bardzo duże doświadczenie w pracy w domu dziecka. Członkowie dobrze się znają, są zintegrowani i mogą na siebie liczyć. Są to osoby zaangażowane w pracę na rzecz dzieci – mówi Krystyna Prajwocka, Prezes stowarzyszenia. Pracownicy placówki dają z siebie wszystko, aby zapewnić dzieciom bezpieczeństwo, ciepło i atrakcje w wolnym czasie. W pracy z podopiecznymi pomagają pedagog, terapeuta i pracownik socjalny. Wychowankowie placówki mogą korzystać z szerokiego wachlarzu zajęć rozwijających ich zainteresowania i umiejętności, między innymi sportowe, artystyczne czy turystyczne. Siedziba Stowarzyszenia mieści się w tym samym budynku co Dom dla Dzieci i Młodzieży „Promyk”. Budynek placówki wkomponowany jest w duży plac zieleni. Na placu jest boisko do piłki nożnej i koszykówki, oraz dość dobrze wyposażony plac zabaw, z którego korzystają nie tylko wychowankowie placówki ale również dzieci z okolicznych domów. Sad wychowankowie „Promyka” zawdzięczają olsztyńskim rotarianom i rotaraktarom (Rotaract Club – młodzieżowa organizacja afiliowana przy Rotary), którzy w 2001 roku ufundowali i zasadzili razem z wychowankami

Obszar działalności: Wspieranie rodzin dysfunkcyjnych. Miasto: Morąg Adres: ul. Żeromskiego 19 14-300 Morąg Dane kontaktowe: tel./fax: (89) 757 44 40 e-mail: [email protected] www.promyk.info Rok założenia: 2005 wiele drzew i krzewów owocowych. Ponadto Rotary Club zainstalowało w domu dziecka pracownię komputerową z dostępem do Internetu oraz zakupiło wiele niezbędnych urządzeń i sprzętów. Na obecny wygląd placówki ogromny wpływ miała również działalność fundacji „TVN nie jesteś sam”. Dzięki niej w roku 2006 placówka została gruntownie wyremontowana i wyposażona w nowe meble oraz urządzenia. Stowarzyszenie współpracuje z wieloma instytucjami i firmami, bez których ciężko byłoby im funkcjonować.

Wspieramy rodziny i nie tylko… Stowarzyszanie wspiera dzieci i rodziny, które na co dzień borykają się z problemami wynikającymi z uzależnień i biedy. Organizuje spotkania ze specjalistami:

psychologiem, prawnikiem, doradcą zawodowym. Udziela szeroko rozumianego wsparcia rodzinom dysfunkcyjnym, zapobiega szerzeniu się patologii społecznych. Stowarzyszenie, jeśli tylko zdoła pozyskać środki finansowe, organizuje „Grupę Wsparcia Dziennego” dla dzieci z rodzin zagrożonych patologiami społecznymi. Projekt miał na celu zapobieganiu umieszczaniu dzieci w placówkach opieki całkowitej, pomoc dzieciom w funkcjonowaniu społecznym oraz pomoc w radzeniu sobie z trudnościami w szkole. Podczas zajęć dzieci mogły wykazać się zdolnościami i nabyć nowe umiejętności — mówi prezes stowarzyszenia. — Uczestniczyły także w różnych wycieczkach, które dały im szansę poszerzenia wiedzy, przeżycia nowych sytuacji, doświadczeń, doznań, integracji z grupą, co było dla wszystkich niewymiernym aspektem wychowawczym. Mimo zakończenia projektu dzieci i ich rodzice do dziś przychodzą do nas i pytają czy będzie jeszcze możliwość „zapisania” dzieci na zajęcia. Innym dużym przedsięwzięciem, w które zaangażowało się Stowarzyszenie był projekt Lokalna Pracownia Aktywności. Głównym celem projektu była aktywizacja środowiska lokalnego. Uczestnicy projektu korzystali z szerokiego wachlarza warsztatów: psychologicznych, terapeutycznych, pedagogicznych, komputerowych, kulinarnych, tanecznych, turystycznych, sportowych, fotograficznych i plastycznych. Ponadto dzieciaki uczestniczyły w zajęciach z animatorem, doradcą zawodowym, można było skorzystać z poradnictwa prawnego i nauczyć się podstaw z języka niemieckiego. Stowarzyszenie zapewniło podopiecznym całą masę ciekawych zajęć, które wpłynęły na nie bardzo pozytywnie. Dla tych bardziej uzdolnionych manualnie odbyły się także zajęcia z wizażystką i zajęcia rękodzielnicze. Mimo ogromu pracy jesteśmy zadowoleni z tego, że udało nam się zrealizować ten

projekt, ponieważ zadowolenie oraz radość dzieci i młodzieży uczestniczącej w nim przerosła nasze oczekiwania. Niektórzy nawet przychodzili i dopytywali się czy będzie jeszcze szansa wziąć udział w takich zajęciach – opowiada Krystyna Prajwocka.

Stowarzyszenie w ATOMACH Propozycja o przyłączeniu się do Sieci Organizacji Młodzieżowych „ATOMY” wyszła od animatorki Adriany Sałak. Osobiście znam Adę i uważam, że jest to osoba, która porwie do działania każdego. Potrafi zjednać sobie zarówno dzieci jak i dorosłych – opowiada Krystyna Prajwocka. Nawiązanie kontaktów i współpraca z ATOMami okazała się dla organizacji cennym doświadczeniem, zarówno dla podopiecznych jak i członków Stowarzyszenia. Dzięki sieci dwie podopieczne oraz dwie członkinie Stowarzyszenia ukończyły Szkołę Animatorów i Liderów. Podopieczni Stowarzyszenia mogą rozwijać się i uczyć czerpiąc z oferty sieci tj. zloty animacyjne, warsztaty artystyczne, szkolenia, doradztwo oraz kreowanie i realizacja projektów animacyjnych, dzięki którym mają okazje poznać innych młodych ludzi a także rozwijać swoje zainteresowania i odkrywać talenty. Morąskie Stowarzyszenie Wspierania Rodzin jest w ATOMach, ponieważ pomaga młodzieży i chce się dzielić pozytywnym spojrzeniem na świat. Świetnie, że istnieje taka organizacja, która daje szansę rozwoju młodym ludziom. Biorąc pod uwagę obecną sytuację w kraju na pomoc państwa nie zawsze można liczyć. Wiele osób pozostało bez szans na normalne funkcjonowanie. Sieć Organizacji Młodzieżowych ATOMY staje w obronie młodych osób dając im szansę na rozwój swojej kreatywności i twórczego myślenia – mówi Krystyna Prajwocka. Laura Murkowska / Marzena Nowakowska

Miejsce spotkań Grupa Nieformalna Djembe Team Morąg To grupa wokalno-bębniarska, która zawiązała się w ramach projektu „Młodzieżowy Klub Integracji Społecznej UL”. Reprezentowana jest przez Morąskie Stowarzyszenie Wspierania Rodzin. Nazwa Djembe może dla niektórych brzmieć dość zagadkowo, jednak przed członkami zespołu nie stanowi żadnych tajemnic. Djembe, to rodzaj kielichowego jedno-membranowego bębna, wywodzącego się z Afryki i właśnie na takowych grają młodzi ludzie z Morąga, zrzeszeni w Djembe Team. Chcieli coś zrobić z wolnym czasem, dobrze się bawić i rozwijać swoją pasję. Grupa działa ponad rok i już na swoim koncie mają niemałe sukcesy. Prowadzą warsztaty w swym otoczeniu lokalnym i występują na festynach, ciesząc tym oko i ucho szerokiej publiczności. Jednak działaniem przynoszącym największą satysfakcję było rozpoczęcie współpracy z morąskim Domem Dziecka. Ich marzeniem jest by wszyscy grali na na

Grupa nieformalna

Djembe Team Morąg

reprezentowana przez Morąskie Stowarzyszenie Wspierania Rodzin Obszar działalności: Rozpowszechnianie afrykańskiej kultury gry na bębnach Djembe. Miasto: Morąg Adres: ul. Żeromskiego 19 14-300 Morąg Dane kontaktowe: www.nk.pl/grupy/217115 Rok założenia: 2011

71 bębnach Djembe, gdyż jak sami mówią – Jest to najlepszy sposób na poznawanie ludzi, wzmacnianie między nimi więzi oraz integrację. Monika Szenfer

STREFA ROZWOJU – Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym, koło Elbląg Przez trudy do gwiazd – droga do samodzielności Każdy człowiek ma prawo do miłości oraz do pomocy, bez względu na jego ograniczenia. Pomoc osobie niepełnosprawnej intelektualnie zmierza do tego, by umożliwić wykorzystywanie jej własnych uzdolnień, włączać w życie społeczne i pomóc odnaleźć swoje miejsce wśród innych ludzi. Na drodze do samodzielności potrzebni są inni ludzie, którzy dostrzegą ich indywidualność, uzdolnienia, które można rozwinąć, obudzą drzemiące w nich siły i wyzwolą kreatywność. Mowa o członkach i pracownikach Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym, Koło w Elblągu.

Jak to się zaczęło? Pomysł założenia stowarzyszenia zrodził się w 1992 roku w głowach dwóch osób – Beaty Peplińskiej-Strehlau oraz Katarzyny Wiśniewskiej. Obie zmagały się z brakiem specjalistycznego wsparcia dla swoich niepełnosprawnych dzieci. Ciężko jest zawalczyć o coś dla pojedynczej osoby, dużo łatwiej jest coś zmienić w większej grupie – mówi Przewodnicząca Koła PSOUU

w Elblągu – Nie było łatwo dotrzeć do rodziców innych upośledzonych dzieci – wymagało to dużej determinacji. Zaczęło się od odwiedzania przychodni. W lutym tego samego roku grupa 21 rodziców postanowiła powołać elbląskie koło Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym. Chcieli oni zorganizować dla swoich dzieci wczasy rehabilitacyjne i imprezy kulturalne. Jednym z głównych celów było utworzenie grup i klas integracyjnych, co umożliwiłoby dzieciom korzystanie z ogólnodostępnych przedszkoli i szkół. Dziś można z czystym sumieniem powiedzieć, że wszystkie ówczesne cele, które założyli sobie członkowie stowarzyszenia, udało się zrealizować. I to z nawiązką. Jednym z największych osiągnięć Koła jest to, że obecnie osoby niepełnosprawne i ich rodziny mogą uzyskać wsparcie od dnia narodzin do dorosłości. Powstał cały cykl przebiegu edukacji, rehabilitacji i wsparcia środowiskowego dla osób z niepełnosprawnością intelektualną. Istnieją 4 placówki – każda pełni inną funkcję, wszystkie wzajemnie się uzupełniają.

Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym koło w Elblągu

Dzienne Centrum Aktywności – rozwijanie pasji Dzienne Centrum Aktywności (DCA) to miejsce na rozwój pasji. Osoby z artystyczną duszą mogą kształcić swoje umiejętności uczestnicząc w Klubie Fotograficzno-Dziennikarskim, w zajęciach z ekspresji twórczej, czy terapii. Z myślą o osobach ze sportowym zamiłowaniem, w 2005 roku powołano została sekcja judo dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną. W DCA funkcjonuje również Klub „WODNIAK”, w ramach którego odbywają się zajęcia kajakarskie, pływanie oraz klub „ONI na 5”, gdzie podopieczni poznają techniki szermierki oraz strzelectwa. Odbywają się również treningi piłki nożnej oraz tenisa stołowego.

Ośrodek Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Wychowawczy – rehabilitacja i edukacja dla małych dzieci i młodzieży Osoby do 25 roku życia realizują w ośrodku obowiązek szkolny, korzystają z rehabilitacji ruchowej i rozwijają swoje pasje. Rodziny podopiecznych mogą skorzystać ze wsparcia psychologa, prawnika, pracownika socjalnego. W ramach kontraktu z NFZ podopieczni ośrodka są objęci świadczeniami z zakresu rehabilitacji.

Obszar działalności: Wyrównywanie szans osób z upośledzeniem umysłowym. Miasto: Elbląg Adres: ul. 1 Maja 1 82-300 Elbląg Dane kontaktowe: tel./fax: (55) 233 75 93 e-mail: [email protected] www.elblag.psouu.org.pl Rok założenia: 1992

Środowiskowy Dom Samopomocy – rozwijanie samodzielności młodzieży i dorosłych Wsparcie mogą tam uzyskać osoby w wieku powyżej 16 lat z niepełnosprawnością intelektualną wszystkich stopni. Zadaniem

Miejsce spotkań Domu jest rozwijanie umiejętności osób uczestniczących w zajęciach. Dzięki temu mogą być oni bardziej samodzielni i niezależni. Warsztat Terapii Zajęciowej – od pasji do pracy Osoby niepełnosprawne mają tu możliwość rehabilitacji zawodowej i podjęcia pracy. Uczestnicy mogą kształcić się z zakresu: stolarstwa artystycznego i użytkowego, witrażu, ceramiki, pracy na rzecz gospodarstwa domowego. Nabywają też umiejętności gospodarczo-porządkowych.

Sukcesy Jednym z ważniejszych osiągnięć jest prowadzenie PKP – Pensjonatu Krótkiego Pobytu, który odciąża rodziców w weekendy. Ich dziećmi zajmują się wtedy całodobowo specjaliści. Rodzice mogą odpocząć i zadbać o swoje potrzeby, a ich dzieci uniezależniają się od najbliższych. Istotne było również utworzenie klubu Self-adwokatów – osoby niepełnosprawne stają się rzecznikami własnych spraw. Wielu członków

73 rodzin i profesjonalistów nadal postrzega osoby z niepełnosprawnością intelektualną jak dzieci i nie pozwala im na swobodę w podejmowaniu decyzji, popełnianiu błędów i uczeniu się sprawowania kontroli nad własnym życiem. Self-adwokatura to pomysł stowarzyszenia na drogę do samodzielności. Dobrą praktyką jest także stworzone w ramach jednego z projektów mieszkanie treningowe. Przygotowywano w nim osoby niepełnosprawne do samodzielnego funkcjonowania. Mimo wielu obaw ze strony rodziców, projekt się powiódł. Osoby w wieku od 16 do 40 lat przez kilka dni – tylko pod okiem jednego opiekuna – radziły sobie samodzielnie z obowiązkami życia codziennego. Takie mieszkania treningowe oraz tzw. mieszkalnictwo chronione to metody, które doskonale sprawdzają się w krajach, gdzie pomoc osobie upośledzonej jest o wiele bardziej rozwinięta, m.in. w Szwecji. Takie osoby często są bardzo samodzielne np. raz, dwa razy w tygodniu odwiedza ich pracownik socjalny, który jedynie kontroluje czystość i stan finansów. Osoby niepełnosprawne, które są odpowiednio przystosowane do samodzielnego życia świetnie radzą sobie same. My również chcielibyśmy wprowadzić takie metody. Nie ukrywam, że duże znaczenie ma tutaj otwarte nastawienie władz miasta – przyznaje Przewodnicząca Koła PSOUU Beata Peplińska-Strehlau. Jednak jednym z najważniejszych osiągnięć stowarzyszenia jest zapoczątkowanie integracji osób niepełnosprawnych ze sprawnymi. Udział w sieci daje większe możliwości propagowania tej idei. Kreatywni ludzie mogą się spotkać i zrobić coś pozytywnego w tym mieście – podsumowuje Beata Peplińska-Strehlau. Aleksandra Ławecka

BUDOWANIE MOSTÓW

PRACUJĄCY Z MŁODZIEŻĄ – Stowarzyszenie na rzecz młodzieży w Braniewie

Stowarzyszenie na Rzecz Młodzieży

W poszukiwaniu kreatywnej młodzieży w Braniewie Do powstania pierwszego projektu stowarzyszenia przyczyniła się chęć odnalezienia w Braniewie kreatywnej młodzieży, a nawet, jak mówi sama Prezes: chęć przekonania samej siebie, że taka młodzież w Braniewie istnieje i ma się dobrze. Wiele organizacji powstaje dzięki inspiracji i wsparciu innych. Właśnie tak, przy współpracy ze stowarzyszeniem „Tratwa” i olsztyńskim Centrum Inicjatyw Pozarządowych, Małgorzata Dębicka postanowiła założyć stowarzyszenie. Inspiracją było włączenie nowo powstającej organizacji w Projekt „Stay or get away”, który umożliwiał wyjazdy młodzieżowe do Niemiec i Danii. Tak zaczęła się historia Stowarzyszenia na Rzecz Młodzieży w Braniewie.

Głupie blondynki i puls ulicy Sztandarowymi projektami organizacji są „Głupie Blondynki” i „Puls Ulicy”. Pierwszy projekt dotyczył tematyki stereotypów. Przewidywano, że temat ten może się wydać mało interesujący dla młodych. Wabikiem miały więc być elementy teatru i kuglarstwa: piłeczki tenisowe zawieszone na 30-centymetrowych łańcuchach, kije, których obydwa końce zawinięte były w szmatki, oraz półtorametrowe konstrukcje

Obszar działalności: Wyrównywanie szans młodzieży. Miasto: Braniewo Adres: ul.Wiejska 2 14-500 Braniewo Dane kontaktowe: tel./fax: (55) 243 23 50 tel. 509 037 664 e-mail: [email protected] https://www.facebook.com/pages/ Stowarzyszenie-na-Rzecz-Młodzieży-wBraniewie/187603537970853 Rok założenia: 2005 drewniane. Jak magnes działało też prowokacyjne hasło projektu: „Głupie Blondynki – czyli jak nie dać się stereotypom”. Warsztaty odbywały się w niezwykłym miejscu: Kaczym Bagnie – Miejscu Inicjatyw Pozytywnych. Udostępniło ono swoją przestrzeń na organizację warsztatów. Wyjazd ten jest wspominany przez

Budowanie mostów

75 PLATFORMA WSPÓŁPRACY – Spinacz Spinacz ludzi, pomysłów, działań, idei Nazwę Centrum Wolontariatu Spinacz wymyślili sami wolontariusze. Pytanie: „Jak się mamy nazywać?” pojawiło się około lutego 2008 roku. Spośród wielu propozycji, aktualna nazwa przekonała wszystkich, ponieważ niosła ze sobą również przekaz misji: „Spinamy ludzi, pomysły, działania, idee i łączymy”. I tak też zostało.

Spięcie w mieście

Naładuj się z ATOMAmi uczestników najmilej z całego projektu. Dlaczego? Z bliżej niezidentyfikowanych powodów, które można określić jako bijącą w Kaczym Bagnie pozytywną atmosferę. To właśnie tam powstała projekcja przedstawienia „O tej, która nie chciała czekać” – wydarzenie wieńczące projekt. Zachęceni sukcesem „Głupiej Blondynki” z pokładami determinacji nabytymi w Kaczym Bagnie ruszyli do działania z „Pulsem Ulicy”. Projekt był okazją do spotkania młodych z kulturą hip-hopu i jej elementami w trakcie warsztatów: Beatbox – naśladowanie dźwięków instrumentów muzycznych, takich jak perkusja, bas, gitara, trąbka, za pomocą narządów mowy; Bboying – Braekdance, który wykształcił się na ulicach i służył do rywalizowania między osiedlowymi gangami zamiast strzelanin i bójek oraz Graffiti – sztuka malowania znana każdemu. Zwieńczeniem działań był koncert zespołu W.E.N.A i stworzone na ścianie Zespołu Szkół Budowlanych (miejscu siedziby stowarzyszenia) graffiti.

Młodzież uczestnicząca w spotkaniach w ramach Sieci zawsze wracała z nich podbudowana i naładowana – tak o uczestnictwie w Sieci ATOMY mówi Prezes stowarzyszenia. Inspiracja ATOMowa sprawiła, że w ostatnich dniach sierpnia 2012 roku stowarzyszenie było organizatorem Zlotu organizacji ze swojego subregionu na wzór spotkań ATOMowych. Jednak nie jest to miejsce jedynie dla młodych. Stowarzyszenie jest o tyle ciekawe, że „skupia dwie grupy społeczne: z jednej strony nauczycieli, pedagogów, animatorów z drugiej: młodzież” – mówi Paweł Kulasiewicz, animator subregionu Elbląg. Prowadzone są także własne szkoły animatorów, więc kadra pracująca z młodzieżą ciągle zwiększa swoje kompetencje. Czy są młodzi kreatywni w Braniewie? Tak! Co więcej, są też kreatywni pracujący z młodzieżą, którzy potrafią wesprzeć w działaniach i zainspirować do aktywności. Adrian Pabijański

Spinacz od początku był grupą nieformalną. Zaczęło się od organizowania przez Martę i jej koleżanki wolontariatu w Klubie Integracji Społecznej (KIS) w Olsztynie. KIS dawał podstawę merytoryczną, stanowił miejsce spotkań osób, które w rezultacie współpracy skonsultowały pomysł na projekt w Centrum Organizacji Pozarządowych. Tak doszło do spotkania założycielskiego. Dodatkowo pomogła możliwość uczestnictwa Marty w długim cyklu szkoleniowym Centrum Wolontariatu w Warszawie, na którym otrzymała wiele praktycznych informacji wyjaśniających zasady funkcjonowania centrum. Działalność rozpoczął przy Związku Stowarzyszeń „Razem w Olsztynie”, dzięki czemu mógł korzystać z osobowości prawnej Związku. Na pierwsze oficjalne spotkanie zostały zaproszone władze miasta i zainteresowani, którzy stawili się liczną grupą. To dało założycielom energetycznego kopa do dalszych działań i wiarę w to, że to Spinacz może wprowadzić zmianę. Zgodnie ze swoją misją, Spinacz szybko stał się pewnego rodzaju pomostem pomiędzy instytucjami a organizacjami pozarządowymi. Ostatecznie stał się międzysektorowym centrum, efektem porozumienia między Związkiem Stowarzyszeń „Razem

Olsztyńskie Centrum Wolontariatu SPINACZ

działające przy Związku Stowarzyszeń Razem w Olsztynie

Obszar działalności: Wsparcie osób zainteresowanych pracą wolontariacką oraz organizacji w aspekcie angażowania wolontariuszy. Miasto: Olsztyn Adres: ul. T. Szewczenki 1 10-247 Olsztyn Dane kontaktowe: tel. 721 843 558 e-mail: [email protected] www.ocop.olsztyn.pl/spinacz/ Rok założenia: 2009 w Olsztynie”, a Miejskim Zespołem Profilaktyki i Terapii Uzależnień (MZPiTU). W ciągu dwóch pierwszych lat zrealizowano 3 projekty, które zakończyły się sukcesem. Wszystkie projekty zostały z powodzeniem zamknięte i rozliczone, a grupa skupiona w Spinaczu odcisnęła dzięki nim głęboki ślad w mieście.

Współpraca w Sieci Spinacz jest dowodem na to, że skoordynowane działania kilku instytucji mogą przynieść wymierne efekty. Dlatego gdy pojawiła się okazja dołączenia do Sieci ATOMY, nie było chwili zastanowienia. Formalnie, ze względu na brak osobowości prawnej,

Budowanie mostów wspierany jest przez Związek Stowarzyszeń RAZEM – członka Sieci ATOMY. Spinacz stał się marką rozpoznawalną w mieście, a dwa pierwsze lata działalności zbudowały mocny, pewny i stały fundament do działalności. Ważni byli ludzie, którzy z pozytywnym zapałem i z energią dążyli do celu. Organizacja, która zaczynała od zaledwie kilkunastu osób, z czasem powiększyła liczbę członków. Do dziś Spinacz jest w Sieci źródłem wiedzy i dobrych praktyk z zakresu pracy z młodzieżą i budowania mostów. Adrian Pabijański

ZE WSZYSTKIMI i DLA WSZYSTKICH – Partnerstwo Sztuk Sztuka łączy ludzi Osoby sprawne i niepełnosprawne, młodzież, seniorzy – wszyscy znajdą dla siebie

77 miejsce w Stowarzyszeniu Partnerstwo Sztuk w Gołdapi. Okazuje się, że nie tylko muzyka łączy pokolenia. Jak dowodzą doświadczenia organizacji, łączy też taniec, teatr i sport.

Ze wszystkimi Partnerstwo Sztuk powstało na bazie grupy inicjatywnej składającej się z grupy wolontariuszy (osób pełnosprawnych i upośledzonych umysłowo). „Organizacja posiada matkę i ojca”– śmieje się założycielka stowarzyszenia Dorota Łasica. – Ja jestem matką, a Mirosław Bobrowski jest ojcem założycielem i prezesem Stowarzyszenia. Celem stowarzyszenia jest podejmowanie oraz wspieranie inicjatyw kulturalnych, społecznych, gospodarczych i naukowych służących rozwojowi młodzieży (pełnosprawnej i niepełnosprawnej) szczególnie w dziedzinie tańca, teatru i turystyki. Wszyscy pracują w ramach wolontariatu. W działalności organizacji pomaga prowadzenie centrum wolontariatu. Można powiedzieć, że jest to biuro pośrednictwa pracy dla wolontariuszy. Z organizacją

współpracuje pięć szkolnych klubów wolontariusza, dwie świetlice i biblioteka. Moim zdaniem jednym z najważniejszych osiągnięć stowarzyszenia jest to, że dzięki wielu projektom jak i innym działaniom gołdapska młodzież nabyła umiejętności, których nie miałaby szans zdobyć w naszym małym mieście”. – opowiada Anna Dudko, wolontariuszka – „Często te właśnie umiejętności są wykorzystane w dalszej pracy na rzecz stowarzyszenia np. wolontariusze uczą się pewnych rzeczy po to, żeby później podzielić się tym z osobami niepełnosprawnymi. Wolontariusze zauważają, że podejście społeczeństwa do osób niepełnosprawnych się zmienia. Są one bardziej akceptowane. Zdaniem wolontariuszki wynika to z tego, że ludzie mają coraz więcej kontaktu z osobami niepełnosprawnymi, dzięki działalności organizacji takich jak Partnerstwo Sztuk. Stowarzyszenie prowadzi również działania na rzecz seniorów oraz współpracy międzynarodowej z organizacjami pozarządowymi w miejscowości Gusiew, która

Stowarzyszenie Partnerstwo Sztuk w Gołdapi

Obszar działalności: Wspieranie rozwoju młodzieży szczególnie w dziedzinie teatru, tańca i turystyki, pomoc społeczna, działalność na rzecz osób niepełnosprawnych. Miasto: Gołdap Adres: ul. Krótka 2 19-500 Gołdap Dane kontaktowe: tel. 605 740 924, 691 676 329 e-mail: [email protected] www.partnerstwosztuk.pl Rok założenia: 2003

Budowanie mostów znajduje się w Obwodzie Kaliningradzkim. Oni potrzebują od nas wsparcia, a my zdobywamy wiele doświadczeń – mówi Dorota Łasica, założycielka stowarzyszenia i koordynatorka centrum wolontariatu. Prezes stowarzyszenia minimum raz w miesiącu odwiedza zagranicznych partnerów i służy im dobrą radą oraz doświadczeniem.

Sztafeta pięciu jedenastek Ogromnym osiągnięciem było zorganizowanie sztafety, która odbyła się w 20 miejscowościach w Polsce, a nawet za granicą. Głównym pomysłodawcą i inicjatorem było Stowarzyszenie Partnerstwo Sztuk. – Sztafeta 11.11.11.11.11 to promocja wolontariatu jako nowoczesnej formy patriotyzm; to hołd ludziom, którzy pomagając innym, pracując społecznie zmieniają nasze małe ojczyzny w miejsca, w których żyje się lepiej, barwniej, ciekawiej… Chcieliśmy uczcić Europejski Rok Wolontariatu i Dzień Niepodległości 2011. Tu nie chodzi o rywalizację, ale o radość z bycia razem. Pałeczkę zamieniliśmy na biało-czerwone serce. – opowiada koordynatorka Centrum wolontariatu.

W partnerstwie z ATOMAMI Stowarzyszenie korzysta ze szkoleń organizowanych przez sieć ATOMY, wolontariusze chętnie uczestniczą też w różnorodnych formach integracji – głównie zlotach. Chcielibyśmy, żeby sieć się nie zmieniała i zajmowała się tym, co do tej pory. To duże osiągnięcie, że udało się zintegrować młodzież z całego województwa warmińsko-mazurskiego – przyznaje założycielka stowarzyszenia. Jak wiadomo Sieć ATOMY ma skupiać ludzi aktywnie działających i dzięki niej możemy teraz szukać partnerów nie tylko w naszym mieście – mówi jedna z wolontariuszek. Miałam przyjemność uczestniczyć w zlocie w Elblągu. Wieczorne, długie rozmowy z innymi uczestnikami zlotu dały obraz, jak pracują inne organizacje w innych miastach, co też jest zawsze cenna wiedzą, bo

79 można „podpatrzeć” pewne pomysły, porównać swoje osiągnięcia do osiągnięć innych – podsumowuje Anna Dudko, wolontariuszka. Aleksandra Ławecka

PRACA Z MŁODZIEŻĄ Z DUŻYM BAGAŻEM – Towarzystwo Przyjaciół Dzieci w Morągu Bez etykiet – o narzędziach pracy z młodzieżą w dużym bagażem Morąskie Towarzystwo Przyjaciół Dzieci (TPD) od trzech lat prowadzi Młodzieżowy Klub Integracji Społecznej (MKIS), w którym edukacja nieformalna i animacja są podstawowymi formami pracy z młodzieżą w Klubie. Uczestnikami MKIS jest młodzież ucząca się w wieku 15–19 lat, mająca różnego rodzaju problemy, posiadająca często duży bagaż nie zawsze dobrych doświadczeń życiowych. Wszyscy pochodzą z rodzin o niskim statusie materialnym. Trzy czwarte uczestników pochodzi z rodzin niepełnych, a w prawie połowie rodzin występuje problem alkoholowy. Dziewięćdziesiąt procent uczestników eksperymentowało z różnego rodzaju używkami. Często sprawiają problemy w szkole (średnia ocen uczestników wynosi 2,4). Jedna trzecia z nich weszła w konflikt z prawem, z czego połowa ma kuratora. Większość z nich postrzegana jest jako młodzież bez szans, w którą nie warto inwestować. Praca z taką młodzieżą była dużym wyzwaniem dla TPD i po prawie trzech latach pracy można powiedzieć, że prowadzona jest z sukcesem. Nie znaczy to jednak, że w odniesieniu do każdego uczestnika odnieśliśmy sukces, były też porażki. Jakie więc metody pracy miały wpływ na powodzenie przyjętych działań?

Metody pracy – poza schematem Podczas wakacyjnych wyjazdów zaobserwowano, że młodzież „problemową” nie interesują zajęcia dla „grzecznych dzieci”, jak to sami określali. Żadne rysowanie, śpiewanie, zajęcia edukacyjne nie wchodziły w grę. Atrakcyjne były dla nich zajęcia wymagające wysiłku, kreatywności i wyzwalające energię. Spacer po Krupówkach nie był interesujący, ale wejście na Babią Górę owszem; poznawanie historii danego regionu – nie, ale już przygotowywanie własnej interpretacji legendy – tak. Widać było, iż motywuje ich pragnienie, bycia ważnym, zdobycie prestiżu, a w rezultacie osiągnięcia pozytywnego wizerunku samego siebie. Na bazie doświadczeń z obozów opracowano ofertę ciekawych zajęć, która miała przyciągnąć do Klubu młodzież sprawiającą problemy opiekuńczo-wychowawcze. Zajęcia zupełnie różniły się od tych, jakie dotychczas dostępne były w mieście. Zaproponowano między innymi warsztaty tańca z ogniem, gry na bębnach afrykańskich, zajęć multimedialnych. Nie wszyscy chętnie i od razu dołączyli do Klubu. Zaczęło się od grupy młodzieży, która wyjeżdżała z TPD na kolonie i obozy. Za nimi przyszli ich koledzy. Czasami było tak, że kolega uczestnika potrzebował roku czasu na wejście do Klubu; czekał pod drzwiami na znajomego, aż ten skończy zajęcia, ale nie wszedł do środka uważając, że to „nie dla niego”. Każdy z uczestników Klubu ma opracowany przez zespół Klubu indywidualny plan pracy. Zawiera on diagnozę oraz określa ilość zajęć z poszczególnymi specjalistami, a także formy i metody pracy z uczestnikiem. Dla młodzieży najważniejsze są zajęcia dodatkowe oraz te w kołach zainteresowań, jednak aby móc brać w nich udział młodzież musi uczęszczać na zajęcia ze specjalistami. Istotną rolę w modelu odgrywają pracownicy MKISu. Są to osoby wykształcone,

Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Odział Okręgowy w Morągu

Obszar działalności: Wyrównywanie szans życiowych, wspieranie i rozwój dzieci. Miasto: Morąg Adres: Plac Jana Pawła II 1 14-300 Morąg Dane kontaktowe: tel. (89) 757 63 60 e-mail: [email protected] www.tpdmorag.org.pl Rok założenia: 1992 mające teoretyczne przygotowanie do pełnionych funkcji, a przede wszystkim posiadający pasję oraz umiejętności do pracy z młodzieżą trudną. W takiej pracy nie jest możliwe wyznaczenie granic pracy (jej rozpoczęcia ani zakończenia).

Fireshow jako narzędzie pracy Największym zainteresowaniem cieszą się zajęcia z tańca z ogniem. Początkowo młodzież zajmowały tylko kwestie techniczne związane z obracaniem poikami, wachlarzami, kijami, i iskrownikami. Z czasem zaczęli łączyć pokazy ogniowe z elementami tańca, akrobatyki i teatru, i opracowywać całe układy choreograficzne. Pokazy przygotowywane przez młodzież stawały się coraz bardziej doskonałe. Z czasem zaczęły przedstawiać konkretną historię i zmuszały

Budowanie mostów

do zamiany dotychczasowych czarnych „służbowych” strojów na starannie dobrane do granej postaci kostiumy. Młodzież zapragnęła więcej i założyła grupę tańca z ogniem FIRE PROUD. Zajęcia traktowane przez młodzież jako forma zabawy bezwiednie wyrobiły w nich pożądane społecznie cechy, takie jak cierpliwość, dokładność, systematyczność, odpowiedzialność, zdolność kontaktowania się i wczuwania się, poczucie własnej wartości i pewności siebie oraz umiejętność samooceny i samokontroli. Czasem aż trudno było uwierzyć podczas treningu, że to ta sama osoba, której trudno na lekcji wytrzymać 45 minut. Wyjazdy na występy poza Morąg, do miejscowości w których nie są znani, znacznie podniosły poczucie ich własnej wartości. Młodzież czuła się w takich momentach ważna i znacząca.

81

Wciąganie w działanie Obserwując pozytywne efekty uczestnictwa młodzieży w pokazach tańca z ogniem animator Klubu zaczął włączać ich w działalność animacyjną. To był strzał w dziesiątkę. Młodzież całkowicie przyjęła tę formę aktywności i zaczęła organizować wyjazdy animacyjne. Podczas organizacji takiego wyjazdu pierwszym krokiem jest wspólny wybór miejscowości, poznawanie jej zasobów, rozkładu, znaczących postaci (np. sołtys, świetlicowa). Następnie, przedstawiana jest propozycja przebiegu animacji i pozyskiwana zgoda na przygotowanie akcji animacyjnej w konkretnym miejscu. W oparciu o uzyskane dane o mieszkańcach, młodzież przygotowuje program wyjazdu oraz ulotki i plakaty. W dniu wydarzenia młodzi zaczynają od przemarszu

po wsi, rozwieszenia plakatów i rozdawania ulotek zapraszających dużych i małych mieszkańców. Reakcja mieszkańców jest różna, jednak najczęściej z ciekawości wychodzą z domów. Z początku w zabawę dają się wciągnąć tylko dzieci, potem coraz starsi, aż w końcu wszyscy dobrze się bawią. Zawsze na koniec jest pytanie: kiedy znowu przyjedziecie? Obserwując młodzież podczas wyjazdów animacyjnych można zauważyć, że w środowisku, gdzie nie ciąży na nich etykieta rozrabiaki i chuligana, młodzi ludzie czują się bardzo dobrze. Zachowują się jak młodzież dobrze ułożona, nie sprawiająca problemów. Są podziwiani za umiejętności, czują się ważni i dowartościowani. Dopiero po takich wyjazdach, gdy już są pewni siebie, decydują się na ich występ w swoim środowisku. Wiemy, że poradzą sobie nie tylko z pokazem, ale także z ciążącymi nad nimi etykietami – mówi Krystyna Sałak. Model pracy proponowany przez TPD w Morągu stanowi dobrą praktykę w pracy z młodzieżą z trudnymi doświadczeniami. Owoce współpracy z podopiecznymi można było zaobserwować w listopadzie 2012 r. podczas Zlotu ATOMów w Morągu. Wychowankowie MKIS zorganizowali wówczas Szkołę Magii i Czarodziejstwa: przygotowali odpowiedni wystrój (wraz z elementami wizualno-dźwiękowymi), opracowali zajęcia, a nawet zajęli się organizacją posiłków. Sami stali się animatorami, z których wiedzy mogą czerpać inni członkowie Sieci. Model pracy z młodzieżą dotkniętą szeregiem deficytów rozwojowych, emocjonalnych i zaburzeń zachowania, a przy tym nierzadko zagubioną we współczesnym, szybko zmieniającym się świecie, stosowany przez TPD jest być może niedoskonały, ale myślę, że na pewno godny uwagi i powielenia – mówi Krystyna Sałak. Krystyna Sałak

Grupa nieformalna Error – Młodzi Animatorzy Od ponad roku aktywnie działa nieformalna grupa młodych animatorów. Wyłoniła się ona, po części, z Młodzieżowego Klubu Integracji Społecznej „Ul” i, po części, ze Szkoły Młodzieżowych Animatorów Warmii i Mazur. Każdy z członków wstępował do grupy już ze sporym doświadczeniem. Obecnie grupa reprezentowana jest przez Okręgowy Oddział Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Morągu. Umiejętności nabyte w Miejscu Inicjatyw Pozytywnych Grupa nieformalna

Error Morąg

reprezentowana przez Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Odział Okręgowy w Morągu

Obszar działalności: Aktywizacja młodzieży, integracja, animacja społeczna. Miasto: Morąg Adres: ul. Plac Jana Pawła II 1 14-300 Morąg Dane kontaktowe: tel. 516 089 621, 798 748 253 e-mail: [email protected] www.facebook.com/ErrorMlodziAnimatorzy Rok założenia: 2011

Budowanie mostów w Kaczym Bagnie oraz na innych wyjazdach animacyjnych, stały się cennym źródłem inspiracji i motorem działania młodych animatorów. Postanowili dzielić się zdobytą wiedzą i swoją postawą zachęcać i motywować innych ludzi do działania. Grupa liczy dziesięć osób. Przyznają się do tego, że nie są nieomylni, podobnie jak każdy z nas, ale także podkreślają, że z popełnionych błędów, potrafią wyciągnąć wnioski. Prowadzą szereg działań, wykorzystując różne metody animacji społecznej. Warsztaty teatralne, bębniarskie, plastyczne, to tylko namiastka ich aktywności. Stawiają na integrację oraz zarażanie dobrym humorem, nawet w te szare dni! Monika Szenfer

83 WYCHOWYWANIE W DUCHU WARTOŚCI – Związek Harcerstwa Polskiego, Hufiec Elbląg Na słowie harcerza polegaj jak na Zawiszy Związek Harcerstwa Polskiego (ZHP) to największa organizacja harcerska w Polsce. Jest wychowawczym, patriotycznym, dobrowolnym i samorządnym stowarzyszeniem otwartym dla wszystkich. Misją Związku Harcerstwa Polskiego jest wychowywanie młodego człowieka. Na terenie Elbląga i okolic, tą misję realizuje Hufiec Elbląg.

Praca nad przyszłością Chorągiew Warmińsko-Mazurska, Hufiec Elbląg ZHP

Obszar działalności: Wychowywanie dzieci i młodzieży, wsparcie społeczności lokalnej. Miasto: Elbląg Adres: ul. Portowa 2 82-300 Elbląg Dane kontaktowe: tel. (55) 642 77 10, 793 610 882 e-mail: [email protected] www.elblag.zhp.pl Rok założenia: 1946

Hufiec Elbląg im. Mikołaja Kopernika jest oddziałem terytorialnym Chorągwi Warmińsko-Mazurskiej Związku Harcerstwa Polskiego. Swoją działalnością obejmuje teren Elbląga oraz 5 pobliskich gmin: Elbląg, Milejewo, Tolkmicko, Gronowo Elbląskie i Pasłęk. Zrzesza ponad 500 zuchów, harcerzy, harcerzy starszych, wędrowników oraz instruktorów. Proces wychowania w ZHP oparty jest na Prawie i Przyrzeczeniu harcerskim. Każdy z polskich skautów składając Przyrzeczenie zobowiązuje się do ciągłej pracy nas sobą, kształtowania osobowości. Trafiłam tam [do ZHP] jako zuch, gdy miałam 7 lat, przeszłam całą ścieżkę rozwoju w ZHP. Jak byłam mała to uczestniczyłam w zajęciach i czerpałam z tego co inni dla mnie przygotowali. Później sama chciałam być zastępową czy drużynową. I tak po każdym szczebelku doszłam do władz hufca. Zarządzam ofertą dla dzieci i młodzieży – opowiada pwd. Anna Śledzińska, członkini komendy ZHP Hufiec Elbląg. Zuchy, to najmłodsi członkowie ZHP (mają po 7 lat). Dla nich wszystko jest

Budowanie mostów

nowe i fascynujące. Do organizacji trafiają w szkole podstawowej, z zapałem zdobywają sprawności czy gwiazdki. Harcerstwo jest naprawdę OK. W tym roku po raz pierwszy pojadę ze swoją gromadą na kolonię zuchową – mówi Igor – Jak będę starszy, to zostanę harcerzem i tak będzie do 13 roku życia. Później, Igor zostanie harcerzem starszym, a następnie wędrownikiem. ZHP to ponad 10 tysięcy instruktorówwychowawców, którzy działają społecznie. W harcerstwie nabywamy umiejętności, które przydają się nam na co dzień, na przykład odbywamy kurs pierwszej pomocy. Dzięki niemu wiem, że mogę komuś uratować życie – mówi Asia, lat 25. Harcerstwo już nie kojarzy się „z osobami biegającymi po lesie w krótkich spodenkach – mówi druh Damian, lat 20. Teraz moja rodzina, znajomi wiedzą, że harcerstwo pozwala mi realizować swoje pasje i marzenia. Potrafię zarządzać grupą, jestem kreatywny, brałem udział w wielu szkoleniach, które w przyszłości wzbogacą moje CV.

Zawsze tam, gdzie potrzebna jest pomoc Hufiec Elbląg ZHP na stałe wpisał się w historię naszego miasta – mówi Marta Sambor, zastępca komendanta ds. organizacyjnych – Jesteśmy organizatorami wielu elbląskich inicjatyw. To dzięki nam od ponad

85 30 lat organizowany jest „Festyn w krainie króla Piegusa”, jedyny w Polsce festyn skierowany do dzieci i organizowany przez nich samych! Udało nam się odmłodzić Święto Flagi, które obchodzimy 2 maja. Z tej okazji zorganizowano happening. Ulicami Elbląga przeszła 50-metrowa flaga Polski, a dla dzieci i młodzieży zorganizowano gry i zabawy. W ramach obchodów Święta Niepodległości udało się zorganizować grę miejską, która pozwoliła na bliższe poznanie naszej małej ojczyzny – Elbląga. W ostatniej edycji tego wydarzenia wzięło udział ponad 200 osób z miasta i okolic. To właśnie dzięki harcerzom do elbląskich domów trafia Betlejemskie Światło Pokoju, które ma być symbolem jedności, miłości i spokoju.

Hufiec Elbląg w Sieci Organizacji Młodzieżowych ATOMY ZHP jest na tyle dużą organizacją, że sama w sobie jest siecią. ATOMY są nieocenionym źródłem alternatywnych możliwości szkolenia oraz poznawania nowych form pracy z młodzieżą. Uczestnicząc w Sieci otrzymujemy możliwość poznania nowych organizacji, nowych form pracy z młodzieżą i możliwość nauczania oraz przekazywania tego co my już praktykujemy i czego doświadczamy – opowiada Ewelina Dżugan, członkini komendy ds. wizerunku. Jednak sama Sieć także może czerpać z Hufca: Dysponujemy bazą noclegową, ścianką wspinaczkową, którą można przewieźć, mamy swoją przystań jachtową i jachty, więc jeżeli któraś z organizacji chciałaby zorganizować naukę żeglowania, to my możemy w tym pomóc – opowiada Ewelina. Chcemy też być na bieżąco z tym jak wygląda praca z władzami regionu, być częścią tworzonej polityki młodzieżowej – dopowiada Marta. Laura Murkowska / Ewelina Dżugan

Metoda

ROZWÓJ PRZEZ WOLONTARIAT  – Ełckie Stowarzyszenie Studentów i Absolwentów

Ełckie Stowarzyszenie Studentów i Absolwentów ESSA

ESSA: Energia Studentów = Społeczna Aktywność Przyglądając się młodym ludziom skupionym w ESSA można odnieść wrażenie, że ich doba ma więcej niż 24 godziny. Jak można robić tak wiele rzeczy na raz? Studia, działalność społeczna. Nie mówiąc już o chwili na własne przyjemności. Dla członków Ełckiego Stowarzyszenia Studentów i Absolwentów (ESSA) nie ma rzeczy niemożliwych! A czas spędzany wspólnie z pozostałymi członkami organizacji to czysta przyjemność.

Zaczęło się od juwenaliów… Pomysł na założenie Ełckiego Stowarzyszenia Studentów i Absolwentów zrodził się wśród członków samorządów studenckich trzech ełckich uczelni: Wyższej Szkoły Zarządzania i Finansów, Wyższej Szkoły Gospodarczej oraz Studiów Bałtyckich, wydziału zamiejscowego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Ich motto było proste: „studia to nie tylko nauka, ale też zabawa”. Pierwszym wspólnie zorganizowanym przedsięwzięciem była organizacja ogólnouczelnianych juwenaliów w 2007 roku. Dzięki połączeniu sił łatwiej było pozyskać środki. Pierwsze fundusze udało się otrzymać z Urzędu Miasta w Ełku, a juwenalia na stałe wpisały się w grafik kulturalnych imprez miasta.

Obszar działalności: Aktywizacja środowiska studenckiego do działalności społecznej. Miasto: Ełk Adres: ul. Matki Teresy z Kalkuty 6/17 19-300 Ełk Dane kontaktowe: tel. 692 716 413 e-mail: [email protected] www.facebook.com/pages/ ESSA-Ełckie-Stowarzyszenie-Studentówi-Absolwentów/221850611178379 Rok założenia: 2009

Pamiętają o potrzebujących, nie zapominają o dobrej zabawie! Jeszcze w tym samym roku ESSA zorganizowało akcję na rzecz najmłodszych: „Pluszak od studenta”. Kolorowe maskotki były zbierane zarówno wśród studentów jak i kadry dydaktycznej. Dzięki zaangażowaniu żaków uśmiech pojawił się na twarzach

Metoda

najbardziej potrzebujących maluchów. Pomoc dzieciom przyniosła wiele satysfakcji. Członkowie stowarzyszenia organizowali też na terenie uczelni seanse filmowe dla podopiecznych domu dziecka. Doskonałym pomysłem okazały się obozy adaptacyjne dla świeżo upieczonych studentów. Podczas wyjazdów „nowi” mogli zintegrować się ze starszymi kolegami

87 i koleżankami. Mieli również okazję z pierwszej ręki dowiedzieć się jak naprawdę wygląda życie studenckie. Jednym z najbardziej efektywnych działań okazał się projekt, który zakładał organizację szkoleń na temat animacji czasu wolnego. Uczestnicy poznali wiele alternatywnych i konstruktywnych sposobów spędzania wolnego czasu, nauczyli się animować grupy młodzieżowe. Dzięki temu wyłonili się liderzy, którzy obecnie pracują jako tzw. streetworkerzy, czyli osoby pracujące z trudną młodzieżą w ich naturalnym środowisku: na ulicach. Do zadań streetworkerów należy również wskazywanie ścieżek rozwoju, które mogą skierować życie „wychowanków ulicy” na właściwe tory. Obecnie ważną inicjatywą ESSA jest prowadzenie „Wolontariackiego Ośrodka Wsparcia”. Szkolimy nowych wolontariuszy, promujemy wolontariat. Osoby, które się do nas zgłaszają otrzymują informację na temat możliwości działania. Naszym

zadaniem jest je odpowiednio ukierunkować – mówi Patrycja Łapińska, Prezes stowarzyszenia ESSA. Najnowszy pomysł wolontariuszy to akcja „Nowe życie starym rzeczom”. Rzeczy, które ktoś uzna za nieprzydatne mogą poprawić jakość życia osobom bezdomnym, przebywającym w noclegowniach. Ciepłe ubrania mogą nawet uratować komuś życie. Trwają prace nad filmem promującym zbiórkę dla bezdomnych. Film będzie miał bardzo oryginalną formę, bo stworzymy go techniką poklatkową – dodaje Patrycja – Technika ta daje wiele możliwości. Przedmioty mogą się same poruszać, a ludzie potrafią dzięki niej latać…

SIEĆ ATOMY – więcej kontaktów, więcej możliwości Członkowie ESSA przyznają, że są fanami sieciowania. To właśnie dzięki otwartości na nowych ludzi powstało stowarzyszenie. Sieć umożliwia im wymianę doświadczeń, udział w cennych warsztatach i wizytach studyjnych. Ważne jest też wsparcie doradcze jakie otrzymują. W dzisiejszych czasach najważniejsza jest informacja, a dzięki członkostwu w sieci na bieżąco otrzymuje się informacje o grantach dla organizacji i o najciekawszych inicjatywach w regionie. Każdy może przyjść na spotkania ESSA. Spotkania nie trwają już tyle, co za czasów studenckich – teraz są krótkie, konkretne i na temat. Na koniec wszyscy dzielą się zadaniami. Członkowie stowarzyszenia założyli już rodziny, pracują – ale zawsze znajdą czas na wolontariat. Nawet osoby, które mieszkają teraz za granicą pomagają ile mogą np. tworząc plakaty, ulotki. Stowarzyszenie jest już mniej związane ze społecznością akademicką. Działania nadal mają charakter akcyjny, ale ich zasięg jest znacznie większy niż na początku. Aleksandra Ławecka

STREETWORKING – Stowarzyszenie Aletrnatywa Alternatywa na ulicach Alternatywę można znaleźć w Ełku, a dokładniej na jego ulicach. Członkowie organizacji od kilku lat zajmują się streetworkingiem. Głównym celem Alternatywy jest szeroko pojęta profilaktyka dzieci, młodzieży i ich rodzin. Dlatego w stowarzyszeniu skupione są osoby działające w tym obszarze: pedagodzy, animatorzy, nauczyciele, psycholodzy, terapeuci, profilaktycy, samorządowcy. Od początku działalności ich celem jest dotarcie do dzieci i młodzieży zagrożonej patologiami i niedostosowaniem społecznym, wywodzącą się z najuboższych środowisk.

Stowarzyszenie Ełcka Grupa Animacji i Pedagogiki Społecznej ALTERNATYWA

Obszar działalności: Streetworking, edukacja, wychowanie młodzieży. Miasto: Ełk Adres: ul. Adama Mickiewicza 32/13 19-300 Ełk Dane kontaktowe: tel. 604 605 791 e-mail: [email protected] Rok założenia: 2010

Metoda

89

Zaczęli od szansy

Streetworker – pedagog ulicy

Wszystko zaczęło się w 1999 roku. W ramach Miejskiego Programu Profilaktycznego stworzony został projekt streetworkerski „Daj mi szansę, ja też potrafię”. Na początku pracowały w nim dwie osoby, po kilku miesiącach było ich dziesięcioro. Pracowali głównie w starej części miasta oraz na osiedlach skupiających (tzw. blokowiskach), wszędzie tam gdzie po wstępnej diagnozie ustalili, że jest taka potrzeba. W 2000 roku założyliśmy stowarzyszenie Alternatywa, aby zwiększyć możliwości funkcjonowania, tworzyć projekty, pozyskiwać środki na ich realizację – mówią jednogłośnie.

Nasze działania kierujemy do najbardziej marginalizowanych i społecznie zaniedbanych dzieci pochodzących z rodzin dysfunkcyjnych, w których najczęściej występuje cały zespół problemów – mówi Wiktor Kurczak z Alternatywy. Na te problemy nakłada się wpływ najbliższego otoczenia, w którym funkcjonują dzieci – problemy dzielnic zwanych często „dzielnicami biedy, dzielnicami patologii”, gdzie ulokowane są skupiska mieszkań socjalnych i gdzie nawarstwiają się problemy społeczne. Dzieci takie nie korzystają z oferty zajęć pozaszkolnych prowadzonych w stacjonarnych świetlicach środowiskowych i domach kultury – podsumowuje. Zadaniem streetworkera jest przede wszystkim nawiązać z nimi kontakt na terenie, gdzie młodzi spędzają większość czasu. Są to między innymi ulice, piwnice, bramy, skwery. Kolejny krok to zyskanie zaufania, a później utrzymanie pozytywnej relacji poprzez stałą, regularną obecność na dzielnicy i organizacje wolnego czasu. Ponadto streetworkerzy udostępniają wykluczonym dzieciom miejsca, które dotąd były dla nich jak marzenie – są to między innymi baseny, kina, hale sportowe, ciekawe miejsca w okolicy. Osoby pracujące z uliczną młodzieżą dają jej możliwość realizacji własnych pomysłów w formie projektów (artystycznych, czy obywatelskich). Dzieci wykorzystują swą energię konstruktywnie, uczą się współpracy, mają kontakt z profesjonalistami w danej dziedzinie. Dzięki temu podnoszą samoocenę i poczucie własnej wartości. Dzięki pracy pedagogów ulicznych często udaje się uchronić te dzieci przed popełnianiem czynów karalnych, przed pobytami w ośrodkach poprawczych i opiekuńczych, przed uzależnieniami i innymi zagrożeniami. Pracując na ełckich ulicach od ponad trzech lat zetknęliśmy się z wieloma grupami młodych osób, które wywodzą się z tzw. „dobrych domów”.

Najczęściej mają zapewnione podstawowe potrzeby materialne, są nieźle ubrani, chodzą do szkoły częściej niż dzieciaki ze środowisk marginalizowanych, na pierwszy rzut oka ich rodzice się nimi interesują – opowiada Wiktor Kurczak. Jednak spędzają oni wiele czasu poza domem wybierając ulicę, podwórko, pustostany gdzie często dochodzi do sytuacji kryzysowych – kończy.

Sukces na skalę kraju Obecnie w partnerstwie z miastem Ełk Alternatywa realizuje projekt finansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego „Ełckie Centrum Rewitalizacji Społecznej”. Jednym z jego elementów była możliwość utworzenia „Szkoły Streetworkingu”. Do współpracy zaproszeni zostali wybitni, polscy streetworkerzy. Przeszkolonych zostało 26 osób, z czego 20 już pracuje na ełckich ulicach! To jest największy sukces Alternatywy. Jest to prawdopodobnie największy projekt streetworkerski na skalę kraju, który dał możliwość zatrudnienia 20 osób w niespełna sześćdziesięciotysięcznym mieście jakim jest Ełk. We wrześniu tego roku uroczyście oddano do użytku świetlicę, która została wyremontowana i wyposażona w narzędzia animacyjne. Rewitalizacji poddane zostało jedno z boisk podwórkowych. We wrześniu zorganizowaliśmy także drugie już Zawody Longboardowe, które poprzedzone były kilkumiesięcznymi warsztatami z zakresu tworzenia longobardów oraz nauki jazdy na nich. Działanie możliwe było do zrealizowania dzięki finansowaniu z programu „Młodzież w działaniu” i wsparciu Urzędu Miasta Ełku.

ATOMY – platforma wiedzy i promocji Kiedy spytałam członków Alternatywy o plany i marzenia, powiedzieli: W niedalekiej perspektywie chcielibyśmy

zrealizować klika działań opartych na pracy metodą projektu. Jednym z nich, dzięki współpracy z zaprzyjaźnionym stowarzyszeniem żeglarskim, będzie rejs jachtami do miasta partnerskiego w Rosji. Dla Alternatywy Sieć ATOMY to przede wszystkim kontakty, możliwość współpracy, czerpania z doświadczeń innych organizacji. Uczestnictwo w ATOMach pozwala korzystać z różnego rodzaju zasobów innych stowarzyszeń, ale też pozwala propagować streetworking, jako jedną z metod pracy w środowisku otwartym. Ewelina Dżugan

Metoda COACHING MŁODYCH – Grupa nieformalna Dziurawa Skarpeta

przy Stowarzyszeniu Alternatywa

Na ulicy z Dziurawą Skarpetą Ile razy, przechodząc koło osoby leżącej na ławce, zastanowiłeś się czy może potrzebuje ona Twojej pomocy? Czy kiedykolwiek pomyślałeś dlaczego ludzie koczują na dworcach? Oto pytania, które każdy z nas powinien sobie zadać i odpowiedzieć przed samym sobą. Tak na początek. Grupa sześciu osób z Ełku pracując ze streetworkerem zrobiła to już rok temu, tworząc projekt „Dziurawa Skarpeta”, w którym udowodnili, że los ludzi bezdomnych nie jest im obojętny.

Dziura w Skarpecie Ulica Mickiewicza uchodziła za jedną z bardziej mrocznych ulic w Ełku. Ludzie bali się chodzić tamtędy po zmroku, uważając okolicę za niebezpieczną. Tymczasem rok temu, czwórka chłopaków z tamtego podwórka dokonała rzeczy wielkiej i godnej podziwu. Stworzyli projekt „Dziurwa Skarpeta”, którego finałem był film dokumentalny o ludziach bezdomnych. Wszystko zaczęło się na terenie opuszczonego szpitala wojskowego, gdzie nastolatkowie – Krystian, Mariusz, Kamil i Arek – lubili spędzać swój wolny czas. Często między pustymi ścianami budynków spotykali koczujących ludzi; znajomych, których kojarzyli z sąsiedztwa. Rozmawiali z nimi, obserwowali ich zachowanie, aż w końcu wpadli na pomysł, by nakręcić film. Film, który opowiadałby o życiu bezdomnych i o ich problemach, a przede wszystkim film, który przedstawiałby koczowników jako ludzi wciąż wartościowych, którym również należy się szacunek. Chcieli przełamać stereotyp bezdomnego jako starego, zaniedbanego starca pod wpływem alkoholu. Chcieli pokazać, że różne są

91 przyczyny utraty dachu nad głową i że nie można z góry nikogo osądzać. Opiekunem chłopaków był jeden ze streetworkerów (pedagogów ulicznych) – Michał Łebski, który od jakiegoś czasu współpracował już z nimi na ulicy. Dzięki jego zaangażowaniu w realizację projektu z pomocą dołączyły Sylwia i Beata, uczennice Zespołu Szkół nr 2 w Ełku. Na początku było nam trochę ciężko, bo nie byłyśmy przyzwyczajone do przebywania na koczowiskach i nie miałyśmy wcześniej styczności z tymi ludźmi, ale już po drugim spotkaniu podchodziłyśmy do tego całkiem normalnie – przekonują dziewczyny.

Scenariusz napisało życie Pracowali przez ponad dwa lata. Z pozyskanych środków zakupili kamerę i uczestnicząc w warsztatach filmowych, uczyli się jak z niej korzystać. Połączyli swoje umiejętności i zainteresowania z problemem społecznym, jakim jest bezdomność. Nie zawsze było łatwo: Pierwszą trudnością była już sama praca z tymi chłopakami – mówi ich opiekun Michał – kolejną było to, żeby przebywając na tych koczowiskach nie robili sobie ani innym żadnej krzywdy. Trzeba było wymyślić coś, by czas tam spędzany był konstruktywny. Stąd właśnie pomysł z kamerą. Twórcy Dziurawej Skarpety spotykali się z osobami koczującymi średnio dwa razy w tygodniu przez okres dwóch lat. Spotkania wynikały spontanicznie, nie było sensu konkretnie się umawiać, bo ci bezdomni nie nosili zegarków – dodaje Michał. Uczestnicy projektu przygotowywali się, zarówno do pracy z bezdomnymi, jak i z kamerą. Odwiedzali organizacje związane z ludźmi pozbawionymi dachu nad głową – Dom dla Osób Bezdomnych i Najuboższych Monar oraz Noclegownię im. św. Ojca Pio. Jednocześnie, jak mówią: Braliśmy udział w warsztatach podnoszących nasze umiejętności techniczno-filmowo-sprzętowe. Mieliśmy także spotkania z grafikiem, który

uczył nas jak robić animacje. Chcieliśmy by nasz film był przygotowany profesjonalnie. Nie mieli jednak scenariusza. Scenariusz napisało życie osób bezdomnych. Twórcy filmu z uśmiechem na twarzy wspominają, że bywały sytuacje, w których koczujący bardzo dobrze odnajdywali się w roli aktorów i chcieli mieć wpływ na wygląd i otoczenie sceny. Sami podsuwali pomysły co i jak zrobić. Najchętniej opowiadali o alkoholu, pobycie w więzieniu i przeszłości, w której mieli swój dom. Często wspominali o tym, że chcieliby wrócić do normalności. Nie mówili zbyt wiele o swoich rodzinach. To ich historie tworzyły kolejne klatki filmowe. Jestem bezdomny od dwunastu lat. Mieszkałem w spalonej kamienicy, w kanałkach. Nie chce mi się tego słowa mówić, ale żyję z żebractwa. Chociaż dla mnie, to nie jest żebractwo. Bo dla mnie żebractwo, to klękanie na kolanach z karteczką. A ja podchodzę do ludzi i pytam czy nie mają 50 groszy, czasem ktoś da 10 złotych – mówi Daniel, bezdomny. To właśnie opowieści takich ludzi poruszały serca i sprawiały, że bardzo szybko zmieniało się wyobrażenie grupy projektowej na temat zjawiska bezdomności: Nie mieliśmy pojęcia o życiu bezdomnych. Wiedzieliśmy tylko tyle, co każdy człowiek – przyznaje Sylwia, realizująca film. Otworzyli oczy i spojrzeli na problem szerzej. Z jednej strony uświadamiali osoby nie posiadające domu, że istnieją miejsca oraz instytucje, gdzie mogą otrzymać pomoc, z drugiej zaś próbowali zmienić negatywny stosunek młodzieży do ludzi bezdomnych. Podczas pracy wiele zrozumieli i chcieli dzielić się tą wiedzą z innymi. Udało się. Rok temu film miał swoją premierę w kinie, pokazy w szkołach, zainteresowały się nim ogólnopolskie stacje telewizyjne. Wysyłali swoje dzieło na konkursy filmów dokumentalnych. Dostali się do Berlina, w Krakowie zajęli drugie miejsce. Odnieśli wielki sukces, który wciąż motywuje ich do dalszego działania.

Zaczęli od własnego podwórka. Zmienili stereotyp dotyczący ludzi bezdomnych, ale przede wszystkim sami zmienili swoje nastawienie do ludzi koczujących w opuszczonych budynkach. Nabrali do nich większego szacunku, przestali ich wyśmiewać i wyzywać. Sam projekt był trudny, środowisko skomplikowane, a do tego jeszcze doszły interakcje z bezdomnymi. Najtrudniejsze było usadowienie się w rolach w grupie. Były kłótnie i obrażanie się. Czasem kończyło się rozstaniem na jakiś czas – mówi Michał, który niewątpliwie również odniósł wielki sukces jako pedagog. Przyznaje, że pojawiały się trudności w pracy z taką grupą: Wszyscy oni, to różne osobowości, różne charaktery, często cechy przywódcze, które u mnie również występują. Jak to wszystko pogodzić? To pytanie stawiam sobie nadal. Środowisko, w którym żyją ci chłopcy nie należy do najłatwiejszych, mają wiele własnych zasad i tradycji. Ważne było żeby mi zaufali i uwierzyli, że razem możemy zrobić coś wielkiego. Projekt bez wątpienia przyniósł wiele dobrego. Każdy z młodych, realizujących „Dziurawą skarpetę” nauczył się jak być reporterem, scenarzystą, jak operować kamerą. Nauczyli się, że film wyważa zamknięte drzwi, że pomaganie sprawia przyjemność, że życie bezdomnych jest bardzo trudne i czasami to nie tylko ich wina, że znaleźli się w takiej sytuacji – podsumowuje Michał. Dokonali wiele nie tylko dla ludzi bezdomnych, ale także dla siebie. Mają z czego być dumni. Ludzie zaczęli ich podziwiać i gratulować – poczuli się ważni. Uwierzyli w siebie i chcą kontynuować swoje działania. A stereotyp ich podwórka, z niebezpiecznego zmienił się na takie, na którym mieszkają ludzie, którzy potrafią zmieniać rzeczywistość wokół siebie. Monika Szenfer

Metoda Młodzieżowa Rada Powiatu Iławskiego

wspierana przez Lokalną Grupę Działania Ziemia Lubawska

93 REPREZENTACJA MŁODZIEŻY – Młodzieżowa Rada Powiatu Iławskiego 21 wyjątkowych i aktywnych

Obszar działalności: Wspieranie i rozwój młodzieży, aktywizacja społeczności lokalnej. Miasto: Iława Adres: ul. Gen. Andersa 2a 14-200 Iława Dane kontaktowe: tel. ( 89) 649 07 00, 507 796 421, 665 237 789 fax: (89) 649 66 00 e-mail: [email protected] www.mrpi-ilawa.cba.pl Rok założenia: 2001

Właśnie z tylu osób składa się Młodzieżowa Rada Powiatu Iławskiego (MRPI). Członkami tej organizacji są uczniowie szkół ponadgimnazjalnych. Obecnie trwa VII kadencja Młodzieżowej Rady. Czym zajmuje się jedyna powiatowa Rada Młodzieżowa na Warmii i Mazurach?

Dla młodych Młodzieżowa Rada Powiatu Iławskiego sprawuje opiekę nad Samorządami Szkolnymi. Radni udzielają porad młodszym kolegom przy organizowaniu wydarzeń na terenie dzielnicy lub szkoły. Młodzież kontaktując się z MRPI ma okazję poznać struktury funkcjonowania Rady Powiatu, nauczyć się żyć w społeczeństwie demokratycznym oraz poznać jego zalety. Do Rady należą osoby wyjątkowe. Przede wszystkim wyróżnia je to, że są aktywne i chcą się rozwijać. Gdy dana osoba spełnia te kryteria, może zgłosić swoją kandydaturę na mandat Radnego. Kadencja Rady trwa dwa lata. Kandydaci po wyborach, jeśli

wygrają, na pierwszej sesji nowej kadencji uroczyście ślubują i otrzymują mandat radnego. Jednocześnie jest to zobowiązanie do wypełniania swych obowiązków. MRPI realizuje inicjatywy z młodzieżą niemiecką, w ramach współpracy z partnerskim powiatem Hof. Odbyły się już cztery takie wymiany. Podczas spotkań młodzież ma okazję wymienić doświadczenia, podładować akumulatory, a ponadto zwiedzić ciekawe miejsca.

Dla innych… W historię działalności tej organizacji wpisało się już kilka inicjatyw charytatywnych. Radni biorą udział między innymi w zbiórce pieniędzy dla dzieci i biednych rodzin, które są przeznaczone na „Wyprawkę dla Żaka”. Akcja odbywa się na początku roku szkolnego. To my, młodzi niesiemy nadzieję, organizujemy koncerty, aukcje, z których dochód przeznaczamy na pomoc dzieciom z powiatu iławskiego – mówi Kamil Kosek, Przewodniczący Młodzieżowej Rady Powiatu Iławskiego. Uczestniczymy również w zbiórkach żywności, które odbywają się na terenach marketów. Kilka razy w roku członkowie młodej, iławskiej Rady organizują turnieje piłki halowej o puchar Młodzieżowej Rady Powiatu Iławskiego (MRPI). Rzecz jasna, pozyskane środki zostają przekazane na wybrany cel charytatywny. Podejmują też działania mające na celu uświadomienie mieszkańców powiatu iławskiego, jakie zagrożenia stwarza używanie jednorazowych reklamówek. Promujemy ekologiczny styl życia, walczymy o dobro zwierząt! – mówią jednogłośnie radni. Rada objęła roczny patronat nad iławskim schroniskiem dla zwierząt. Program akcji „Młodzież Bliżej Przyrody” jest niezmienny: emisja filmu dotyczącego ochrony zwierząt i występy na scenie głównych bohaterów – zwierząt z iławskiego schroniska. Odbiorcy nie słuchają nudnego wykładu, ale poznają tych, o których

my – ludzie powinniśmy się zatroszczyć. Jest to jedna z najlepiej działających akcji organizowanych przez młodych radnych. MRPI jest wyjątkową strukturą na tle województwa – jest jedyną powiatową Radą Młodzieżową. Od początku aktywnie uczestniczy w pracach grupy roboczej polityka młodzieżowa. Na forum grupy dzielą się swoimi doświadczeniami we współpracy zarówno z przedstawicielami administracji, jak i młodzieżą. Uczestnictwo w Sieci daje im szanse na spotkanie z innymi Radami i organizacjami młodzieżowymi, a Sieci możliwość budowania efektywnej polityki młodzieżowej w regionie. Ewelina Dżugan

95

PASJA

NA DUŻYM EKRANIE – Strefa Działań Kreatywnych

Stowarzyszenie Strefa Działań Kreatywnych

Od „Nieociosanych” do Strefy Działań Kreatywnych Strefa Działań Kreatywnych to grupa aktywnej młodzieży z Elbląga, którą połączyły wspólne zainteresowania. Liczne projekty, uczestnictwo w warsztatach pod okiem profesjonalistów z czasem rozbudziły w nich pasję, którą teraz zamierzają zarażać innych.

Poznali się na planie filmowym Ich przygoda z filmem rozpoczęła się podczas wakacji 2010 roku. Wówczas po raz pierwszy spotkali się na planie realizacji pierwszego elbląskiego filmu fabularnego w reżyserii Grzegorza Stycznia – „33 sny”. Młodemu studentowi Wrocławskiej Szkoły Filmowej udało się zaprosić do współpracy utalentowany zespół rówieśników, który w pracy szybko znalazł wspólny język. Ponowne spotkanie ekipy było kwestią czasu. Okazją do dalszej integracji i wspólnej nauki okazały się warsztaty w niemieckim Münster, organizowane przez Elbląskie Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Pozarządowych oraz European Youth 4 Media. Podczas pięciodniowego pobytu w zachodnich Niemczech grupa poznała tajniki realizacji materiałów wideo. Uczestnicy warsztatów po raz pierwszy mieli styczność

Obszar działalności: Sztuka filmowa i audiowizualna. Miasto: Elbląg Adres: Zw. Jaszczurczego 17 82-300 Elbląg Dane kontaktowe: tel. 881 289 943 e-mail: [email protected] Rok założenia: 2011 z zaawansowanym sprzętem studyjnym, którego obsługę przy pomocy specjalistów pojęli w lot. W czasie wyprawy do Niemiec wśród uczestników projektu zaczęła kiełkować myśl, że to jest właśnie to, czym chcieliby zajmować się profesjonalnie. To było wspaniałe doświadczenie. Dzięki współpracy z niemieckimi specjalistami, nauczyliśmy się więcej niż kiedykolwiek w tak krótkim czasie – mówi Kacper Bork, sekretarz stowarzyszenia i specjalista od filmu.

Współpraca z elbląskimi organizacjami i stowarzyszeniami Po powrocie do Polski, jeszcze bardziej zmotywowani do działania, młodzi filmowcy wzięli się do dalszej pracy. Mieli ku temu okazję dzięki współpracy z licznymi organizacjami pozarządowymi np. podczas corocznie organizowanego festiwalu Elbląg Rocks Europa – festiwalu muzyki alternatywnej, na którym swoje zdolności prezentują młode zespoły z Elbląga i okolic. Zadaniem grupy była realizacja materiału filmowego, w tym tzw. spotów reklamowych z imprezy. Jak to zwykle przy tego typu zadaniach bywa, największym wyzwaniem okazała się postprodukcja wcześniej zarejestrowanego materiału. Większości osób wydaje się, że kręcenie filmu zajmuje tylko tyle, ile faktycznie używamy kamery w terenie. Tymczasem nic bardziej mylnego. Najwięcej czasu zajmuje późniejsza edycja, montaż i dodawanie efektów, czyli tzw. postprodukcja – wyjaśnia Mikołaj Sobczak, członek zarządu. Członkowie grupy często wracają pamięcią do planu filmowego podczas realizacji „33 snów”. Wówczas jedną 30-sekundową

scenę kręcili ponad 8 godzin. Jak się potem okazało, ujęcia zupełnie nieprzydatnego, które nie znalazło się w ostatecznej wersji filmu. Kolejnym wyzwaniem, które podjęli „Nieociosani” była promocja Odjazdowego Teatru Cyrkowego, prowadzonego przez Stowarzyszenie Elbląg Europa w ramach programu „Młodzież w działaniu”. Zadanie typowo dziennikarskie, jednak o zwiększonym poziomie trudności. W ramach Odjazdowego Teatru Cyrkowego grupa artystów i kuglarzy przed mieszkańcami Elbląga i okolicznych miejscowości prezentowała iście magiczne sztuczki. Były pokazy chodzenia na szczudłach, tancerze ognia itp., a wszystko o zmroku, który dla każdego operatora stanowi największe utrudnienie w pracy. Mimo napotkanych trudności, ekipa świetnie sobie poradziła. To była świetna zabawa. Mieliśmy okazję do nauczenia się czegoś nowego, ponadto mogliśmy spróbować swoich sił np. w chodzeniu na szczudłach – zachęca Kacper. Wraz z każdym kolejnym realizowanym zadaniem, wciąż nieformalna grupa coraz bardziej się rozumiała. Realizując po

Pasja drodze liczne zlecenia np. na spoty reklamowe, oraz biorąc udział w różnego rodzaju inicjatywach organizacji pozarządowych (m.in. współpracując z Telewizją Obywatelską i Centrum Organizacji Pozarządowych), zespół zamierzał stworzyć coś większego, coś własnego.

Własne stowarzyszenie Podczas kolejnych spotkań Kacper zaproponował uczestnictwo w projekcie „Legendy w obiektywie”, którego później został koordynatorem. Jako, że ta nieformalna grupa nie posiadała jeszcze osobowości prawnej, pomoc musiała przyjść z zewnątrz, a konkretnie z Elbląskiego Stowarzyszenia Wspierania Inicjatyw Pozarządowych (ESWIP). Zadania udało się sprawnie poprowadzić i skoordynować pod okiem bardziej doświadczonych pozarządowców. Nie zmieniło to jednak faktu, że chęć dalszego działania wymagać będzie od „Nieociosanych” sformalizowania ich grupy. Aby uczestniczyć w kolejnych projektach i móc dalej się rozwijać, musimy założyć własne stowarzyszenie – stwierdził Kacper podczas jednego ze spotkań. Grupa zgodnie podchwyciła tę myśl, jednak zadanie, jakie przed sobą postawili, nie należało do najłatwiejszych. Znowu potrzebna była pomoc specjalisty. Takiego udało się odnaleźć w osobie Anny Śledzińskiej, doradcy w Centrum Organizacji Pozarządowych w Elblągu. Pomogła ona wytłumaczyć grupie, z czym wiąże się rejestracja stowarzyszenia oraz jakie są prawne i organizacyjne aspekty jego prowadzenia. Bogatsi o tę wiedzę postanowili spróbować – tak powstała Strefa Działań Kreatywnych.

Plany na przyszłość Strefa Działań Kreatywnych ma już ściśle sprecyzowane cele. Jednym z nich jest utworzenie internetowego serwisu informacyjno-rozrywkowego dla młodzieży. Zdajemy sobie sprawę z faktu, że kiedyś

97 w Elblągu taki portal powstał, jednak długo nie utrzymał się na rynku. Teraz, nauczeni doświadczeniem poprzedników, chcemy stworzyć serwis o nieco innej formule – zapowiada Mikołaj Sobczak, członek zarządu stowarzyszenia. Nowo powstałe stowarzyszenie zapowiada współpracę z funkcjonującymi ośrodkami kultury oraz organizacjami pozarządowymi, szczególnie w przypadku wydarzeń, przy organizacji których już mieli okazję pracować. Nie oznacza to, że młodym aktywistom brak własnych pomysłów. Mamy przygotowanych wiele ciekawych koncepcji i liczymy, że przy pomocy bardziej doświadczonych koleżanek i kolegów, wkrótce ujrzą one światło dzienne – zapowiada Mikołaj Sobczak.

Kręcą w Sieci Mimo zawiązanego składu, Strefa Działań Kreatywnych pozostaje otwarta na nowych członków. Do swych szeregów zaprasza w szczególności ludzi młodych, którzy chcą realizować swoje pasje. W naszej grupie są członkowie o różnorodnych zainteresowaniach. Od realizacji materiałów filmowych, poprzez sztukę aktorską, aż po programowanie komputerowe. Spektrum zainteresowań jest naprawdę imponujące, dlatego zapraszamy każdego, kto ma zapał i energię, aby rozwijać swoje zainteresowania oraz jest otwarty na współpracę w większej grupie ciekawych ludzi – zaprasza Artur Matłach, prezes Strefy Działań Kreatywnych. Członkostwo w Sieci daje SDK możliwość ćwiczenia warsztatu. Dzięki kontaktom w Sieci pozyskują zlecenia i rozwijają swoją telewizję – Kreatywni.tv. Olaf Baranowski

ODTWÓRSTWO HISTORYCZNE – Stowarzyszenie Kuźnia Pruska Wirus rycerstwa 29 września 2012 roku Pasłęk zmienił się w średniowieczne miasteczko. Konni jeźdźcy, armatnie salwy i średniowieczne kostiumy to tylko wybrane elementy, które mogły podziwiać tłumy odwiedzających Jarmark Świętego Bartłomieja. A za tym wszystkim stoi organizacja, która w tym czasie istniała nieco ponad rok: Stowarzyszenie „Kuźnia Pruska”.

Stowarzyszenie Wspierania Aktywności Lokalnej „Kuźnia Pruska”

Obszar działalności: Wsparcie i rozwój społeczności lokalnej. Miasto: Pasłęk Adres: ul. Wiosenna 8 14-400 Pasłęk Dane kontaktowe: tel. 781 993 439 e-mail: [email protected] www.kuzniapruskapaslek.blogspot.com Rok założenia: 2011

Pierwsze kroki Historia stowarzyszenia ma swoje początki w Koszalinie. To tam, podczas studiów, w krew założyciela – Adama Makarewicza – zaszczepiono wirus rycerstwa. Wirus, który powodował chęć rozpowszechnienia tej pasji w Pasłęku. Razem z kolegą, który pasjonował się Wikingami i bratem rozpoczęli działania. Było to 7 lat temu. W międzyczasie pojawiali się nowi ludzie, próbujący stworzyć dla siebie przestrzeń. Wszystko nabierało tempa. Niestety zapał został ostudzony przez burmistrza gminy. Działania zrażonej ekipy na chwilę ustały. Nowa fala determinacji pojawiła się dzięki działalności lidera w Młodych Socjalistach, która rozpoczęła się po rezygnacji z pomysłu zakładania stowarzyszenia. Entuzjazm wzmocniła Szkoła NGO, w której uczestniczył założyciel. W końcu decyzja zapadła. 29 marca w Izbie Historycznej Biblioteki Publicznej w Pasłęku odbyło się zebranie założycielskie Stowarzyszenia Wspierania Aktywności Lokalnej „Kuźnia Pruska”. Wcześniej zgaszony entuzjazm rozgrzano na nowo.

Wyzwania Obecnie w stowarzyszeniu działa aktywnie ok. 6 osób, jednak większość jednocześnie pracuje. W związku z tym szkolenia proponowane w ramach różnych projektów, które

Pasja

99 na wzór Kaczego Bagna – Miejsca Inicjatyw Pozytywnych. Planowana ewolucja tego miejsca to przekształcenie go w spółdzielnię socjalną, by móc na tym zarabiać w celu tworzenia kolejnych działań.

Stowarzyszenie Jumper Steps w Ełku

ATOMY Decyzja o przyłączeniu się do sieci wynikała z wcześniejszej współpracy założyciela z członkami Sieci. Dużą siłą, która połączyła Kuźnię Pruską i ATOMY był deficyt czasu. To, co można osiągnąć wspólnie, przerasta możliwości samego stowarzyszenia. W grupie siła. Adrian Pabijański

są wartościowe dla młodej organizacji, stanowią pewną barierę. Zazwyczaj odbywają się w weekendy, w trakcie których wielu ludzi pracuje. Wiele osób pojawiało się w stowarzyszeniu. Jednak zdaniem lidera organizacji bardzo odczuwalny jest brak ludzi z własnym zaangażowaniem ponad potrzeby, ludzi którzy wpadną sami na pomysł, a nie pójdą sami za pomysłem. Tych, którzy własnym zapałem chcą podtrzymać całe działanie. To tylko jedno z wyzwań młodej organizacji. Duże problemy spowodowane są finansami, jak i samą biurokracją. W trakcie realizacji jest projekt na rzecz aktywnego wypoczynku, który otrzymał zgodę na finansowanie w wysokości ⅓ planowanych kosztów. To duże wyzwanie dla efektywności przedsięwzięcia. W projekcie zaplanowano zajęcia realizowane w 4 miejscowościach dotyczące: kuglarstwa, łucznictwa, gier i zabaw dla dzieci, chodzenia na szczudłach. Stowarzyszenie stara się także radzić sobie jak najlepiej z tzw. „papierologią”, jednak jak mówi sam założyciel nie ma jeszcze na to recepty.

Punkty zwrotne Porównując wcześniejsze rozmowy z burmistrzem (te sprzed 7 lat) i te z zeszłego roku, widać ogromną różnicę. Stowarzyszenie zaczęło być widoczne. Pojawiła się możliwość dołączenia do WOŚP-u, współrealizowano kilka festynów. Ciekawym elementem było zorganizowanie WOŚP-u przez samo stowarzyszenie. Chociaż na początku obawiano się ciężaru takiej imprezy, z pomocą przyszła szkoła podstawowa, która w latach poprzednich była odpowiedzialna za organizację tego wydarzenia. Niestety w przeddzień otrzymania papierów dla fundacji, szkoła odmówiła, więc cała odpowiedzialność za wydarzenie przeszła na stowarzyszenie, któremu jednak udało się zorganizować sztab pod Elblągiem. Jarmark św. Bartłomieja również okazał się kamieniem milowym stowarzyszenia. Burmistrz zaakceptował pomysł, jednak zaznaczył, iż nie sfinansuje tej imprezy. W odpowiedzi stworzono projekt: Łączy nas kanał”. „Chcielibyśmy stworzyć jakąś niedużą osadę średniowieczną. Postawienie zalążka alternatywnego centrum kultury, coś

TANIEC – Stowarzyszenie Jumper Steps Wytańczyli swoje marzenia Wytrwałość i determinacja – to najważniejsze cechy, które posiadają członkowie Stowarzyszenia Jumper Steps. Ich głównym celem jest przełamywanie własnych barier, zwiększenie poziomu umiejętności tanecznych, akrobatycznych i zdobycie wiedzy. Wiedza jest im potrzebna nie tylko do tego, by się rozwijać – chcą przekazywać swoją pasję i dzielić się doświadczeniem.

Zaczęło się od treningów Na początku byliśmy grupą znajomych, która poznała się przez wspólne zainteresowanie akrobatyką, trickz (elementy ekstremalnych sztuk walk) oraz tańca Break Dance. Część z nas spotkała się trenując na plaży miejskiej, część na sekcji akrobatycznej w jednej z ełckich szkół – tak o początkach Stowarzyszenia Jumper Steps opowiada Marcin Wasilewski, Prezes stowarzyszenia. Zaczęło się od wspólnych treningów, ale nie tylko. Od czasu do czasu prezentowali się na pokazach akrobatycznych, wtedy

Obszar działalności: Wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej i sportu. Miasto: Ełk Adres: ul. Elizy Orzeszkowej 10/1 19-300 Ełk Dane kontaktowe: tel. 515 870 421, 509 134 549 e-mail: [email protected] www.jumpersteps.pl Rok założenia: 2008 jeszcze jako grupa nieformalna. Pomysł na założenie stowarzyszenia zrodził się, kiedy po jednym z takich występów organizator namówił ich do założenia organizacji pozarządowej. Widzieliśmy w tym perspektywę na zdobycie funduszy, które stworzą nam różne możliwości np. wynajem sali, czy sprzętu treningowego. Chcieliśmy też sfinansować udział w spotkaniach podobnych grup – dodaje Marcin. Stowarzyszenie Jumper Steps zostało formalnie założone dzięki pomocy Stowarzyszenia „STOPA” w kwietniu 2008 roku. Jeśli chodzi o misję, nie mamy jej jasno określonej. My po prostu chcieliśmy się rozwijać, stwarzać możliwości rozwoju innym, przede wszystkim zarażać innych naszą pasją oraz iść w tym do przodu – zgodnie twierdzą młodzi akrobaci. Bardzo ważną sprawą są fundusze. By móc się szkolić potrzebujemy pieniędzy na warsztaty,

Pasja szkolenia oraz drogi profesjonalny sprzęt, no i oczywiście wynajem sali. To jest aktualnie naszym celem.

Skocznie się rozwijają Mimo ciągle pojawiających się potrzeb organizacja zrobiła już duży krok do przodu. Udało się zrealizować 10 projektów, których działania obejmowały między innymi: organizację zajęć akrobatycznych, tanecznych, promocje sportów ekstremalnych, akrobatyki, tańca nowoczesnego, organizację występów artystycznych i ogólnie promocję kultury fizycznej i sportu. Członkowie stowarzyszenia współorganizowali również ełckie wydarzenia kulturalne. Bardzo dużym plusem z założenia stowarzyszenia jest pozyskanie partnerów, z którymi realizowane są wspólne przedsięwzięcia. Pierwszym ważnym osiągnięciem było zdobycie tytułu Mistrza Polski w Ekstremalnych Sztukach Walki Voovinam Viet Vo dao pochodzących z Wietnamu – konkurencja walki reżyserowanej. Już 3 miesiące później udało się zdobyć kolejny tytuł Mistrza Polski Voovinam Viet Vo dao, tym razem w innej dziedzinie – konkurencji Don Chan – techniki nożycowe (kopnięcia) plus elementy akrobatyczne ubrane w choreografię układu walk. Połączenie sił z ełckim klubem Freestyle Fighting zaowocowało tym, że w 2010 roku młodzi sportowcy dostali powołanie do Kadry Narodowej Voovinam Viet Vo Dao oraz zielone światło do reprezentowania Polski w Mistrzostwach Europy. Bardzo dużo udało się osiągnąć również w dziedzinie tańca – grupa współpracowała z wieloma zespołami muzycznymi, a członkowie stowarzyszenia występowali jako tancerze. W jednym z nich zajęli oni II miejsce w ogólnopolskim plebiscycie na najlepszych tancerzy zespołów muzyki dance.

Znani już w całej Polsce! Współpraca z samorządem miasta Ełk przyczyniła się do promocji tej

101 akrobatyczno-tanecznej ekipy. Po kilku charytatywnych występach grupa była dwukrotnie zapraszana do udziału w programie „Kawa czy Herbata”, dwukrotnie można było ich oglądać w programie „Pytanie na śniadanie”. Wystąpili też w drugiej edycji programu „Mam talent”, gdzie udało im się przejść do drugiego etapu castingów. Obecnie stowarzyszenie zajmuje się głównie organizacją warsztatów – tanecznych i akrobatycznych. Dużo energii wkładają również w promocję swoich działań. Ponadto oferują realizacje programów artystycznych bądź promocyjnych podczas różnego rodzaju eventów artystycznych. 

Jak tańczyć, to wspólnie! Przygoda z siecią ATOMY. Do sieci ATOMY zostali zwerbowani przez animatora Karola Paszkowskiego. Na początku wiedzieliśmy, że jest to sieć, która ma zrzeszać organizacje młodzieżowe, które mają wypracować wspólne cele, strategie na dalsze działania sieci. Jesteśmy zadowoleni ze współpracy – twierdzi prezes stowarzyszenia. Podczas różnego rodzaju zlotów Jumper Steps jest w stanie zaoferować młodzieży warsztaty taneczne, akrobatyczne, tak jak to miało miejsce podczas zlotu w Elblągu oraz w Ełku. Biorą udział w szkoleniach i warsztatach, gdzie „doszkalają” się nowi członkowie organizacji. Stwarza to większe perspektywy rozwoju. Podczas zlotów i dyskusji tam przebiegających bezcenna jest wiedza i wymiana doświadczeń nawet w luźnej rozmowie w przerwach między blokami szkoleniowymi. Mamy nadzieje, że w przyszłości rozwiniemy się na tyle, by móc godnie reprezentować naszą organizacje i z dumą opowiadać ludziom, że należymy do Sieci – dodaje Marcin. Aleksandra Ławecka

KULTURA ŻYDOWSKA – Stowarzyszenie Edukacji Ekologicznej i Kulturalnej

Stowarzyszenie Edukacji Ekologicznej i Kulturalnej SEEIK

Wokół kultury żydowskiej Stowarzyszenie Edukacji Ekologicznej i Kulturalnej (SEEiK) obchodzi w tym roku swoje szóste urodziny. Cały zarząd stowarzyszenia stanowi młodzież. Choć bronili się przed łatką organizacji wsparcia, dziś uważają, że błędem było odrzucenie takiego kierunku rozwoju. W ciągu kilku lat doświadczeń, to właśnie wspieranie inicjatyw różnych grup młodzieżowych, przyniosło największe owoce.

Skrzypek na dachu Dopiero w 2010 roku do statutu organizacji dodano promocję historii i kultury Żydów, choć wówczas organizacja miała już za sobą 4 lata doświadczeń na tym polu. Od 2009 roku SEEiK wspólnie z partnerami z samorządów i organizacji pozarządowych organizuje konkurs historyczny „Tolerancja a społeczeństwo obywatelskie. Miejsce Żydów w historii i kulturze Warmii i Mazur im. Prof. Abrahama Heschela”. Celem konkursu jest promocja historii i kultury Żydów zamieszkujących w przeszłości region Warmii i Mazur. W ciągu dwóch lat działalności SEEiK zorganizował ponad 18 wystaw i ekspozycji związanych z historią i kulturą Żydów, między innymi: „Polacy i Żydzi wspólne sąsiedztwo”, „Synagogi i cmentarze południowo-wschodniej Polski”, czy „Krajobrazy Izraela”.

Kultura żydowska pielęgnowana przez młodych Działania na rzecz promocji kultury żydowskiej były też okazją do nawiązania stosunków z partnerami za granicą. Stowarzyszenie zrealizowało kilka międzynarodowych wymian młodzieży, między innymi:

Obszar działalności: Ochrona środowiska naturalnego, poszerzanie świadomości ekologicznej społeczności lokalnej, wspieranie osób pracujących twórczo. Miasto: Mrągowo Adres: ul. Wileńska 36/1 11-700 Mrągowo Dane kontaktowe: tel. (89) 741 73 43 tel. 500 571 234 e-mail: [email protected] www.seeik.pl Rok założenia: 2006 „Dialog – dyskusja – zrozumienie różnorodności kultur żyjących obok nas” (z partnerem z Białorusi) oraz „Despite the differences, we are the same”, (z partnerem z Izraela). Za całokształt działań organizacji, w marcu 2011 roku, SEEiK otrzymał nagrodę w postaci wyróżnienia projektem miesiąca, przyznawaną w programie „Przywróćmy Pamięć”. To w dużej mierze zasługa młodzieży z Polski i Bułgarii że udało się nam wypracować materiały – mówi Marcin Łupkowski, prezes SEEiK. SEEiK nie spoczywa na laurach. Kontynuuje swoje prace na rzecz promocji historii i kultury żydowskiej. Jednocześnie, korzystając z doświadczeń w obszarze pracy z młodzieżą, rozwija narzędzia wsparcia

Pasja

103 Stowarzyszenie Aktywne Społeczeństwo AS w Suszu

Obszar działalności: Wspieranie i rozwój społeczności lokalnej oraz aktywności obywatelskiej mieszkańców regionu. Miasto:

dla młodych z lokalnej społeczności. Od kwietnia 2012 roku angażuje się w organizację i realizację Centrum Wolontariatu. W ramach swoich działań na polu promocji wolontariatu wspiera także grupę realizującą projekt „Po godzinach w akcji”.

Susz Adres: Bałoszyce 21/5 14-240 Susz Dane kontaktowe: tel. (55) 278 83 63 e-mail: [email protected]

Marcin Łupkowski

Rok założenia:

GRAFFITI – Stowarzyszenie Aktywne Społeczeństwo AS AS w rękawie AS to grupa ludzi, która nie chce żyć w szarej rzeczywistości, lecz działać! Jak sami o sobie mówią – mają abstrakcyjne podejście do życia. Jednocześnie pokazują innym, że dla chcącego nie ma nic trudnego, a wystarczy założyć przysłowiowe różowe okulary i działać!

Sztuka, ale tylko przez wielkie S! Graffiti – dla jednych sztuka i sposób na życie, a dla drugich dowód chuligaństwa. AS podjął walkę ze stereotypem obecnym przede wszystkim wśród seniorów. Ze środków programu Młodzież w działaniu zrealizowali projekt „RENOGRAF”. Projekt polegał na renowacji miasta za pomocą graffiti. W ramach projektu odbywają się warsztaty

2007 dla młodych artystów. I uwaga! Wszystko odbywa się legalnie! Młodzież tym samym pokazuje starszemu pokoleniu, że połączenie „spray i mur” to może być coś ciekawego i atrakcyjnego!

Pomysły na przyszłość… Stowarzyszenie Aktywne Społeczeństwo to dowód na to, że wszystko można! ASy mają mnóstwo pomysłów na kolejne działania. Obecnie szukają pozytywnie zakręconych ludzi, którzy tak jak oni abstrakcyjnie podchodzą do rzeczywistości, a przy tym chcą ją modelować! Zapowiadają projekt KINEMATIK, który zakłada warsztaty filmowe dla młodzieży. Planują nakręcić film pełnometrażowy! Wiosną wejdą na deskorolki i zaczną poznawać tajniki skateboardingu. Ewelina Dżugan

105

WŚRÓD LASÓW I JEZIOR

KREATYWNOŚĆ NA WSI – Fundacja Kreolia W KREOLII – Krainie Kreatywności

Fundacja na Rzecz Wspierania Kreatywności i Rozwoju Twórczości Dzieci, Młodzieży i Dorosłych Kreolia – Kraina Kreatywności

Zamknijmy na chwilę oczy i przenieśmy się do krainy kreatywności… Miejsca, gdzie obcuje się ze sztuką i wypoczywa w sposób aktywny. Nikt nie ogranicza naszych możliwości, czujemy się naprawdę bezpiecznie.

Ale zaraz, zaraz! To nie sen! Taka kraina istnieje naprawdę! W 2010 roku Kreolia pojawiła się w marzeniach trzech założycielek – Joanny Gawryszewskiej, Ewy Małż oraz Anety Bałdygi, które postanowiły jak najszybciej urzeczywistnić swoje marzenia. Fundacja Kreolia ma swoją siedzibę w małej miejscowości Jerutki, ale zasięgiem swoich działań obejmuje praktycznie cały powiat Szczytno. Celem Fundacji jest rozwój kreatywności i umożliwienie mieszkańcom obszarów wiejskich aktywnego udziału w życiu kulturalnym i sportowym – mówi Joanna Gawryszewska.

Centrum Kreatywności Kreolia już na samym początku swojej działalności uzyskała poparcie władz gminy. Na planowaną działalność gmina powierzyła powstającej fundacji 3 budynki wraz z przylegającymi do nich terenami, będące niegdyś w użytkowaniu szkoły w Jerutkach. W ramach Centrum Kreatywności powstał już „Sielski amfiteatr” dla 120 osób, gdzie realizowane są różnorodne pomysły

Obszar działalności: Wspieranie rozwoju artystycznego młodzieży, aktywizacja i integracja społeczności wiejskiej. Miasto: Świętajno Adres: Jerutki 81 12-140 Świętajno Dane kontaktowe: tel. 604 801 551 e-mail: [email protected] Rok założenia: 2010 i wydarzenia kulturalne. Dopełnieniem tego miejsca jest powstająca w budynku byłej stodoły sala konferencyjno-koncertowa z wewnętrzną sceną zimową. Teren zielony został przekształcony w wyposażoną we wiatę i boisko sportowe „Polanę Rekreacji i Sportu w Kreolii”, która pełnić będzie funkcję rekreacyjną i turystyczną z możliwością noclegu na polu biwakowym.

W 2011 roku powstała „Kuźnia Talentów” – miejsce, gdzie można realizować pasje i talenty. Ponad 80 osób uczy się grać na gitarze, fortepianie, akordeonie. Działa też liczna grupa wokalna. Z oferty Kuźni korzystają dzieci, młodzież oraz dorośli. Są też osoby w wieku 50+ oraz osoby niepełnosprawne ruchowo. Na początku pracowaliśmy na zasadzie wolontariatu, nie sięgając po żadne zewnętrzne środki – przyznaje Joanna Gawryszewska. Chcieliśmy po prostu sprawdzić, czy taka działalność ma rację bytu i jest potrzebna. I udało się! Obecnie zajęcia są częściowo odpłatne, część finansują poszczególne gminy, zaś część kosztów pokrywana jest z dotacji projektowych. Mamy nadzieję, że nastanie czas, kiedy będziemy mogli zaproponować uczestnikom zajęć całkowicie bezpłatne nauczanie. Kreolia jest organizatorem wielu imprez cyklicznych dotyczących muzyki chóralnej, przeglądów młodych talentów czy imprezy

pod nazwą KREALIA, w trakcie której wręczany jest Laur Kreolii dla Darczyńcy Roku. Fundacja wspiera również młodych piłkarzy. Posiada własną drużynę piłkarską, „Kreolia Jerutki”, złożoną głównie z mieszkańców Jerutek. Dzięki ogromnemu zaangażowaniu Fundacji i młodych sportowców udało się reaktywować boisko, które znajduje się nieopodal siedziby Kreolii.

Organizacja wsparcia Jednym z głównych zadań organizacji jest integracja i wsparcie liderów wiejskich. W 2011 roku ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich zorganizowano Szkołę Liderów Wiejskich Powiatu Szczycieńskiego. Tematyka dotyczyła aktywizacji lokalnych społeczności oraz pozyskiwania środków unijnych. Projekt się zakończył, ale współpraca pozostała. W planach Kreolii jest utworzenie Centrum Organizacji Pozarządowych i stałe wpieranie innych organizacji, szczególnie wiejskich.

Wśród lasów i jezior

107

Kreolia współpracuje też z Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej prowadząc Młodzieżowy Klub Integracji Społecznej. Do działań Klubu Fundacja zaprosiła młodzież w wieku od 15–24 lat, z której duża część nie uczy się i nie pracuje. Zgromadzona w klubie młodzież ma szansę uczestniczyć w wielu warsztatach i zajęciach dodatkowych (m.in. kursy na prawo jazdy, kursy wizażu i stolarstwa), które pomogą młodym ludziom znaleźć pracę.

Stowarzyszenie Szałstry

ATOMY furtką na świat

Miasto:

Dzięki współpracy z ATOMami w Fundacji pojawił się wolontariat i wymiany międzynarodowe – twierdzi Joanna Gawryszewska. Fundacja gościła w tym roku wolontariuszy z czterech krajów: Turcji, Słowacji, Litwy i Polski. Podczas spotkania z wolontariuszami rozmawiano między innymi o tym, co łączy obywateli różnych krajów, a co sprawia, że są wyjątkowi. Młodzież z Kreolii dzięki projektom międzynarodowym odwiedziła już Węgry, Niemcy i Słowację. Zdaniem założycielek Krainy Kreatywności bardzo ważnym osiągnięciem sieci jest współudział w tworzeniu polityki młodzieżowej, bo to właśnie młodzież jest przyszłością tego świata. Aleksandra Ławecka

ODDOLNA BUDOWA WSI – Stowarzyszenie Szałstry Sklep spożywczy, straż pożarna, kilka gospodarstw rolnych i Stowarzyszenie Szałstry to wieś warmińska położona w gminie Jonkowo. Znajduje się ona nad jeziorem o tej samej nazwie. Najbliższy przystanek kolejowy jest 2 km dalej, w pobliskiej wsi Wołowno. Wieś jest zamieszkana przez

Obszar działalności: Rozwój społeczności lokalnej, wspieranie działalności świetlicy socjoterapeutycznej. Jonkowo Adres: Szałstry 7 11-042 Jonkowo Dane kontaktowe: tel./fax: (89) 512 85 24 e-mail: [email protected] Rok założenia: 2007 ok. 235 osób, wśród których rozwinięte jest bardzo duże poczucie wspólnoty. Obecnie znajduje się tam pięć gospodarstw rolnych nastawionych na produkcję mleczną. Szkoła podstawowa została zlikwidowana. We wsi działa jeden punkt usługowy w postaci sklepu spożywczo-przemysłowego. Pomimo tych arkadyjskich obrazów, nie dajmy się zmylić pozorom… Działa tutaj Stowarzyszenie Szałstry. Pracujemy na rzecz obrony naszej wsi oraz gminy przed pazernymi zakusami właścicieli żwirowni, która w imię własnego zysku bezpowrotnie dewastuje unikalny krajobraz i środowisko naturalne Warmii” – mówi Lidia Mossakowska, prezes stowarzyszenia. Stowarzyszenie powstało pod koniec 2008 roku i skupia 42 osoby. Głównym celem organizacji jest wspieranie świetlicy socjoterapeutycznej. Ponadto stowarzyszenie promuje i organizuje działania na rzecz rozwoju Szałstr.

Do tej pory zostało zrealizowanych kilka projektów we współpracy z Fundacją Wspomagania Wsi, Polską Fundacją Dzieci i Młodzieży, a także z lokalnie działającymi organizacjami i stowarzyszeniami.

Naturalna potrzeba bycia we wspólnocie W pewnym momencie rozwoju organizacji pojawiła się potrzeba stworzenia przestrzeni dla młodych ludzi, którzy „wyrośli” już ze świetlicy, a dzięki długoletniemu uczęszczaniu na tamtejsze zajęcia mają wykształcona potrzebę bycia we wspólnocie i działania na rzecz swojego środowiska. W ten sposób powstał Klub Młodzieżowy „Szał-team”. Można go nazwać spuścizną po działalności w świetlicy. Stowarzyszenie udziela Klubowi opieki formalnej, merytorycznej i materialnej. Klub znajduje się w lokalu Gminy Jonkowo, który dzięki zaangażowaniu Stowarzyszenia „Szałstry” został użyczony na okres 5 lat. Dzięki własnym nakładom zostały wyremontowane trzy pomieszczenia, w których obecnie znajdują się wspólne biuro stowarzyszenia i punktu przedszkolnego oraz sala komputerowa. Jest jeszcze wiele do zrobienia, zanim budynek będzie w pełni funkcjonalny. Członkowie stowarzyszenia głęboko wierzą, że poprzez wspólny wysiłek i zaangażowanie będą w stanie stworzyć placówkę swoich marzeń.

„SZOK”, czyli Sportowo, Zdrowo, Ogólnie Kultowo Stowarzyszenie Szałstry aktualnie realizuje projekt „SZOK” (czyli Sportowo, Zdrowo, Ogólnie Kultowo”) wspólnie z Europejskim Stowarzyszeniem Edukacji i Rozwoju „PIONIER”. Projekt jest skierowany do mieszkańców Szałstr, poniżej 15 roku życia. W ramach projektu młodzi ludzie mają szansę wziąć udział w bezpłatnych warsztatach kulinarnych i zajęciach sportowych.

Uczestnicy zostali podzieleni na 2 grupy. Pierwsza z nich bierze udział w warsztatach kulinarnych oraz zajęciach fitness, a druga w warsztatach kulinarnych i zajęciach sportowych (gry zespołowe). Warsztaty są prowadzone przez wykwalifikowanych trenerów, którzy mają już doświadczenie w prowadzeniu podobnych zajęć. Młodzież ma szansę na rozwój oraz aktywne spędzenie czasu. Projekt odbywał się w czasie wakacji. Dzięki temu Stowarzyszenie zapewniło alternatywę dla spędzania wolnego czasu w małych miejscowościach dla młodzieży, która pozostaje w czasie wakacji w miejscu swojego zamieszkania.

Przede wszystkim baza informacji oraz szansa na rozwój Dzięki informacji z Olsztyńskiego Centrum Organizacji Pozarządowych trzy osoby trafiły na szkolenie25 do Konstancina w 2012 roku i tak zaczęła się aktywność młodzieży z Szałstr w Sieci ATOMY, przy pełnej aprobacie zarządu i walnego zgromadzenia Stowarzyszenia. Dla Stowarzyszenia „Szałstry” Sieć ATOMY to przede wszystkim baza informacji oraz szansa na rozwój poprzez uczestnictwo w szkoleniach, warsztatach i zlotach. Mamy nadzieję na dalszą współpracę, której kierunki wytyczą zainteresowania i potrzeby młodzieży – opowiada Lidia Mossakowska. Stowarzyszenie ma nadzieje, że dzięki pomocy ze strony Sieci ATOMY będzie mogło zmieniać rzeczywistość panującą we wsi, poprawiać warunki życia mieszkańców oraz aktywizować ich obywatelsko. Laura Murkowska 25 Szkolenie było sponsorowane przez Narodową Agencję Programu „Młodzież w działaniu” i było poświęcone przybliżeniu możliwości realizowania projektów lokalnych i międzynarodowych, przede wszystkim w ramach Akcji 1. – wymiany oraz inicjatywy młodzieżowe.

ZAŁĄCZNIK

109

Młodzież jako potencjał –

Kierunki polityki młodzieżowej w województwie warmińsko-mazurskim, wyciąg FUNDAMENTY POLITYKI MŁODZIEŻOWEJ W REGIONIE: 1. Inicjatywa młodzieżowa jako wartość podstawowa 2. Otwarta metoda koordynacji 3. Wspólna strategia 4. Miejsce młodzieży w Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Województwa 5. Dialog usystematyzowany 6. Międzysektorowe podejście do młodzieży

OBSZARY PRIORYTETOWE I CELE Głos młodzieży Współpraca na linii administracja-młodzież jest istotnym elementem wpływającym zarówno na aktywność, jak i na postawy obywatelskie przekładające się na późniejsze działania (uczestnictwo w wyborach, zaangażowanie społeczne itp.). Wiele dobrych praktyk z innych regionów Polski i państw europejskich, a także regionu Warmii i Mazur (Ełk), wskazuje na to, że włączanie młodzieży w proces decyzyjny, wymiana informacji i konsultacje są nie tylko rekomendacją instytucji europejskich, ale też praktyką zwiększającą skuteczność działań. ⇢⇢CEL STRATEGICZNY 1: Wzmocnienie roli młodzieży w kreowaniu polityki lokalnej i regionalnej. Przestrzeń dla młodych Jedną z najczęściej podnoszonych kwestii przez młodych jest brak przestrzeni do

rozwijania zainteresowań, realizacji pasji, czy po prostu spotkań. Wiele z inicjatyw i pomysłów młodzieżowych mogłoby być z powodzeniem realizowanych samodzielnie przez młodych, jeśli mieliby dostęp do miejsc, przestrzeni i sprzętów. W ten sposób ułatwianie dostępu do zasobów publicznych, staje się kluczowym narzędziem wspierania aktywności młodzieży. ⇢⇢CEL STRATEGICZNY 2: Zwiększenie możliwości młodzieży do samorozwoju. System wsparcia dla młodzieży Z doświadczeń organizacji młodzieżowych wynika, że bez wsparcia, które zapewniają animatorzy lokalni, wiele inicjatyw młodzieżowych nie miałoby miejsca. Rozwój umiejętności miękkich, które są równie istotne w życiu społecznym, co zawodowym jest kluczowym wyzwaniem, na które do tej pory system edukacji odpowiada w małym stopniu. Zdecydowanie większy wpływ na rozwój umiejętności kluczowych mają organizacje pozarządowe, miejsca spotkań młodzieży (np. Camp Rodowo), Domy Kultury czy centra animacyjne (np. Kacze Bagno). Doświadczenia Sieci Organizacji Młodzieżowych Warmii i Mazur jednoznacznie wskazują, że bez łącznika, jakim jest animator młodzieżowy, większość informacji o szkoleniach, inicjatywach, spotkaniach i innych możliwościach nie dotarłaby do młodzieży, a wiele z pomysłów młodzieżowych nie byłaby realizowana. Dlatego też wspieranie osób pracujących z młodzieżą, poprzez utworzenie spójnego

systemu wsparcia, jest priorytetem w polityce młodzieżowej regionu. ⇢⇢CEL STRATEGICZNY 3: Zwiększenie jakości wsparcia dla młodzieży. ⇢⇢CEL STRATEGICZNY 4: Zwiększenie współpracy podmiotów działających na rzecz młodzieży. Pełen dokument dostępny jest na www.atomywsieci.pl

Youth Organizations’ Network of Warmia-Masuria Region ATOMY A TO MY – HERE WE ARE: active, creative, and open! ATOMY Network seems pioneering in a way. It is for the first time that youth organizations all around the province have found their space to integrate, exchange information and learn from each other. The Network operates in such fields as: 1. Network development (membership issues, strategy planning, network management) 2. Network members’ professionalization (education, volunteering, integration) 3. Youth information (information dissemination, promotion, standardization) 4. Youth policy development (advocacy, policy development) ATOMY Network consists of more than 30 youth circles. They are not only ordinary youth organizations, but also informal

groups associated with other groups, or Municipal Youth Councils. ATOMY opened to all youth agencies and institutions working for young people, when consultations on the “Youth Policy Directions” have been launched. Presently the Network is a major representative of young people from the province which proved to be resourceful. One of the underestimated toolbox for youth is culture in its most popular forms of fire dancers’ theatre or playing djembe. On the other hand, the most praised Networks’ action is… integration. The greatest value is that young people from all around the province can meet, learn or establish ties with each other. When you enter the world of young people it is worth thinking about what it is like. When discussing, we often asked other people to comment on the notion of the “youth”, and we received many options. To sum up, it

ZAŁĄCZNIK is evident that youngsters declare that they perceive themselves as active, enterprising, exceptional or capable. Other people notice that they sometimes tend to be passive, indifferent or distant. Which one is true? The world contains of many atoms: active or passive, creative or schematic, brave or introvert ones. Yet, they have been described so far as problematic in many publications or documents. ATOMY changed this approach to perceive the youth as a resource. And that has changed everything. In September 2012 ATOMY Network celebrated their first anniversary. They have come out of their pre-school period during which they prepared regulations, started to

111 cooperate, integrate and learn about each other. In 2013, this one-year-old Network will propose a complete strategy for the youth, prepared in cooperation with the Self-Government of the Province (see below). This strategy will become a basis for the Network’s annual actions and plans. The Network is seen as an important partner in the field of action for the youth. They participate in all major meetings concerning youth problems at the regional, state or even European level. Is it much what the Network achieved in the year? It depends on your perspective. However, it is certain that every member of the Network has experienced more than if she/he would do on her/his own.

Youth AS A POTENTIAL –

YOUTH POLICY in WARMIA-MASURIA REGION EXTRACT FOUNDATIONS OF THE YOUTH POLICY IN THE REGION: 1. Youth Initiative as a priority 2. Open Method of Coordination 3. The Joint Strategy 4. Place for Youth in the Regional Development Strategy 5. Structured dialogue 6. Cross-sectoral approach to youth

regions of Poland and European countries, as well as the Warmia Masuria region (Elk), indicates that the inclusion of young people in decision-making, information sharing and consultation are not only the recommendation of the European institutions, but also the practice of increasing efficiency.

PRIORITY AREAS AND OBJECTIVES

⇢⇢STRATEGIC OBJECTIVE 1: Strengthening the role of youth in creating local and regional policies

VOICE OF YOUTH Cooperation on administration-youth line is an important element that affects both the activity and citizenship of young people and is reflected in the subsequent action (participation in elections, social activities, etc.). Lots of good practices from other

SPACE FOR YOUNG One of the most common issues raised by young people is the lack of space to develop their interests, the implementation of passion, or just meetings. Many of the youth initiatives and ideas could be successfully carried out independently by

themselves, if they have access to places, space, equipment. In this way, facilitating access to public resources is becoming a key tool to support youth activities. ⇢⇢STRATEGIC OBJECTIVE 2: Increase the capacity of young people to self-development SUPPORT SYSTEM FOR YOUNG PEOPLE The experience of youth organizations shows that, without support provided by local promoters (animators), many youth initiatives would not have occurred. The development of soft skills that are equally important in the social life and at work is a key challenge, to which education system corresponds to a small extent until now. Much greater influence on the development of key competences are non-governmental organizations, youth meeting places (eg. Camp Rodowo), Department of Culture and youth centers (eg. Kacze Bagno). The experience of Youth Organizations’ Network of Warmia-Masuria Region ATOMY clearly shows that without connecting youth promoters (who are best information resource for young people) information on trainings, initiatives, meetings and other opportunities would never outreach to young people. Same, many of youth initiatives would not be realized without adequate support. Therefore, support for those working with young people, through the creation of a coherent support system, is a priority in youth policy in the region. ⇢⇢STRATEGIC OBJECTIVE 3: Increase the quality of support for young people ⇢⇢STRATEGIC OBJECTIVE 4: Increased collaboration of organizations and institutions dedicated to youth. The full document is available on the website: www.atomywsieci.pl

Jestem ATOMem i dumny jestem z tego, razem z koleżanką i razem z kolegą,

łączymy się w całość tworząc coś niezwykłego, wspólne pomysły, w ciekawym gronie spotkania, ambicja i doświadczenie stawiają przed nami nowe wyzwania, a ATOMy wspierają nas i motywują w działaniach. Żeby dać radość innym wystarczy tylko chcieć! Jesteś gotowy? Wesprzyj Naszą Sieć!

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

View more...

Comments

Copyright © 2017 HUGEPDF Inc.